NOVI KRALJ HOLANDIJE

Od Kazanove, do uzornog kralja

Holandija poslije stoljeća kraljica na tronu dobija kralja prestolonasljednika Vilijema-Aleksandra, nekada raskalašnog Kazanovu, a danas ozbiljnog porodičnog čovjeka.

Holandska kraljica Beatriks (75) abdicirala je u korist svog sina Vilijema-Aleksandra, poslije gotovo 33 godine na prijestolu tokom kojih je, po mišljenju njenih pobornika, transformisala kraljevstvo u modernu monarhiju.

Novi holandski kralj Vilijem-Aleksandar, koji u subotu puni 46 godina, pripremao se za ovu ulogu tako što je preuzimao na sebe sve veći broj dužnosti kako bi odagnao reputaciju nezrelog muškarca i kraljevića.

Najstariji od tri sina kraljice Beatriks i zapadnonemačkog diplomate Klausa fon Ambsberga, Vilijem-Aleksander je imao tešku ranu mladost, bio je poslat u Vels da završi visoku školu, a po povratku u Holandiju, gdje je služio vojni rok u mornarici a potom studirao, mladi princ je stekao imidž „problematičnog kraljevića“ i nadimak „princ Pils“, po vrsti piva.

Međutim, kada je diplomirao 1993. godine, počeo je da putuje po zemlji i da preduzima korake kako bi popravio svoj negativni imidž.

„Žalosno je da jedna fotografija u novinama na kojoj držim čašu (piva) ima veći uticaj na sliku o meni nego... godine obuke (za budućeg kralja)“, rekao je on u intervjuu 1997. godine.

Budući holandski kralj je razvio interesovanje i za upravljanje vodenim resursima, što ga je 2006. godine dovelo na čelo Savjetodavnog odbora generalnog sekretara UN za vodu i javno zdravlje.

Međutim, njegovu reputaciju je definitivno promijenilo poznanstvo sa Argentinkom Maksimom Soregijeta 1999. godine, sa kojom se i vjenčao tri godine kasnije, što mu je donijelo popularnost u očima Holanđana koji su počeli da ga smatraju ozbiljnim članom kraljevske porodice i porodičnim čovjekom, vrijednim holandskog trona.

Buduća kraljica Maksima (41), bivši investicioni bankar, sve je popularnija u Holandiji uprkos mutnoj ulozi njenog oca kao zvaničnika argentinske hunte tokom 1970-ih.

Argentinici su ponosni što će njihova zemljakinja dobiti titulu kraljice, ali je to potencijano i veoma kontroverzna situacija budući da je njen otac bio ministar tokom „prljavog rata“. Slično breme nosi i prestolonasljednik, budući kralj, čiji je otac bio član Hitler jugenda.

Maksiminom ocu nije bilo dozvoljeno da prisustvuje ćerkinom venčanju u Holandiji, ni njena majka nije bila prisutna na tom važnom dogadjaju u znak solidarnosti sa suprugom, a njena porodica neće prisustvovati ni ceremonijalnom krunisanju u 600 godina staroj katedrali u centru Amsterdama.

Par, koji će postati kraljevski, ima tri ćerke, princeze Katarinu-Amaliju (9), Aleksiju (7) i Arijanu (5), koje često poziraju sa roditeljima na zvaničnim fotografijana, a Holanđani ih obožavaju.

Ipak, životni stil kraljevske porodice izaziva i izvjesne kritike, pa je tako Vilijem-Aleksander 2009. godine prodao svoju luksuznu kuću za odmor, dok je još bila u izgradnji, na obali Mozambika, pod pritiskom javnosti koja je to smatrala upadljivom građevinom u siromašnoj afričkoj zemlji.

U intervjuu koji je dao uoči stupanja na presto, Vilijem-Aleksander je rekao da želi da bude kralj „koji se drži tradicije“, ali ne i „protokolarni fetišista“, i da mu je cilj da „ujedini, predstavlja i podstiče“ društvo.

Princ, koji smatra da je parlament najviše tijelo u Holandiji, jasno je stavio do znanja da bi za njega bilo prihvatljivo kada bi poslanici odlučili da uloga monarha bude samo ceremonijalna.

U međuvremenu, ankete javnog mnjenja pokazuju da tri četvrtine Holanđana ne dovodi u pitanje opstanak monarhije. Dvije trećine ima povjerenje u budućeg kralja dok samo 12 odsto ima poverenje u političare.

(B92)