[ Pobjeda ]

PRIZNANJA I TITULE

Ko su počasni građani naših opština

Znate li ko sve u Crnoj Gori i na koji način može da dobije titulu počasnog građanina nekog crnogorskog grada, ko je sve dobio to priznanje, ko ga se odrekao, ko nije „prošao“ i ko je još na „listi čekanja“?

Za razliku od nekih većih gradova u okruženju kao što su, na primjer, Zagreb i Beograd, gdje jednim klikom na njihovom zvaničnom sajtu možete dobiti imena svih njihovih počasnih građana unazad stotinjak godina, ni jedan grad u Crnoj Gori, osim Tivta, nema sređenu dokumentaciju, tako da se može saznati samo ono što se dešavalo unazad desetak godina, piše Pobjeda.  Cetinje, Bijelo Polje, Nikšić, Šavnik, Rožaje, Plav, Gusinje, Danilovgrad, Plužine, Berane, Kolašin, Mojkovac i Rožaje... nemaju počasnog građanina. 

Ovi podaci se odnose na novije vrijeme, a evidencije ko je sve u ovim gradovima dobio ovu titulu, na primjer, u vrijeme Titove SFRJ, ili ranije, nema. Teško je vjerovati da baš ni jedan od ovih gradova u tom periodu, kada je to bilo uobičajeno, nije počasnim građaninom prozvao maršala Tita, nekog heroja ili čelnika neke, u to doba prijateljske nam, nesvrstane zemlje.

Većina crnogorskih opština je 2007. u statutima regulisala, na koji način i zbog čega, nekoga mogu proglasiti počasnim građaninom. Odluku donose parlamenti, a predloženi mora da ima „izuzetne zasluge za razvoj opštine...“

Glavni grad Crne Gore, prvog počasnog građanina u novijoj istoriji dobio je 1. marta 2007, kada je to priznanje za „zasluge u razvoju demokratskog društva, afirmaciji dobrih međudržavnih odnosa i položaja i ugleda glavnog grada Crne Gore u Hrvatskoj“, dobio tadašnji predsjednik Hrvatske Stjepan Mesić. 

Mesiću je titula počasnog građanina glavnog grada dodijeljena glasovima odbornika DPS-a i SDP-a, a prije glasanja došlo je i do "koškanja" između poslanika dijela vlasti i opozicije, čije veće posljedice je spriječilo obezbjeđenje. 

Nedavno su premijer Albanije Edi Rama i vicepremijer i ministar vanjskih poslova Kosova, Hašim Tači, postali prvi počasni građani Ulcinja.

Nikšićani su ove godine pokrenuli inicijativu da Đoković postane počasni građanin njihovog grada. Procedura je u toku. I u Budvi je prošle godine pokrenuta inicijativa da ovaj teniser postane počasni građanin crnogorske metropole turizma.

Berane ima svoje počasne građane. Naime, 17. jula. 2009. to priznanje dodijeljeno je glumačkom paru iz Beograda Mileni Dravić i Draganu Nikoliću Prletu. Počasni građanin u Herceg Novom nekada je bio nobelovac Ivo Andrić i još neke istaknute ličnosti toga doba. U Herceg-Novom od 1996. godine dodjeljuje se Povelja počasnom građaninu koju su unazad nekoliko godina dobili: Tomo Katurić, pomorski kapetan iz Kamenara i filatelista (2009), za svjetske uspjehe u filateliji, te za 20 godina nagrađivanja osnovaca na likovnom konkursu, ,,Boko moja mila“ u sklopu „Praznika mimoze“, Dušan Radović Krušo (2012) za izuzetnu humanost, njegovanje duhovne tradicije i kulturnog nasljeđa našeg kraja i Per Jarle Eriksen (2013), donator i humanista iz Norveške ,,za izuzetan doprinos za uspostavljanje sveobuhvatne saradnje između gradova pobratima Levangera i Herceg-Novog“.

Godinu nakon što mu je uručeno priznanje, Dušan Radović, a tada već javno se odrekao Povelje počasnog građanina Herceg Novog jer je, kako je obrazložio, nagrada degradirana. Nedugo za njim Povelje se odrekao i pomorski kapetan Tomo Katurić takođe nezadovoljan efektima vršenja tadašnje vlasti u gradu. Zbog političke krize prošle godine nijesu dodjeljivana ova najveća priznanja grada.

Zvanjem počasnog građanina Tivta počastvovano je osam osoba, a prvi ga je stekao, po do sada pronađenim dokumetnima, 1916. godine, grof Mario Attems, Carski kraljevski namjesnik Austro-Ugarske.

Dragutin Prica, admiral Ratne mornarice Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, postao je počasni građanin Tivta 1925, a Vicko Turketo 1939. Komandant Jugoslovenske Ratne mornarice,

Mate Jerković, postaje počasni građanin ovog grada 1957, a pet godina kasnije priznanje počasniog Tivćanina pripalo je predsjedniku FNR Jugoslavije, Josipu Brozu Titu.

Kanadski biznismen Piter Mank počasni građanin Tivta je od 2010, a od 2013. su to i Milenko Filipović, predsjednik opštine Sremski Karlovci i Stevče Jakimovski, predsjednik skopske opštine Karpoš.