[ Objavila: M.M ]

DAMJANOVIĆ ISTAKLA

I CG se suočava s odlivom mozgova

Ministarka nauke Sanja Damjanović upozorila je da se Crna Gora suočava sa odlivom mozgova i da to predstavlja ozbiljan naučni, ali i ekonomski gubitak. Više novca i ostvarivanje niza projekata za ministarstva, šansa su da se taj trend zaustavi i iskoriste potencijali Crne Gore, saopštila je Damjanovićka na saslušanju pred Obroom za prosvjetu i nauku.

Ministarka nauke Sanja Damjanović, u uvodnom izlaganju, istakla je da naučnoistraživačka djelatnost, svakako, nije sama sebi cilj, nego je cilj cjelokupan razvoj društva. Ukazala je da su ulaganja u oblast nauke, u Crnoj Gori, pored evidentnog uvećanja sredstava za posljednje dvije godine, i dalje na niskom nivou, čak i do pet do šest puta manja u odnosu na srednju vrijednost kada su u pitanju zemlje Evropske unije, a do tri puta manja u odnosu na određene zemlje regiona. Navela je da je jedan od ključnih problema, sa kojima se suočavaju odliv talenata koji bi mogli da doprinesu razvoju u oblasti nauke. Ministarka nauke je, u svom izlaganju, dala iscrpan izvještaj o aktivnostima Ministarstva nauke.

Osvrnula se na jedan od najznačajnijih EU programa za istraživanje i inovacije Horizont 2020, u koji države članice EU i pridružene članice ulažu čak 80 milijardi eura za period od sedam godina i podsjetila da se Crna Gora, po prvi put, u 2017. godini, našla na prvom mjestu, sa stopom uspješnosti od 25%.

Ukazala je na značaj povezivanja akademskog i privrednog sektora, navodeći Program za dodjelu grantova za naučno-istraživačke projekte, kojim su opredijeljena sredstva od milion eura, a koji bi trebalo da doprinesu podizanju kapaciteta naučnih timova u Crnoj Gori.

Istakla je da je potrebno povratiti povjerenje u privredni sektor i naglasila da je,
na strateškom nivou, 2018. godinu obilježio proces izrade Strategije pametne specijalizacije, koji je imao snažnu dinamiku, kao i da je urađen prema metodologiji Udruženog istraživačkog centra (JRC) Evropske komisije, uz učešće Crne Gore u S3 platformi i kontinuiranu podršku JRC eksperata. Navela je da je urađena temeljna kvantitativna i kvalitativna analiza, kao i da je realizovan proces preduzetničkog otkrivanja u okviru kojeg su održane dvije konferencije i široke konsultacije u saradnji sa privrednom zajednicom. Vlada Crne Gore usvojila je Smjernice Strategije pametne specijalizacije (2019-2024) u decembru 2018. godine, dok se usvajanje Strategije očekuje u prvoj polovini 2019. godine, čime će najvjerovatnije Crna Gora biti prva zemlja koja je usvojila ovu Strategiju poslije EU28.

Ministarka nauke je, takođe, navela program podsticanja inovativnih startapova u Crnoj Gori (2019-2021), koji je usvojen na sjednici Vlade, a koji je rezultat polugodišnje saradnje u okviru nacionalnog Partnerstva, uz kreiranje inovacionog ekosistema i ekspertske podrške, dobijene kroz projekat iz Horizont 2020 programa “Podrška razvoju politika - Ka preduzetničko-inovacionom ekosistemu Crne Gore“. Istakla je da će navedeni program doprinijeti stvaranju atraktivnih uslova za crnogorski inovativni ekosistem, sa fokusom na inovativne startapove.

U odgovoru na postavljena pitanja, ministarka nauke Sanja Damjanović je, između ostalog, članove Odbora upoznala sa jednim od najvažnijih segmenata međunarodne saradnje u Jugoistočnoj Evropi, u oblasti istraživanja i novih tehnologija, koji je definisan kao dugoročni cilj, a odnosi se na regionalni projekat uspostavljanja Međunarodnog instituta za održive tehnologije na prostoru Jugoistočne Evrope (SEEIIST) – „Hadronska kancer terapija i istraživanje u oblasti biomedicine pomoću protona i težih jona“.

Na kraju je zaključila da nauka nije za nauku, već da je nauka za društvo, kao i da ulaganje u nauku treba da bude prioritet za Crnu Goru, jer je to jedan od uslova za napredak društva.