[ Mina-biznis ]

BIZNIS ALIJANSA

Zakon o strancima suprotan tržišnoj logici

Montenegro biznis alijansa (MBA) pokrenula je inicijativu za hitnu izmjenu Zakona o strancima, koja bi, između ostalog, trebalo da isključi mogućnost birokratskog zapošljavanja crnogorskih građana sa evidencije biroa rada.

Predstavnici MBA predložili su izmjene Zakona kojim kojim bi se, pored isključivanja opcije birokratskog, odnosno „nasilnog“ zapošljavanja crnogorskih građana, ukinula i procedura za pribavljanje potvrde Zavoda za zapošljavanje (ZZZ) kojom se dokazuje da nema nezaposlenih koji bi mogli obavljati tražene poslove umjesto stranaca.

„Ograničenje za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad zbog zapošljavanja i sezonskog zapošljavanja stranca mora biti isključivo vezano za nacionalnu kvotu kojom se projektuju potrebe domaćeg tržišta za stranom kvalifikovanom radnom snagom“, navodi se u inicijativi MBA.

Predstavnici te poslodavačke organizacije smatraju da je protivna tržišnoj logici odredba kojom se predviđa izdavanje dozvole za boravak i rad strancima samo ako na evidenciji ZZZ nema nezaposlenih koji ispunjavaju tražene uslove za obavljanje poslova na koje se dozvola odnosi ili je osoba sa evidencije odbila da ih obavlja.

„Ta odredba je protivna tržišnoj logici i pravu poslodavca da u okvirima odobrene nacionalne kvote traži najpovoljnija kadrovska rješenja. Dosadašnja praksa je bila znatno prihvatljivija, manje podložna administriranju i birokratskim procedurama koje guše slobodu preduzetništva“, smatraju predstavnici MBA.

Oni tvrde da postojeće rješenje crnogorske poslodavce tjera na manipulaciju da za upražnjena radna mjesta izmišljaju uslove koje, po pravilu, ne mogu ispuniti crnogorski građani, kao što su poznavanje više stranih jezika, specifična iskustva ili neprimjerna dužina prethodnog staža, čak i za najednostavnija zanimanja, kako bi zaposlili strance.

Iz MBA su podsjetili da ni kvota ne bi smjela da obuhvata zanimanja koja su po prirodi viskospecijalizovana i vezana za razvijena tržišta, kao što su informacione tehnologije, konsalting, finansije, biznis savjetovanja, berza i bankarstvo, dok je crnogorsko tržište u tom slučaju nepopravljivo deficitarno.

Predstavnici MBA su podsjetili da se sporna odredba ne odnosi na izvršne direktore stranih preduzeća registrovanih u Crnoj Gori, odnosno strane firme koje su osnivači preduzeća u Crnoj Gori, kao ni na strance sa visokim obrazovanjem na rukovodećim poslovima u takvim kompanijama, niti na strane preduzetnika koji se samozapošljava.

MBA predlaže da se iz člana Zakona o strancima izuzme zapošljavanje stranca imenovanog za izvršnog direktora u preduzeću registrovanom u Crnoj Gori, kao i direktora. Oni predlažu da se iz tog člana izuzmu i zastupnici dijela stranog preduzeća, odnosno stranci koji imaju visoko obrazovanje i obavljaju rukovodeći posao u preduzeću, kao i strance preduzetnike koji se samozapošljavaju.

„Zakonsko rješenje je najvećim dijelom klasičan pravni nonsens. Besmislenost prvog dijela odredbe ogleda se u činjenici da u Crnoj Gori, shodno zakonima o privrednim društvima i o stranim investicijama, nije moguće registrovati strano preduzeće, niti postoji izvršni direktor strane firme, već strane kompanije, kao pravna lica, mogu samo da budu osnivači preduzeća sa sjedištem u Crnoj Gori, koje se činom registracije smatra domaćim“, objasnili su iz MBA.

Oni su dodali da se, samim tim, u preduzeću registrovanom u Crnoj Gori odmah imenuje izvršni direktor, što je neotuđivo korporativno pravo osnivača, bez obzira da li se na tu funkciju imenuju domaći ili strani građani.

„Samim tim, besmisleno je naknadno zahtijevati potvrdu od ZZZ kada je izvršni direktor, u skladu sa meritornim propisima, već postavljen i kao takav prijavljen kod Poreske uprave i drugih nadležnih institucija“, naveli su iz MBA.

Oni smatraju da je pravna besmislica i to što se u drugom dijelu odredbe kaže da se ograničenje ne odnosi na izvršnog direktora stranog preduzeća koje je osnivač preduzeća registrovanog u Crnoj Gori, jer se ne zapošljava izvršni direktor strane firme.

„Radi se o zapošljavanju stranca unaprijed imenovanog za izvršnog direktora preduzeća registrovanog u Crnoj Gori i upisanog u Centralni registar privrednih društava, čiji osnivač može biti i strana firma“, saopštili su predstavnici MBA.