BITKA ZA ISTANBUL

Stogodišnjica velike bitke kod Galipolja

Stogodišnjica bitke kod Galipolja,jedne od najkrvavijih u Prvom svjetskom ratu, obilježava se danas uz prisustvo brojnih svjetskih zvaničnika, među kojima predsjednika Turske, premijera Australije i Novog Zelanda i britanskih prinčeva.

Više hiljada ljudi doputovalo je na Galipolje da obilježi 100 godina od bitke, a među njima je i veliki broj dalekih rođaka poginulih vojnika, veterana i turista.

Svečanostima na poluostrvu Galipolje, na zapadu današnje Turske, prisustvovaće britanski prinčevi Čarls i Hari, čija je zemlja pretrpjela najveće gubitke među savezničkim snagama u pokušaju osvajanja Istanbula.

Premijeri Australije i Novog Zelanda Toni Abot i Džon Ki i turski predsjednik Redžep Tajip Erdogan takođe će učestvovati u ceremonijama, prenio je Bi-Bi-Si.

Među 20 svjetskih lidera koji prisustvuju obilježavanju stogodišnjice bitke je i crnogorski predsjednik Filip Vujanović.

U vode kod Galipolja doplovili su i ratni brodovi savezničkih snaga,koji će izvesti počasnu paljbu za mornare koji su poginuli u toj operaciji.

Trupe sila Antante su se u aprilu 1915. godine iskrcale na poluostrvo Galipolje u namjeri da se približe Konstantinopolju, današnjem Istanbulu, i da ga zauzmu, kako bi iz rata izbacile Otomansko carstvo,saveznika Njemačke.

Britanskim i francuskim snagama pomoć su pružile i Australija i Novi Zeland, kojima je to bila prva bitka kao nezavisnih država i u kojoj su imale i prve veće ljudske gubitke. U borbi je poginulo 10.000 njihovih vojnika.

Poslije osam mjeseci borbi, savezničke snage su se povukle, a bitka kod Galipolja je postala jedan od najvećih uspjeha Otomanskog carstva u Prvom svjetskom ratu. Komandant koji je u bici predvodio turske vojnike Mustafa Kemal Ataturk je kasnije osnovao modernu tursku državu.

Kod Galipolja stradalo je ukupno 141.000 vojnika. Među njima je bilo 35.000 Britanaca, 10.000 Francuza i 86.000 Turaka.

Istovremeno se održava i komemoracija u Jerevanu kojom će biti obilježena 100. godišnjica pogroma nad Jermenima, za vrijeme Otomnaskog carstva, a počeće maršom hiljada ljudi.

Jermenska crkva je juče kanonizovala 1,5 miliona ubijenih u masakrima i deportacijama, za vrijeme Prvog svjetskog rata, prenosi BiBiSi.

Turska se snažno protivi korišćenju termina genocid da se opiše to ubijanje, jer je bilo mnogo mrtvih na obje strane, što je pogoršalo odnose između Turske i Jermenije. 

Pri tom Turska tvrdi da je bilo mnogo manje ubijenih od 1,5 miliona.  

Komemoraciji u Jerevanu će prisustvovati ruski i francuski predsjednici Vladimir Putin i Fransoa Oland kao i srpski predsjednik Tomisalv Nikolić.