Mina-business [ Objavila R.B. ]

MANS ZATRAŽIO

Tužilačke organizacije da istraže IRF

Investiciono-razvojni fond (IRF) treba da bude predmet ozbiljne istrage tužilačke organizacije, jer dodjeljuje milione eura državnog novca pod nejasnim uslovima i sumnjivim okolnostima, ocijenjeno je iz Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS).

Iz Istraživačkog centra MANS-a saopšteno je da IRF mjesecima odbija zahtjeve te nevladine organizacije (NVO) upućene na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama, kojima se traže odluke o kreditima kao i Odbora direktora te institucije, dok su odbijeni svi ranije podnijeti zahtjevi o pojedinim ugovorima o kreditima. 

"IRF tvrdi da se radi o podacima koji su poslovna tajna, uprkos tome što je riječ o kreditima koji se odobravaju uz subvencioniranu kamatu, koja je državna pomoć i plaćaju je poreski obveznici“, navodi se u saopštenju.

Iz MANS-a su naveli da nedavni dokument Svjetske banke (SB), koja je u svojim Preporukama za javne politike Crne Gore u ovoj godini, navela da postoje slabosti u nadzoru i upravljanju IRF-om, koji je važna nebankarska finansijska institucija, potvrđuje da je poslovanje tog fonda već dugo bez odgovarajuće kontrole.

"IRF, koji raspolaže prosječnim godišnjim budžetom od oko 100 miliona eura, predstavlja jednu od najnetransparentnijih državnih institucija i godinama krije podatke o svom poslovanju, tako da je javnost uskraćena za elementarne informacije, poput toga pod kojim uslovima se dodjeljuju krediti, šta su sredstva za njihovo obezbjeđenje i da li se novac troši za namjenu za koju je odobren“, rekli su predstavnici MANS-a.

Oni smatraju da su pod 'velom tajne' naročito takozvani faktoring poslovi, odnosno otkup potraživanja za prodatu robu ili realizovanu uslugu prije dospjelosti naplate, koje je IRF počeo da sprovodi još 2011. godine. 

"U Crnoj Gori ni do danas ne postoji zakon koji precizno definiše ovu vrstu poslova i fond ih sprovodi potpuno samovoljno, pa s tim u vezi ne čudi najnovija afera u čijem su središtu IRF, kompanije HD „Laković“ i Solo, te sumnja da su putem faktoringa i fiktivnih usluga pronevjereni milioni eura poreskih obveznika“, ocijenili su iz MANS-a.

Prema njihovim riječima, ograničeni tabelarni podaci fonda o broju zaključenih faktoring poslova do sredine prošle godine, koji su javno dostupni, pokazuju da je u periodu od četiri godine IRF sa HD „Laković“ zaključio faktoring ugovora vrijednih najmanje 11,3 miliona eura. 

Među trgovinskim lancima sa kojima je kreditna institucija zaključivala faktoringe najveće vrijednosti su i Voli sa kojim je za nepunih pet godina ugovoreno čak 23,9 miliona tih poslova, te kompanija „Goranović“ sa vrijednošću faktoringa od najmanje 8,4 miliona, takođe za nepuni petogodišnji period, dok je sa Mesoprometom za tri godine ugovoreno blizu dva miliona eura. 

"U isto vrijeme, IRF je prethodnih godina u značajnim iznosima otkupljivao potraživanja i dvije kompanije koje u javnosti slove za monopoliste na domaćem tržištu lijekova, odnosno sa Glosarijem i Farmegrom je na godišnjem nivou zaključivao ugovore o faktoringu vrijedne po 1,8 miliona eura“, naveli su iz MANS-a. 

Oni su naveli da iz državne kreditne institucije, kojoj je na čelu jedan od istaknutih aktera čuvene afere Snimak, Zoran Vukčević, nikada nijesu objasnili na osnovu kojeg zakona sprovode faktoring poslove, budući da Zakon o IRF-u to eksplicitno ne definiše, te da li je bilo cjelishodnije da su milioni eura, umjesto što su iskorišćeni za otkup potraživanja, usmjereni za kreditnu podršku privredi.

“Vlada godinama 'prećutno' toleriše ovakvo poslovanje IRF-a, a ako je suditi prema njenom planu rada za ovu godinu, tek se u četvrtom kvartalu može očekivati donošenje Predloga zakona o finansijskom lizingu, faktoringu, mikrokreditiranju i kreditno-garantnim poslovima, koji bi konačno trebalo da utvrdi odredbe koje će se primjenjivati na ugovaranje faktoringa“, zaključuje se u saopštenju.