NAMJERE SPC

Folić: Udar na Lovćen udar na državu

Onaj ko vlada simbolima taj u politici ima vlast. Svako narušavanje simbola državotvornosti Crne Gore su na direktan način udari na njen državni subjektivitet, kazao je za Pobjedu istoričar Zvezdan Folić, predavač na Filozofskom fakultetu u Nikšiću, naučni saradnik Istorijskog instituta Crne Gore.

Prema njegovim riječima Lovćen je u svakom pogledu jedan od najuzvišenijih simbola crnogorske državotvornosti i zato ne čudi trud Srpske pravoslavne crkve da upravo taj crnogorski simbol zloupotrijebi pokušajem da spomenzadužbinu kralja Aleksandra Karađorđevića predstavi kao Njegoševu kapelu i ponovo zatraži njenu izgradnju.

„Kada bi u tome uspjeli, Lovćen bi poslužio i kao najizrazitiji topos o Crnoj Gori kao srpskoj zemlji ocjenjuje u razgovoru, čovjek u čijem fokusu naučnog istraživanja je odnos crkve i države, ali i jedan od vrlo rijetkih koji se ne libi da, na osnovu dokumenata, govori o odnosu Srpske pravoslavne crkve prema Crnoj Gori“, istakao je Folić.

Taj odnos, kako kaže, nikada se od 1920. godine, kada je SPC osnovana, nije promijenio.

Folić je komentarisao inicijative SPC o obnovi tzv. Njegoševe kapele i proglašenje Njegošem za sveca i podsjeća na istorijske činjenice nastanka SPC, ponašanja kroz više od devet decenija postojanja.

Za Srpsku pravoslavnu crkvu, kako kaže, nacionalno pitanje nije političko pitanje, već oblik i element religije. SPC nastoji da se pojavljuje ne samo kao vjerska već, prije svega, nacionalna institucija i da bude arbitar u mnogim stvarima koji se tiču tekuće politike. Takvo svoje djelovanje dokazalaje, naglašava Folić, na nizu primjera od formiranja 1920. godine do danas.

„Interesantno je i kako je formirana Srpska pravoslavna crkva. Prestolonasljedniku Aleksandru Karađorđeviću bilo je stalo da se ova institucija što prije formira, kako bi inkorporirala sve pravoslavno stanovništvo u srpski nacionalni korpus. Sami čin formiranja ima zanimljivu predistoriju pregovori u Carigradu počeli su u avgustu 1919, a završeni u martu 1920. godine. Trajali su neoubičajeno dugo jer je Carigradska patrijaršija tražila enormnu svotu novca za otpust eparhija u Makedoniji“, rekao je Folić.

Folić je između ostalog istakao da velikodostojnici Srpske pravoslavne crkve nikada nijesu uvažili postojanje crnogorske nacionalne individualnosti, niti su se granice duhovne jurisdikcije SPC poklapale sa državnim granicama Crne Gore.