[ Izvor: B92, Objavio: I. P. ]

SRBIJA OBILJEŽAVA

Petnaest godina od ubistva Đinđića

Na današnji dan navršava se 15 godina od kada je premijer Srbije i lider Demokratske stranken (DS) Zoran Đinđić ubijen ispred zgrade Vlade Srbije u Beogradu.

Zbog organizovanja ubistva premijera na 40 godina zatvora osuđen je bivši komandant "crvenih beretki" Milorad Ulemek, kao i Zvezdan Jovanović koji je neposredni izvršilac ubistva i bivši Ulemekov zamjenik.

Politička pozadina ubistva Đinđića još nije otkrivena.

Đinđić je bio prvi premijer Srbije poslije pada režima Slobodana Miloševića 2000. godine i dolaska na vlast Demokratske opozicije Srbije. Vlada na čijem je čelu bio, izabrana je 25. januara 2001. godine.

Za vrijeme njegovog mandata pokrenut je proces demokratizacije društva i korjenitih ekonomskih i socijalnih reformi.

Đinđićeva vlada se snažno zalagala za saradnju s Haškim tribunalom za ratne zločine i za vrijeme te vlade uhapšeno je i tom sudu izručeno nekoliko optuženika, među kojima i bivši predsjednik Srbije i SRJ Slobodan Milošević.

Izlažući ekspoze u Skupštini Srbije, Đinđić je rekao da je dobio mandat ne da vlada, već da mijenja.

Osim toga, Đinđić je bio prvi nekomunistički gradonačelnik Beograda poslije 1945. godine, izabran u februaru 1997. kao kandidat koalicije "Zajedno". S te dužnosti je smijenjen sedam mjeseci kasnije, na zahtjev koalicionog partnera Srpskog pokreta obnove.

Atentat 12. marta u 12.25

Premijer Zoran Đinđić ubijen je 12. marta 2003. godine oko 12.25.

Vlada Srbije, nekoliko sati nakon ubistva, proglašava vanredno stanje.

Kao izvršioci odmah su osumnjičeni pripadnici zemunskog kriminalnog klana. To je potvrđivala i činjenica da je planirano da se tog dana, kako je Vlada kasnije saopštila, potpiše nalog za hapšenje jednog broja pripadnika te kriminalne grupe.

Za vrijeme vanrednog stanja, koje je trajalo do 22. aprila, u policijskoj akciji "Sablja", uhapšeno je 11.665 osoba, među kojima je bilo partijskih funkcionera, visokih vojnih oficira, nosilaca pravosudnih funkcija i estradnih zvijezda, a neki od njih su proveli određeno vrijeme u pritvoru.

Osumnjičeni kao glavni u organizovanju ubistva premijera bili su nekadašnji komandant raspuštene Jedinice za specijalne operacije (JSO) Milorad Ulemek Legija, i pripadnici zemunskog klana Dušan Spasojević Šiptar i Mile Luković Kum. Kum i Šiptar su ubijeni su 27. marta u pokušaju policije da ih uhapsi.

U policijskoj akciji "Sablja" uhapšen je neposredni izvršilac ubistva Zvezdan Jovanović, kao i nekoliko članova raspuštene JSO, ali i brojni pripadnici zemunskog klana.

Ova hapšenja su, takođe, pomogla u razjašnjavanju brojnih ubistava koja su se desila ranije.

15 godina kasnije

15 godina nakon ubistva Đinđića njegova Demokratska stranka nalazi se u jednom od najtežih trenutaka u svojoj istoriji. Na beogradskim izborima demokrate su osvojile tek nešto više od dva odsto glasova čime je DS u glavnom gradu Srbije ostao ispod cenzusa.

Ostavke su nakon toga podnijeli šef beogradskih demokrata Balša Božović, kao i lider stranke Dragan Šutanovac.

Osim toga, 15. godišnjica Đinđićevog ubistva dolazi u trenutku u kojem potpunu vlast u zemlji na svim nivoima ima SNS Aleksandra Vučića i u kojem se u politici nova lica ili ne pojavljuju ili nestanu brže nego što je to iko očekivao.