B92

16 LJUDI POGINULO

15 godina od bombardovanja RTS-a

U noći 23. aprila 1999. godine u 2.06 NATO je bobmbardovao zgradu RTS-a u centru Beograda kada je poginulo 16 radnika. 15 godina nema odgovora na pitanje zašto.

U bombardovanju zgrade u Aberdarevoj ulici prije 15 godina poginuli su Jelica Munitlak (28) šminker, Ksenija Banković (28) video mikser, Darko Stiomenovski (26) tehničar u razmjeni, Nebojša Stojanović (27) i Branislav Jovanović (50) tehničari u masteru, Dragorad Dragojević (27), Dejan Marković (39) i Milan Joksimović (47) radnici obezbjeđenja.

Nastradali su i Dragan Tasić (31) električar, Aleksandar Deletić (31) kamerman, Slaviša Stevanović (32) i Ivan Stukalo (34) tehničari, Siniša Medić (32) dizajner programa, Milan Janković (59) precizni mehaničar, Tomislav Mitrović (61) režiser programa i Slobodan Jontić (54) monter.

Udruženje novinara Srbije naglašava "da još nije sprovedena cjelokupna istraga ovog ratnog zločina”. Bombardovanjem RTS-a 1999. godine ustanovljena je, upozorava UNS, praksa upotrebe vojne sile protiv medija u međunarodnim sukobima, uprkos tome što su oni civilni objekti i ne smiju biti smatrani za vojni cilj.

UNS u saopštenju ističe da su sve značajne globalne organizacije za zaštitu ljudskih prava osudile ubijanje civila u RTS-u, a da Amensti internešenel namjeran napad na zgradu RTS-a kao civilni objekat i ubijanje 16 medijskih radnika smatra ratnim zločinom.

To udruženje je pozvalo Ministarstvo odbrane i Vojnobezbjednosnu agenciju da Komisiji za istraživanje ubistava novinara učine dostupnim sve bitne činjenice za utvrđivanje odgovornih za taj težak zločin.

Međunarodna organizacija za ljudska prava "Hjuman rajts voč" je 2000. godine saopštila da nije bilo nikakvog opravdanja za bombardovanje zgrade televizije.

UNS takodje podsjeća da je Evropska federacija novinara (EFJ) 2011. godine pozvala svoje članice da se pridruže obilježavanju 23. aprila, Dana sjećanja na 16 radnika RTS-a ubijenih u NATO bombardovanju.

Čelnici NATO-a tvrdili su da je napad bio opravdan iznoseći kontradiktorna objašnjenja. Specijalna komisija Haškog tribunala, koja je ispitivala i slučaj bombardovanja RTS-a, nije predložila Tužilaštvu u Hagu da pokrene krivični postupak.

Bivši direktor RTS-a Dragoljub Milanović je 2002. godine osuđen na 10 godina zatvora, s obrazloženjem da nije poštovao naređenje tadašnje savezne vlade i ljude i tehniku izmjestio iz objekata RTS u Aberdarevoj i u Hilandarskoj ulici. Milanoviću je kazna istekla 1. septembra 2012. godine.

UNS je naveo i da podržava i cijeni dosadašnji rad Komisije za istraživanje ubistava novinara i da "očekuje da će ona imati ključnu ulogu u rasvjetljavanju svih okolnosti ubistva 16 medijskih radnika".

Komisiju za utvrđivanje istine o ubistvima novinara Dade Vujasinović, Slavka Ćuruvije i Milana Pantića, proširila je svoj mandat i na slučaj ubistva radnika RTS-a u bombardovanju 1999. godine.

Predsjednik Komisije Veran Matić kaže da Komisija ima nove podatake o ubistvu radnika RTS-a tokom bombardovanja 1999, ali da zbog istrage ne može da govori o tim podacima.

Matić je kazao da je slučaj dosta komplikovan, jer je već obavljen sudski proces, kojim je donijeta pravosnažna presuda protiv tadašnjeg direktora RTS-a Dragoljuba Milanovića, ali da postoji otvorena mogućnost za mnogo širu liniju odgovornosti.

On je dodao da Komisija utvrđuje krivicu na više nivoa. Na prvom nivou bi trebalo da istraže kako je moguće da zgrada nije adekvatno evakuisana i da se utvrdi odgovornost u lancu komandovanja.

Drugi nivo, tiče se međunarodne odgovornosti, odnosno odgovornosti onih koji su prvi put donijeli odluku da bombarduju jednu medijsku kuću i izazovu smrt 16 ljudi.

On je dodao da se pogrešno stvaraju predrasude da će daljim istraživanjem pokušati da se amnestiraju oni koji su direktno "bacili bombe", ali da je dio istrage usmjeren i na njih i da Komisija želi da utvrdi ko je sve odgovoran u tom slučaju.

U znak sjećanja na poginule, u beogradskom Tašmajdanskom parku, kod zgrade RTS-a, podignut je spomenik "Zašto?", kojim porodice i prijatelji stradalih postavljaju pitanje zašto su oni poginuli.

U proljeće svake godine, u znak uspomene na poginule radnike RTS, održava se memorijalni turnir u malom fudbalu pod nazivom "Igrajmo za 16".