Objavila: D.Ž.

OCJENA HRA

CG nije spremna da zaštiti žrtve mučenja

Crna Gora nije pokazala spremnost da dosljedno obezbijedi kažnjavanje mučenja i drugog zlostavljanja u skladu s međunarodnim ugovorima o ljudskim pravima, Ustavom i zakonima, smatraju u Akciji za ljudska prava (HRA).

U saopštenju te organizacije povodom Međunarodnog dana podrške žrtvama mučenja, koji Ujedinjene nacije obilježavaju svake godine 26. juna, navodi se da "masovno prebijanje zatvorenika u januaru prošle godine i policijska brutalnost prema građanima u kontekstu protesta u oktobru 2015. godine ni do danas nijesu adekvatno procesuirani i kažnjeni". 

Iz HRA navode da je kažnjen minimalnom kaznom samo jedan zatvorski službenik zbog teške tjelesne povrede nanijete zatvoreniku, dok se početak suđenja desetorici pripadnika zatvorske policije zbog mučenja 11 zatvorenika odlaže već dva puta. 

Ocjenjuje se da odgovornost uprave zatvora i nadležnih u Ministarstvu pravde u tom slučaju nije odgovarajuće istražena.

"Policija još uspješno krije svoje službenike koji su učestvovali u više slučajeva zlostavljanja građana u kontekstu protesta, iako su slučajevi snimljeni i povrede dokazane. Zabrinjava i nedostatak procesuiranja nadležnih u policiji zbog ometanja pravde", kazali su iz HRA. 

Kako su rekli s izuzetkom nedavno optuženog komandanta Specijalne antiterorističke jedinice, još nije poznato da li će odgovarati oni nadležni službenici policije koji su, kako se navodi, ometali pravdu počev od propusta da prime prijave građana, preko prikrivanja onih koji su učestvovali u svim slučajevima zlostavljanja.

U HRA smatraju da Crna Gora nije spremna da dosljedno obešteti i zaštiti žrtve mučenja.

Navodi se da, iako je nedavno pokazala spremnost da sporazumno i efikasno obešteti Milorada Martinovića zbog očigledne policijske torture, država se još sudi s brojnim zarobljenicima logora Morinj zbog zlostavljanja koje se tamo desilo prije 24 godine.

"Iako je donijela i poseban zakon za obeštećenje žrtava nasilja, koji će, nadamo se, uskoro omogućiti i osnivanje Fonda za naknadu štete žrtvama krivičnih djela nasilja, Zakon o besplatnoj pravnoj pomoći još uvijek ne obuhvata žrtve policijske torture, iako je zakonom o unutrašnjim poslovima policajcima optuženim za mučenje obezbijeđena besplatna pravna pomoć", smatraju u HRA.

Kako su ocijenili, Crna Gora treba da dopuni definiciju mučenja u Krivičnom zakoniku u skladu sa članom 1 Konvencije protiv torture i drugih surovih, neljudskih ili ponižavajućih kazni i postupaka, propiše veće kazne i obezbijedi da krivično djelo Mučenje ne zastarijeva, u skladu s preporukama Komiteta protiv mučenja UN iz 2014. godine.

Iz HRA podsjećaju da je Evropski sud za ljudska prava u tri predmeta proglasio Crnu Goru odgovornom za torturu. 

Kako su objasnili, u slučaju Bulatović (presuda iz jula 2014.) razlog je bila prenaseljenost u zatvoru i činjenica da je Bulatović više mjeseci proveo u ćeliji od 2.8 metara kvadratnih, ispod evropskog minimalnog standarda od četiri metra kvadratna po osobi. 

"U slučaju Milić i Nikezić (presuda iz aprila 2015.) odgovorni za kršenje Konvencije bili su zatvorski stražari i državni tužilac koji nije obezbijedio krivično gonjenje zbog torture. U slučaju Siništaj i drugi (iz maja 2016.) odgovorni za kršenje Konvencije su bili službenici policije i ponovo državni tužilac koji nije prepoznao krivično djelo i obezbijedio krivično gonjenje", kazali su iz HRA.

(Mina)