NEGATIVNA INFLACIJA

CBCG: Crna Gora nije u recesiji

Od početka ove godine godišnja inflacija u Crnoj Gori imala je negativan predznak, u maju je iznosila -1,3 odsto, ali i pored takvog trenda naša država se ne nalazi u recesiji, navodi se u saopštenju Centralne banke Crne Gore.

Savjeta za finansijsku stabilnost, kojoj su prisustvovali guverner Centralne banke Crne Gore, predsjednik Komisije za hartije od vrijednosti i predsjednik Savjeta Agencije za nadzor osiguranja, razmatrao je Analizu indikatora inflacije u odabranim zemljama i Crnoj Gori, u pethodnom petogodišnjem periodu.

"U analizi je konstatovano da je inflacija tokom petogodišnjeg perioda imala određene fluktuacije, koje su se kretale od značajnog rasta do značajnog pada, sa izrazitim međugodišnjim promjenama", saopšteno je iz CBCG.

Petogodišnji prosjek inflacije izabranih zemalja EU i regiona se kreće u rasponu od 1,2 odsto u Letoniji do 7,7 odsto u Srbiji. U Crnoj Gori je prosječna stopa inflacije na skoro istom nivou kao i u Evropskoj uniji (2,1odsto), s tim što postoji određeno vremensko kašnjenje u prilagođavanju stope inflacije između analiziranih zemalja.  

"U analizi je prikazano da su ključni indikatori inflacije, koji su uzrokovali ovakvo kretanje cijena, ne samo u Crnoj Gori, već šire u regionu i EU,  robne grupe  -poljoprivredno-prehrambeni proizvodi uslijed kretanja na međunarodnom tržištu i kategorija prevoz, na koju dominantno utiču cijene nafte", saopšteno je iz CBCG.

Kako pojašnjavaju kada je u pitanju inflacija u Crnoj Gori upravo zbog visoke uvozne zavisnosti za prehrambenim proizvodima svaka značajnija promjena cijena hrane, bilo da je u porastu ili padu, odražava se na ukupan nivo inflacije.

"Kada je u pitanju tražnja u Crnoj Gori, kao faktor kretanja cijena, istraživanje pokazuje da nema značajnijeg uticaja  i snažnije korelacije tražnje i cijena. Prisutan je umjeren uticaj u pojedinim periodima i uprkos tekućem smanjenju cijena rast tražnje", navodi se u saopštenju.

Od 2013. postoji dezinflacioni trend u kretanju godišnje stope inflacije, pri čemu je godišnja stopa od 4,2 odsto iz januara svedena na svega 0,3 odsto u decembru 2013. Od početka 2014. godine godišnja inflacija imala je negativan predznak i u maju je iznosila -1,3 odsto.

"U Analizi je zaključeno da, i pored negativne stope inflacije, Crna Gora se ne nalazi u recesiji. Konstatovano je da Crna Gora ne raspolaže monetarnim instrumentima kojima bi uticala na inflaciju. Takođe, jedan od faktora, koji doprinosi ograničenju mogućnosti Centralne banke da utiče na kretanje cijena jeste i činjenica da u režimu eurizacije nema emisione funkcije i posljedično, veoma je teško procjeniti novčanu masu", saopšteno je iz CBCG.

Otvoreno tržište i značajni priliv kroz kanale bilansa plaćanja utiču da Centralna banka nema kontrolu nad novčanom masom, što se ujedno i evidentira u visokim greškama i omaškama.

"Takođe, konstatovano je da je metodologija u kojoj deflacija vodi recesiji prije svega razvijena za zemlje sa sopstvenom valutom, jer u takvim uslovima dolazi do promjena u novčanoj masi i referentnim kamatnim stopama, reakciji Centralne banke kroz operacije na otvorenom tržištu, što je sve neprimjenljivo u eurizovanoj ekonomiji", navodi se u saopštenju CBCG.