Ljudi i događaji - 12. novembar

Radio i televizija Crne Gore podsjećaju na događaje koji su obilježili današnji dan.

1833.

Rođen je ruski kompozitor i hemičar Aleksandar Porfirijevič Borodin, čije je djelo značajno doprinijelo razvoju ruske muzike. Na svom životnom djelu, operi Knez Igor, radio je 18 godina, a dovršili su ga drugi kompozitori, stvorivši remek djelo ruske romantične opere.

1840.

Rođen je francuski vajar Ogist Roden, jedan od najvećih umjetnika s kraja 19. i početka 20. vijeka. Njegovo djelo je objedinilo romantičarski duh i moderne težnje, a presudno je uticao na evropsko vajarstvo. Najznačajnija njegova djela su: Mislilac, Poljubac, Balzak, Vrata Pakla, Vječni idol…

1933.

Nacional-socijalistička radnička partija Adolfa Hitlera dobila je izbore i preuzela vlast u Njemačkoj. Ubrzo je uspostavljen totalitaristički režim poznat kao Treći Rajh, sa naglaskom na rasnoj čistoći njemačkog naroda, progoneći one narode koji su proglašeni za rasne neprijatelje: Jevreji, Romi, Sloveni… Njegova ekspanzionistička politika izazvala je II svjetski rat.

1909.

U Kolašinu je završeno suđenje zavjerenicima koji su preko svoje tajne organizacije u svim plemenima i kapetanijama pokušali da organizuju ustanak protiv knjaza Nikole i vlade i dovedu za vladara knjaževog sina Danila. Pored glavnih zavjerenika, majora Nikole Mitrovića i potporučnika Petra Đinovića, još pet je osuđeno na smrt.

1929.

Na Cetinju je počeo da izlazi “Službeni glasnik”, zvanični organ Zetske banovine. Urednik je bio Milan Ramadanović.

1955.

Umro je hrvatski pjesnik Tin Ujević, koji je svojom lirikom, ali i boemskim životom obilježio razdoblje između dva svjetska rata u jugoslovenskoj književnosti.

1962.

U Titogradu je osnovan Tehnički fakultet, drugi novoosnovani crnogorski fakultet nastao kao elektro-odsjek odjeljenja Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, iz kojeg je 1978. izrastao Elektrotehnički fakultet u Titogradu, koji danas djeluje u okviru Univerziteta Crne Gore.

1970.

U snažnom ciklonu i visokim talasima u Bangladešu život je izgubilo najmanje 200 000 ljudi. Ti cikloni javljaju se skoro svake godine, a 1991. godine je u sličnoj nepogodi poginulo 130 hiljada ljudi.

1989.

Umrla je španska revolucionarka Dolores Ibaruri, legendarna La Pasionarija, predsjednica Komunističke partije Španije. Pripisane su joj riječi "No pasaran", parola pod kojom su Republikanci u Španskom građanskom ratu branili Madrid od fašista.

1994.

Na Cetinju je završeno obilježavanje 500. godišnjice osnivanja prve državne štamparije na Balkanu, u kojoj su štamapane prve ćirilične knjige na slovenskom jugu: Oktoih prvoglasnik, Oktoih petoglasnik, Molitvenik ..

2010.

Ministarstvo kulture Crne Gore preselilo se iz Podgorice na Cetinje, u nekadašnju rezidenciju predsjednika države u Njegoševoj ulici, a predsjednik se uselio u Plavi dvorac.

2022.

Danska kraljica Margreta Druga, jedina kraljica koja vlada u Evropi, proslavila je 50 godina vladavine.