[ B92, Objavila: R.P. ]

NUKLEARNA NESREĆA

Rusko medicinsko osoblje strahuje da je ozračeno

Osoblje arktičke bolnice nije znalo da su žrtve vojnih testova ozračene, saznaje BBC. Rusko medicinsko osoblje koji su liječili povređene u vojnoj eksploziji na Arktiku nijesu imali zaštitu i sada su u strahu od toga da su ozračeni. Dva medicinska tehničara iz Arhangeljska govorili su anonimno za ruski servis BBC-ija.

Pet nuklearnih inženjera poginulo je 8. avgusta kada je motor na "izotopsko gorivo" eksplodirao na strelištu Nionoksa, saopštili su zvaničnici. Šest osoba je povrijeđeno.

Predsjednik Vladimir Putin rekao je da je testiran novi oružani sistem.

Eksplozija na sjeveru Rusije izazvala je povećan nivo radijacije

Zvaničnici su saopštili samo nekoliko detalja o nesreći. Ruska meteorološka služba Rosgidromet saopštila je 14. avgusta da su nivoi zračenja u Severodvinsku, gradu udaljenom 47km od Nionoksa, porasli 16 puta iznad normalnog nivoa.

Prema zvaničnim podacima, zračenje koje je stiglo do Severodvinska nije bilo dovoljno jako da bi izazvalo bolest radijacije.

Stručnjaci u Rusiji i na Zapadu kažu da je testiranje najvjerovatnije povezano sa novom krstarećom raketom 9M730 Burevestnik, koju je NATO nazvao "Skajfol". Prošle godine, Putin je rekao da će ta tehnologija dati raketi "neograničen" domet.

Medicinski tehničari iz Arhangeljska, koji su razgovarali sa BBC-ijevim novinarom Pavelom Aksenovim, rekli su da je najmanje 90 ljudi došlo u kontakt sa žrtvama, ali da ih vojska nije upozorila na rizik od nuklearne kontaminacije.

Strah od kontaminacije

Medicinski tehničari su radili u civilnoj regionalnoj bolnici Arhangeljsk, u kojoj se liječilo troje povrijeđenih, dok su tri druge osobe zbrinute u arhangeljskoj bolnici Samaško, koja je opremljena za vanredne slučajeve radijacije.

Medicinski tehničari su rekli da su sada progovorili jer se plaše za svoje zdravlje i da ne žele da se ponove slična kršenja "bezbjednosne procedure".

"Ne želimo da nam sljedeći put dovedu ne troje, već desetoro ljudi, ne daj Bože, i da ponovo sakriju informacije od nas", rekao je jedan od njih.

Stepen tajnosti oko eksplozije poredi se sa katastrofom u Černobilju 1986. godine, kada su sovjetski zvaničnici jedva priznali šta se desilo.

Ljekari u Arhangeljsku rekli su da je u regionalnu bolnicu dovedeno troje teže povrijeđenih. Oni su ih pregledali u hitnoj pomoći, a zatim su ih poslali u operacionu salu.

Ali dežurna služba je još oko sat a nastavila da prima druge pacijente, sve dok ljekari nijesu shvatili da su trojica povrijeđenih "bila izložena visokom nivou zračenja", rekli su ljekari.

Bolnica se bavi komplikacijama u trudnoći i drugim teškim medicinskim stanjima.

"Radijacija je bila sve vidljivija iz sata u sat. Urađeni su testovi krvi, i svakog sata ste mogli da vidite da se ta ili ta ćelija smanjuje. To je značilo da je riječ o veoma visokoj dozi zračenja", rekli su.

Bolničko osoblje nastavilo je liječenje žrtava uprkos saznanjima o nivou zračenja. Osoblje je moralo da improvizuje neku vrstu samozaštite - na primjer, uzeli su maske za lice od posade helikoptera.

Sljedećeg dana tri žrtve su prebačene u bolnicu u Moskvi koja ima specijaliste za zračenje. Njihovo stanje je sada nepoznato.

Tim vojske je kasnije izvršio dekontaminaciju u arhangelskoj bolnici.

Medicinsko osoblje je reklo da je uklonjena odjeća stradalih, kao i nosila i "visoko radioaktivna kupka".

"Naši čistači je trebalo da budu posavjetovani šta i kako da rade. Oni nisu stručni i samo su sakupljali vreće i svežnjeve i iznosili ih", rekao je jedan od zaposlenih.

Drugi ljekar je rekao da je osoblje bolnice sada pod stresom, jer zna da su im tokom hitne situacije uskraćene informacije o bezbjednosti od radijacije.

Dvije nedjelje nakon eksplozije, rusko ministarstvo zdravlja saopštilo je da niko od ljekara u arhangeljskoj bolnici nije bio izložen opasnoj dozi zračenja. Zaključak je donijet na osnovu pregleda 91 člana osoblja.

Nepotpuni podaci

U ponedeljak je međunarodna nuklearna agencija saopštila da su dvije ruske stanice za praćenje radijacije, koje se nalaze u blizini Nionoksa, nestale sa radara ubrzo nakon eksplozije. Otkriće je podstaklo sumnje da je zračenje moglo biti jače nego što je zvanično objavljeno.

Organizacija za zabranu nuklearnih ispitivanja (CTBTO) saopštila je da su nakon tehničkog kvara na tim lokacijama uslijedila još dva incidenta. Ona je na Tviteru objavila animaciju koja prikazuje nivo zračenja koji može da nastane od eksplozije.

Rusija je rekla da test naoružanja nije posao CTBTO-a i dodala da je predaja podataka o radijaciji bila dobrovoljna. Dvije stanice za praćenje su ponovo počele sa radom.