Mina [ Objavio: O.Z. ]

OD AB REVOLUCIJE DO NATO-A

Crna Gora opstala uprkos brojnim izazovima

Crna Gora se u prošlosti suočavala sa mnoštvom izazova i opasnosti od kojih su mnoge direktno i grubo prijetile njenom opstanku, ocijenio je predsjednik Matice crnogorske Dragan Radulović na naučnom skupu na Filozofskom fakultetu u Nikšiću.

Skup pod nazivom Crna Gora tri decenije nakon rušenja Berlinskog zida – Od AB revolucije do NATO-a, organizovali su Matica crnogorska, Centar za geopolitiku i Filozofski fakultet organizator naučnog skupa.

Radulović je rekao da 30 godina u u istorijskom smislu hiljadugodišnjeg trajanja nije dug period, ali ga posebno značajnim čini njegov politički i društveni sadržaj.

„U njemu su naši građani i elita bili prinuđeni da temeljno preispitaju 19. i 20. vijek i da na goruća pitanja o budućnosti zemlje pruže odgovore koje savremenost može da priihvati i podrži“, kazao je Radulović.

Direktor Centra za geopolitiku, Živko Andrijašević, kazao je da su bili brojni razlozi da se organizuje naučni skup i posveti mnogim temama iz savremene bliske prošlosti, o kojima se uglavnom zna iz sjećanja, što je nepouzdano i površno.

Andrijašević je dao osvrt na temu Crnogorski komunisti 1987. godine - problemi prepoznavanja stvarnosti i kroz istraživačka pitanja naveo šta je dio crnogorske vlasti zaduženog za njeno sistemsko uobličavanje vidio 1987. godine, kao glavni politički problem neposredno prije AB revolucije i na koji je način mislio da to treba riješiti.

Dekan Filozofskog fakulteta u Nikšiću, Goran Barović, rekao je da je ta univerzitetska jedinica, formiranjem Centra za geopolitiku dobila jaku instituciju koja se bavi bitnim temama.

Profesor Gordana Đurović navela je da je Crna Gora 30 godina nakon rušenja Berlinskog zida u Berlinskom procesu, duboko u procesu Evropskih integracija kao nezavisna država koja se ekonomski povratila u realnim kategorijma na nivo iz 1990–tih tek 2007. godine.

„Od tada bilježi dinamičan, stabilan rast,bez obzira na krizu 2009. i 2012.godine. Crna Gora je, uprkos svim izazovima koji su teško pogađali prvo SFRJ kroz tragićan raspad zemlje, pa državnu zajednicu sa Srbijom, izašla ekonomski oporavljena, reintegrisana u međnarodnu zajednicu, članica NATO-a“, rekla je Đurović.

Prema njenim riječima, od 2006. godine u Crnoj Gori je ostvarena dobra, realna stopa rasta koja je prosječno godišnje bila na nivou od 3,5 odsto.

„U Crnu Goru je stiglo više od 6, 5 milijardi EUR stranog kapitala direktnih investicija i u, u odnosu na Jugoslaviju u kojoj je bila jedna od najnerazvijenih republika, danas bilježi, najbolju poziciju u regionu, u odnosu na evropski prosjek, koja iznosi 47 odsto bruto domaćeg proizvoda per capita u paritetu kupovne moći gdje je 100 odsto evropski prosjek“, navela je Đurović.

Iza Crne Gore, kako je kazala, su i Srbija, Sjeverna Makedonija, Bosna i Hercegovina, Albanija i Kosovo.

„Možemo reči da se Crna Gora ekonomski oporavila, ojačala i reintegrisala se u međunarodnu zajednicu, a u bezbjednosnom kontekstu je jedina članica bivše Jugoslavije u kojoj nikada nije bilo rata, što se često prenebregava i uvijek se treba ponavljati“, rekla je Đurović.

Crna Gora se, kako je ocijenila, izmakla drugom talasu inflacije, iako je prvi teško preživjela, kada su plate i penzije na mjesečnom nivou bile u vrijednosti sapuna ili olovke, pa je zatim bio deda Avramov dinar, da bi na kraju iznašla mudro rješenje krajem 1990-tih uvodeći njemačku marku, a danas euro.

„Naša džava sa eurom ima stabilniji finansisjki sistem, povratak u štednju, manje transakcione troškove u turizmu, više investitora, što znači da treba pozitivno gledati naprijed“, ocijenila je Đurović.

Prema njenim riječima, 30 godina je bilo velikih izazova, tragičnog pada ekonomije, najgoreg scenarija raspada zemlje.

Govoreći o crnogorskom višepartizmu u poslednjoj deceniji 20 vijeka, Ivan Tepavčević je podsjetio je da su izborne kampanje bile relativno česte, s obzirom da su se parlamentarni izbori održavali 1990, 1992, 1996, 1998. godine, kao i predsjednički izbori, i niz lokalnih izbora.

Tepavčević je u ocjeni o izbornoj kampanji naveo da u maloj državi, kao što je Crna Gora, sa svega pola miliona birača, nije neizvodljivo fizički doprijeti do svakog birača, što ima nesumnjivo jači ehekat od bilo koje skupe televizijske kampanje.

„U fokusu političkih kampanja obično se nalaze ličnosti, To je izraz duboke petsinalizacije političkih partija u vidu vezivanja stranaka za njihove lidere“, rekao je Tepavčević.

Profesor Adnan Prekić, koji je jedan od inicijatora organizovanja Naučnog skupa, dao je osvrt o vjerskim zajednicama u Crnoj Gori u drugoj polovini 80-tih godina 20 vijeka, dok se istoričar Dragutin Papović bavio političkom, ekonomskom i društvenom situacijom u Crnoj Gori uoči AB revolucije.

Osvrt o 1997. kao prelomnoj godini savremene crnogorske istorije dao je MIlan Šćekić, o ulozi NATO-a u procesu demokratske konsolidacije govorila je Nikoleta Đukanović, dok je Rade Bojović dao osvrt na temu Crnaa Gora u vrtlogu bespokojne i opsesivne postjugoslovenske stvarnosti.