Beta [ M.L.B. ]

NJEMAČKA

Izbori neizvjesni, savezi još neizvjesniji

Oko 60,4 miliona Njemaca sjutra ima mogućnost da na saveznim izborima odluči o budućem sastavu parlamenta i posredno i o budućem kancelaru, koji će naslijediti Angelu Merkel.

Savezna izborna komisija odobrila je kandidaturu ukupno 54 partije, ali će na izbore izaći 47 partija. Takmiči se 6.211 kandidata, među kojima 2.024 žene.

Ipak, ogromna većina partija nema gotovo nikakve šanse da pređe izborni prag i uđe u budući parlament, piše Euraktiv Srbija (Euractiv.rs).

Očekuje se da će glavnu borbu voditi konzervativni demohrišćani (CDU i CSU) i socijaldemokrate (SPD), koji trenutno zajedno čine veliku crno-crvenu koaliciju, i opozicioni Zeleni. Te tri stranke su i jedine koje su, nadajući se pobjedi, zvanično istakle svoje kandidate za kancelara.

Pored njih, u Bundestag će vjerovatno ući i partije koje i sada imaju poslanike - liberali (FDP), ekstremno desna Alternativa za Njemačku (AfD) i partija Ljevica.

Izvjesne šanse analitičari daju i partiji Slobodni birači, koja na izborima figurira kao mala stranka, iako ima poslanike u parlamentima nekoliko njemačkih saveznih pokrajina, a u Bavarskoj učestvuje i u pokrajinskoj vladi.

Sestrinske partije Hrišćansko-demokratska unija (CDU) i bavarska Hrišćansko-socijalne unija (CSU) istakle su kao kandidata za kancelara premijera najmnogoljudnije pokrajine Sjeverne Rajne Vestfalije Armina Lašeta, socijaldemokrate su se odlučile za dosadašnjeg vicekancelara i ministra finansija Olafa Šolca, a kandidatkinja Zelenih je kopredsjednica stranke Analena Berbok.

Ankete koje su rađene tokom predizborne kampanje daju prednost SPD. Tako socijaldemokrate prema najnovijem istraživanju instituta za ispitivanje javnog mnjenja Kantar, imaju podršku 25 odsto birača, demohrišćani su na 21 odsto a Zeleni na 16.

Alternativa za Njemačku (AfD) je prema toj anketi, objavljenoj 23. septembra, na 11 odsto, Ljevica ima 7 odsto, dok su liberali (FDP) na 11 odsto.

Proteklih nedjelja SPD je u brojnim ispitivanjima javnog mnjenja bila jasno ispred demohrišćana, koji su u više navrata zabilježili istorijski nisku podršku ispitanih građana.

Još gore od demohrišćana, u anketama je prolazio njihov kandidat Armin Lašet, koji je zaostajao nekoliko procenata i za kandidatkinjom ekologa Analenom Berbok.

S druge strane, socijaldemokrate su svoj višegodišnji ne baš visok rejting uspjele da poprave uglavnom zahvaljujući Olafu Šolcu, kojeg su građani proglasili i pobjednikom sva tri televizijska sučeljavanja troje kandidata.

Prema rezultatima anketa, na mjesto kancelara matematički bi mogli da pretenduju CDU i SPD, ali ne i Zeleni.

Neizvjesnosti izbora doprinosi i to što je u dosadašnjim anketama velik broj građana, znatno više nego uoči izbora 2017. godine, rekao da su neodlučni ili da neće glasati.

Ukoliko ne dođe ponovo do formiranja velike crno-crvene koalicije CDU i SPD, što u ovom trenutku obje stranke isključuju, postoje tri koalicije čije je formiranje za analitičare najizglednije.

Prva je takozvana "semafor" koalicija SPD, Zelenih i liberala, kod koje glavnu prepreku predstavlja to što liberali ipak preferiraju ulazak u vlast sa ideološki bližim demohrišćanima.

Koalicija koju mnogi smatraju najvećom šansom Armina Lašeta da se domogne funkcije kancelara bio bi savez sa Zelenima i liberalima. Za tu koaliciju, koja je zbog boja crno-zeleno-žuto kolokvijalno prozvana Jamajka, najveća je prepreka jaz koji između demohrišćana i Zelenih postoji u budžetskoj i finansijskoj politici.

I konačno, u obzir dolazi i crveno-zeleno-crvena koalicija SPD, Zelenih i ljevičarske stranke Ljevica, ali su za nju najveća prepreka ozbiljne razlike u viđenju njemačke spoljne politike, pošto se Ljevica, koju mnogi u Njemačkoj smatraju krajnje lijevom strankom, zalaže za okončanje svih misija njemačke vojske u inostranstvu i za raspuštanje NATO.

Olaf Šolc je u više navrata naglasio da bilo kakvo učešće u vladi čija bi okosnica bile socijaldemokrate, podrazumijeva privrženost NATO i vrijednostima EU.