dw.com  [ DW ]

29. 04. 2024. 09:50

FAZ: Srpska „savršena zamka“ za Kosovo

Parlamentarna skupština Savjeta Evrope je sredinom aprila ubjedljivom većinom izglasala prijem Kosova u članstvo. Ali, poslednju riječ ipak daju ministri spoljnih poslova članica, podsjeća Frankfurter algemajne cajtung.

Redovni godišnji sastanak ministara održava se sredinom maja.

„Djeluje da tamo podrška za Kosovonije tako ubjedljiva kao u Parlamentarnoj skupštini“, piše frankfurtski list.

„Iz više evropskih prestonica se čuje da Kosovo prije glasanja o prijemu mora najprije da dopusti osnivanje zajednice srpskih opština i enklava, kako bi obezbijedilo prava srpske manjine“, navodi FAZ.

„Kako se čuje, i u Berlinu dijele tu argumentaciju, između ostalog u Kancleramtu“, dodaje se.

Prema ocjeni autora članka, novinara Mihaela Martensa, to je kao da je Srbiji dato „pravo veta“ iako ono ne postoji u Savjetu Evrope.

U tekstu se navodi da je Zajednica srpskih opština predviđena još sporazumom Beograda i Prištine iz 2013, ali da se dugo „ništa“ nije dešavalo.

Prema Martensu, „tek 2023. je srpska strana konačno predstavila nacrt statuta“ koji pak nije ispunjavao kriterijume Savjeta Evrope. Od oktobra prošle godine na stolu je, piše, „neformalni nacrt“ koji dolazi iz Brisela i Kvinte.

Diplomate sada, piše dalje FAZ, zahtijevaju da kosovski premijer Aljbin Kurti taj nacrt proslijedi na provjeru Ustavnom sudu Kosova kako bi izglasali prijem Kosova u Savjet Evrope.

U tekstu se dodaje da je Kurti, tokom posjete Njemačkoj prošle sedmice, pokušavao da pojasni da se Ustavni sud ne može baviti neformalnim dokumentom.

„Upadljivo je da se do sada nijedan jedini izabrani predstavnik srpske zajednice na Kosovu nije zvanično odredio prema nacrtu zajednice opština koji su predložile zapadne države. U četiri opštine na sjeveru Kosova gdje Srbi čine veliku većinu stanovništva – trenutno i nema izabranih srpskih gradonačelnika“, piše list.

Srbi su naime bojkotovali i izbore i referendum za smjenu albanskih gradonačelnika koji je mogao biti uvod u prevremene izbore.

Kako piše Martens, i to je Kurti pokušao da istakne u Berlinu – da jedino opštine mogu da se povežu u Zajednicu opština te da im to ne treba oktroisati iz Prištine.

Prema tumačenju novinara, ne čudi što sa srpske strane sada ne dolazi podsticaj da se Zajednica što prije formira. „Jer, iz vizure srpskog predsjednika Aleksandra Vučića, koji kontroliše i diriguje političarima kosovskih Srba, ovaj konflikt je savršena zamka za Kosovo.“

Martens objašnjava kako izgleda ta „zamka“: „Beograd zabranjuje srpskim političarima iz svoje nekadašnje pokrajine da prihvate izgledne inicijative za osnivanje zajednice opština ili da podrže ideje koje su podudarne sa standardima Savjeta Evrope, ali se istovremeno glasno žali što nema Zajednice.“

„Tako su u Beogradu othranili zlatnu koku srpske diplomatije kako bi sprečavali zapadne integracije Kosova“, piše dalje FAZ. „Lijevom rukom se Kosovu postavljaju uslovi, a desnom se obezbjeđuje da se ti uslovi nikad ne mogu ispuniti.“

Dodaje se da je Kurti u Berlinu pričao sa njemačkom šeficom diplomatije Analenom Berbok, ali da o sadržaju razgovora ništa nije poznato. Kurti se sastao i sa drugim političarima.

FAZ kao „motor“ kosovskog prijema u Savjet Evrope predstavlja socijaldemokratu Franka Švabea, vođu delegacije socijaldemokrata i zelenih u Savjetu Evrope.

Kako se navodi, Švabe se snažno zalaže za to da ministri članica ne torpediraju ono što su izglasali parlamentarci Savjeta Evrope. Kao jedan od mogućih izlaza pominje se da se zapadni nacrt statuta Zajednice srpskih opština, umjesto kosovskom Ustavnom sudu, pošalje „izvanrednim ustavnim pravnicima“ Savjeta Evrope.

„To bi mogao biti izlaz iz srpske zamke, kažu političari socijaldemokrata u Berlinu“, zaključuje Martens u tekstu za FAZ.