[ Anadolija ]

PRIJE 159 GODINA

Na današnji dan rođen Nikola Tesla

Na današnji dan 1856. godine u mjestu Smiljan kod Gospića rođen je Nikola Tesla, jedan od najpoznatijih naučnika u istoriji. Njegovim naučnim izumima u mnogim oblastima je postavljen pravac naučno-tehničkog razvoja u 20. vijeku.

Kako stoji u njegovoj biografiji, studirao je elektrotehniku, ali je nikada nije završio. Nakon što je prekinuo studije u Gracu, određeno vrijeme je proveo u Budimpešti i Parizu, zatim odlazi u SAD, gdje je ostao do kraja života.

Nasuprot svim velikim autoritetima njegovog vremena, Tesla je instistirao na korištenju naizmjenične struje umjesto jednosmjerne. Najznačajniji Teslini pronalasci su polifazni sistem, obrtno magnetsko polje, asinhroni motor, sinhroni motor i Teslin transformator.

Takođe, otkrio je jedan od načina za generisanje visokofrekventne struje, dao je značajan doprinos u prenosu i modulaciji radio-signala, a ostali su zapaženi i njegovi radovi u oblasti rendgenskih zraka. 

Njegov sistem naizmjeničnih struja je omogućio znatno lakši i efikasniji prenos električne energije na daljinu. Bio je ključni čovjek na izgradnji prve hidrocentrale na Nijagarinim vodopadima.

Tesla je patentirao oko 700 pronalazaka na kojima se zasniva savremena elektronika i elektrotehnika. I dan-danas u svakodnevnoj upotrebi u domaćinstvima, autoindustriji itd. su upravo motori koje je patentirao Nikola Tesla. 

Poznata je misao da kada bi jednog momenta prestali da rade svi Teslini pronalasci, industrija bi prestala da radi, tramvaji i vozovi bi stali, gradovi bi ostali u mraku, a fabrike bi bile mrtve.

U proljeće 1898. godine, na elektrotehničkoj izložbi u Njujorku prikazao je mogućnost upravljanja brodom sa daljine elektromagnetnim talasima. U 1934. godini izučava mogućnost razbijanja atomske jezgre pomoću elektrostatičkih generatora visokog napona.

Tesla je za života bio povučen i veoma skroman, u javnosti je procurilo veoma malo detalja o njegovom privatnom životu. Iako mnogi smatraju da je zaslužio, on zapravo nikada nije nagrađen Nobelovom nagradom za svoja dostignuća u nauci. Ipak, svjetska naučna zajednica mu se na jedan način odužila tako što je 1956. godine po njemu nazvala jednu međunarodnu jedinicu - jedinicu jačine magnetnog polja.

Tesla je umro od srčanog udara u apartmanu Njujorker hotela 7. januara 1943. godine. Zvanično je zabilježeno da je umro od srčane tromboze. I pored prodaje patenata u oblasti naizmjeničnih struja, Tesla je umro siromašan i u dugovima.

Tim povodom, gradonačelnik Njujorka Lagvardija je rekao: „Nikola Tesla je umro. Umro je siromašan, ali je bio jedan od najkorisnijih ljudi koji su ikada živeli. Ono što je stvorio veliko je i, kako vreme prolazi, postaje još veće“.

Kasnije 1943. godine Vrhovni sud SAD vratio je Tesli pravo na patent 645.576, priznajući mu prvenstvo na patent radija.

Njegovi pomsrtni ostaci su kremirani, a urna se danas nalazi u Muzeju Nikole Tesle u Beogradu.