[ Beta ]

SVJETSKI MEDIJI

Hong Kong ostaje bez najvećeg prodemokratskog lista

List Epl dejli poznat po kritičkom stavu prema Pekingu i simbol prodemokratskog pokreta u Hong Kongu, prestaje da izlazi pošto se našao na udaru nametnutog zakona o nacionalnoj bezbjednosti, prenio je danas Radio slobodna Evropa (RSE) pisanje svjetskih medija.

Istovremeno je u Hong Kongu počelo prvo suđenje optuženom po tom drakonskom zakonu koji je ugušio opoziciju i drugačija mišljenja na nekada autonomnoj kineskoj teritoriji.

Prkosni prodemokratski list Epl dejli koji je razgnjevio kineske lidere saopštio je da će u četvrtak štampati svoje posljednje izdanje, završavajući eru neometanog kritičnog izvještavanja prema Pekingu u glavnim štampanim medijima u tom gradu, piše Volstrit džurnal.

Hongkonška kompanija Nekst didžital, vlasnik lista koji je osnovao zatvoreni kritičar Pekinga Džimi Lai, u srijedu je navela da će prestati da postoji poslije posljednjeg štampanog izdanja najkasnije u subotu.

Menadžment Epl dejlija saopštio je da je donio odluku o gašenju navodeći bezbjednost zaposlenih.

List je, ukazuje Volstrit džurnal, na meti Pekinga otkako je prošlog juna uveden zakon o nacionalnoj bezbjednosti kojim se suzbijaju drugačija mišljenja u Hong Kongu koji je bio zahvaćen višemjesečnim antivladinim protestima 2019.

Vlasti u Hong Kongu nedavno su zamrzle imovinu kompanije Nekst didžital, uključujući većinski udio Laia, prošle nedjelje podigle optužnice protiv vodećih ljudi prema zakonu o bezbjednosti i zaplijenile kompjutere novinara iz redakcije.

Lai, koji je novine osnovao 1995. godine, u zatvoru je zbog učešća u protestima i čeka suđenje zbog navodnih prekršaja zakona o nacionalnoj bezbjednosti.

Poslije protesta 2019. vlasti Hong Konga su krenule u suzbijanje građanskog i političkog života na toj kineskoj teritoriji, nametanjem obuhvatnog zakona o nacionalnoj bezbjednosti koji je značajno suzbio opoziciju i pobudio strahove od miješanja u obrazovni sistem, sudove i medije, piše Fajnenšel tajms (The Financial Times).

Po zakonu o nacionalnoj bezbjednosti u srijedu je takođe uhapšen autor uredničkih komentara u Epl dejliju, pošto su prošle nedjelje vlasti izvršile pretres kancelarije lista i uhapsile pet ljudi na rukovodećim pozicijama, uključujući glavnog urednika Rajana Loa.

Vlasti su optužile Epl dejli i njegove vodeće ljude da su bili u dosluhu sa stranim silama objavljivanjem poziva za uvođenje sankcija vladi Hong Konga poslije protesta 2019. i uvođenja zakona o nacionalnoj bezbjednosti.

Hong Kong je dugo bio viđen kao svetionik slobode štampe u Aziji, ali su mediji na kineskoj teritoriji pod sve većim pritiskom, ukazuje Fajnenšel tajms, dok Gardijan (The Guardian) ističe da su Epl dejli i njegov osnivač Džimi Lai postali simboli prodemokratskog pokreta i trn u oku hongkonškoj vladi i policiji.

Poslije optužbi o nenavedenim člancima s pozivima na uvođenje sankcija, policija je zamrzla imovinu tri kompanije povezane s listom u vrijednosti od 2,3 miliona dolara, dok su zaključani bankovni računi.

Kompanija iza Epl dejlija je saopštila da bez oslobađanja tih sredstava neće moći da plaća zaposlene i operativne troškove, pa će biti prinuđena da zatvori list.

Odluka se nije očekivala prije petka, ali je, kako ukazuje Gardijan, saopštenje o zatvaranju objavljeno u srijedu poslije hapšenja glavnog autora uredničkih komentara.

Za 26 godina od osnivanja, Epl dejli je bio nesputan u kritikama Kineske komunističke partije i nepokolebljiv u podršci prodemokratskom pokretu.

Preživeo je više pretresa, kampanja bojkota i hapšenja svog osnivača prema drakonskom zakonu o nacionalnoj bezbjednosti, piše Vašington post.

Najava zatvaranja najvećeg hongkonškog prodemokratskog lista je udar za slobodu medija u tom gradu, ocjenjuje BBC.

Epl dejli je počeo kao lokalni tabloid, poznat po senzacionalističkim člancima i upadljivim naslovima s temama o seksu, drogama i skandalima, ali je, ističe britanski javni servis, tokom posljednjih 26 godina, evoluirao u jedan od najglasnijih prodemokratskih glasova u Hong Kongu – jedan od rijetkih koji se usuđivao da osporava Kinu.

Mjere protiv štampe bi mogle biti pooštrene, pošto se, kako navodi BBC, vlada Hong Konga sprema da uvede zakon o lažnim vijestima, što izaziva strahove da bi moglo biti iskorišćeno kao novo sredstvo gušenja disidentskih mišljenja.

Pored najave gašenja lista koji je na udaru zakona o nacionalnoj bezbjednosti, u Hongkongu je u sredu na sud izašao i prvi optuženi po tom drakonskom zakonu, piše Tajms (The Times).

Tong Jing-kit na početku suđenja je negirao krivicu po optužbama za podsticanje secesije i učešće u terorističkim aktivnostima. On je uhapšen 1. jula prošle godine, nekoliko sati pošto je zakon stupio na snagu kada je motorom uletio među tri policajca.

Na motoru je bila protestna zastava sa sloganom "oslobođenje Hong Konga, revolucija našeg vremena".

Tužioci su na suđenju izneli argument da protestni slogan ima za cilj "odvajanje" Hong Konga od Narodne Republike Kine i naveli da je slogan smislio aktivista Edvarda Leung koji se zalagao za nezavisnost i koji služi kaznu od šest godina zatvora zbog napada na policiju i nerede.

Tužilaštvo tvrdi da se ulijetanje motorom među policajce svodi na terorizam, jer je Tong pokušao da razbije kordone s namjerom da nanese štetu, uz isticanje zastave s političkim konotacijama.

Slučaj Tonga, prvog među više od 100 ljudi koji su uhapšeni po novim pravilima, predstavlja test kako će hvaljeni hongkongški pravosudni sistem, zasnovan na principima pravičnosti i nezavisnosti britanskog opšteg prava, tumačiti i sprovesti zakon o bezbjednosti koji je nametnuo Peking, piše Njujork tajms.

Tongova sudbina mogla bi ukazati kako će sudovi postupati u desetinama drugih slučajeva optuženih po zakonu o nacionalnoj bezbjednosti, dok će odluka o popularnom protestnom sloganu sa zastave biti jasan znak koliko daleko drakonski zakon ide u kriminalizaciji političkog govora.

Odluke sudija po specifičnim optužbama protiv Tonga takođe će biti pažljivo praćene kako bi se vidjelo da li se zakon o nacionalnoj bezbjednosti koristi za suzbijanje pravih prijetnji po bezbjednost Kine ili prosto da se uguše glasovi koji su kritični prema vladajućoj Komunističkoj partiji, dodaje Njujork tajms.