B.Bu. [ RTS ]

OBRATITE PAŽNJU

Kako uočiti da li je fotografija vjerodostojna ili generisana

U svijetu u kome se slike mogu digitalno mijenjati sa samo nekoliko klikova ili čak generisati u potpunosti od nule pomoću vještačke inteligencije (AI), postaje sve teže vjerovati vlastitim očima. Ali da li postoji način da uočimo sliku koja je možda izmijenjena ili ju je generisala vještačka inteligencija?

Tehnike koje se koriste za manipulaciju slikama su toliko sofisticirane da smo ušli u eru hiperrealističkog lažiranja. Takve slike mogu dovesti do širenja dezinformacija i čak mogu uticati na javno mnjenje u važnim događajima.

Sa slikom princeze od Velsa i njene djece koju su povukle novinske agencije zbog zabrinutosti da je „izmanipulisana“, ovo pitanje je bačeno u centar pažnje kao nikada ranije. Princeza od Velsa se kasnije izvinila što je napravila izmjene na slici, navodeći da „kao i mnogi fotografi amateri, povremeno eksperimentišem sa uređivanjem slika“.

Na šta da obratimo pažnju kako bismo otkrili da li su na fotografiji vršene neke intervencije:

Odrazi i sjenke
Nenormalno osvjetljenje je često znak da je fotografija izmijenjena. Provjerite tačke svjetlosti u očima ljudi. Na primjer, izvor svjetlosti će se često reflektovati u njihovim očima. Ako veličina i boja ne odgovaraju lokaciji, ili ako izgledaju drugačije na oba oka, možda imate razloga da budete sumnjičavi. Način na koji se subjekti i objekti pojavljuju u reflektujućim površinama na slici takođe može biti trag.

Sjenke objekata na slici se možda neće poravnati ako su sastavljene od više slika, iako imajte na umu da se neke slike mogu snimiti sa više izvora osvjetljenja. Vrijedi pogledati način na koji svjetlost igra preko lica subjekta. Ako je Sunce iza njih, na primjer, njihove uši mogu biti crvene.

Vještačka inteligencija takođe može da proizvede nekongruentno osvjetljenje i sjenke, ali kako se algoritmi poboljšavaju, lica generisana vještačkom inteligencijom često se doživljavaju kao stvarnija od pravih ljudskih lica.

Ruke i uši
Još jedan očigledan pristup je traženje karakteristika koje je teško ponoviti. AI trenutno slabo prikazuje ruke i uši, mijenja njihove oblike, proporcije, pa čak i broj prstiju. Ovo su slični problemi koje često muče umjetnike, ali kako drugi aspekti slika ljudi generisanih vještačkom inteligencijom postaju hiper-stvarni, ove netačnosti stvaraju „jezivu krivulju“ koja našim očima izgleda neprirodno.

Pazite na neobično ili neprirodno pozicioniranje udova ili odjeće na slici, što može biti znak da je njen dio kopiran ili je njime manipulisano na neki način. Ali takođe treba imati u vidu da kada se trodimenzionalni objekat pretvara u dvodimenzionalnu sliku može se dogoditi da stvari ponekad izgledaju pomalo pomjereno i neprirodno. Jedan test koji treba primijeniti je da se pogledaju drugi elementi slike u istom polju fokusa i položaja. Da li izgledaju zamućeno u poređenju sa drugim elementima u blizini na istoj dubini na fotografiji, ili su talasasti?

Pogledajte metapodatke
U kodu digitalnih slika skriveni su komadići informacija koje mogu pomoći da se otkrije lažna. Svaki put kada digitalna kamera snimi sliku, metapodaci se upisuju u datoteku slike. Vremenske oznake, na primjer, dovele su do pitanja o tome da li je predsjednik Donald Tramp zaista bio na poslu u Bijeloj kući dan nakon što je otkrio da je dobio kovid 19 u oktobru 2020.

Šum slike
Svaki senzor digitalnog fotoaparata ima male proizvodne greške koje dovode do jedinstvenih grešaka koje ostavljaju neku vrstu „otiska prsta“ na slikama. Ovo se zatim povezuje sa određenom kamerom i može pomoći da se identifikuju oblasti fotografije kojima je manipulisano. Zrno slike generisane veštačkom inteligencijom takođe mogu izgledati neobično.

Alati za verifikaciju
Internet kompanije kao što je Gugle pokrenule su alatke za verifikaciju slika koje mogu pomoći ljudima da uoče slike generisane vještačkom inteligencijom. Fejsbuk i Instagram su počeli da označavaju slike generisane vještačkom inteligencijom koje dolaze iz sopstvenih sistema kompanije „Meta“ i planiraju da urade isto za slike generisane pomoću AI alata drugih kompanija.