[ Blic ]

KROVNE INSTITUCIJE

EU se sprema za kadrovske promjene

Sve evropske institucije, Parlament, Komisija i Savjet promijeniće svoje čelnike do kraja godine, a iza kulisa već su počela manevrisanja oko potencijalnih kandidata, piše danas u analizi agencija Frans pres.

Portugalac Žoze Manuel Barozo, predsjednik Evropske komisije od 2004.  napustiće mjesto na čelu evropske izvršne vlasti 31. oktobra. Međutim, on neće biti jedini koji će napustiti rukovodstvo EU, jer će se takođe promijeniti i svi evropski komesari, a među 27 novih komesara treba naći i nasljednika ili nasljednicu sadašnje šefice evropske diplomatije Ketrin Ešton.

Šefovi država i vlada EU takođe treba jednoglasno da se slože oko toga ko će naslijediti predsjednika Evropskog savjeta, Belgijanca Hermana Van Rompeja, koji 30. novembra završava svoj drugi mandat.

Građani EU će od 22. do 25. maja birati 751 evropskog poslanika za novi saziv Evropskog parlamenta, a novi evroposlanici na svojoj prvoj sjednici u julu treba da izaberu novog predsjednika tog tijela.

Velike političke panevropske formacije su već počele pozicioniranje uoči evropskih izbora, svojevrsnu "megatrgovinu u rukavicama". Do sada su se šefovi država ili vlada EU dogovarali oko toga koga će da odrede za predsjednika Evropske komisije. Međutim, Lisabonski ugovor može da poremeti taj običaj.

Prema Lisabonskom ugovoru, šefovi vlada ili država treba da imaju u vidu rezultate glasanja na evropskim izborima pri biranju kandidata za mjesto predsjednika Komisije. Ništa ih pravno ne obavezuje da slijede tu preporuku i nekolicina je vrlo uzdržana prema tome ili se čak i protive da im se nametne budući šef evropske izvršne vlasti.

Ipak, onaj ko bude određen da naslijedi Baroza na kraju mora da dobije odobrenje novog sastava Evropskog parlamenta. Bez zelenog svjetla Evropskog parlamenta nominacija nije moguća. Kao i predsjednik Komisije, 27 ostalih komesara takođe treba da dobije odobrenje evroposlanika. Njihova saslušanja pred Parlamentom trajaće do kraja oktobra.

Za evropske izbore političke grupacije su odlučile da odrede svog nosioca liste na nivou EU, imajući u vidu da će ta osoba biti teoretski njihov predlog za nasljednika Baroza na čelu Evropske komisije kad za to dođe vrijeme.

Evropski socijalisti i socijaldemokrate odredili su sadašnjeg predsjednika Evropskog parlamenta, Njemca Martina Šulca za nosioca svoje liste. Liberali treba da izaberu svog kandidata 1. februara između Gija Verhofstata, bivšeg belgijskog premijera i sadašnjeg predsjednika grupe liberala u Evropskom parlamentu, i Finca Olija Rena, sadašnjeg komesara za ekonomska pitanja, i u tom svojstvu u velikoj mjeri povezanog za evropsku politiku štednje.

Konzervativci i demohrisćani iz Evropske narodne partije (EPP) izabraće svog nosica liste u martu na kongresu u Irskoj. Francuz Mišel Barnije, sadašnji komesar zadužen za finansijska pitanja je među mogućim kandidatima, a i bivši luksemburški premijer Žan-Klod Junker, bivši predsjednik Evrogrupe, izrazili su spremnost za to mjesto.

U Briselu kruže i druga imena za mogućeg Barozovog nasljednika kao što su premijeri Irske Edna Keni, Finske Jirki Katainen i Poljske Donald Tusk.

Socijaldemokrata iz Danske Hele Torning-Šmit, bi mogla da bude alternativa za Šulcovo mjesto na čelu Evropskog parlamenta. Međutim, kako navodi agencija Frans pres, nije uvijek dobro biti u centru pažnje u Briselu gdje po pravilu vlada umjetnost kompromisa i suptilnog odmjeravanja snaga između velikih i malih zemalja, desnice i umjerene ljevice, muškaraca i žena.

Imenovanje Van Rompeja za predsjednika Evropskog savjeta 2009. je sve iznenadilo, favorit je bio Britanac Toni Bler. Cijeli svijet je očekivao da će britanski ministar spoljnih poslova Dejvid Miliband biti imenovan za šefa diplomatije EU, dok nije Ketrin Ešton, do tada nepoznata evropska komesarka za trgovinu, postala "glas EU", navodi agencija Frans pres.