Nemanja Rujević (priredio izbor iz štampe)  [ DW ]

08. 05. 2024. 12:27

Posjeta Sija: Vučić je „majstor balansiranja“ u „jugoslovenskoj tradiciji“

„Početak evropske turneje Sija Đinpinga u najboljem slučaju bio je mlak“, ocjenjuje Frankfurter algemajne cajtung. „U Parizu su se smjenjivali tonovi usiljenog prijateljstva i jasni znaci rastućeg trgovinskog neprijateljstva.“

Ali, kako se navodi, u utorak uveče je šef kineske države i partije stigao na mjesto gdje će biti samo „hvalospjeva“. „Jer, u Srbiji ga u vidu predsjednika Aleksandra Vučića čeka domaćin koji je jednom čak poljubio kinesku zastavu.“

List piše da je Vučić prije nekoliko dana predstavio novu Vladu u kojoj „ključne pozicije zauzimaju nacionalistički tvrdolinijaši“.

„To se moglo razumjeti i kao poruka Evropskoj uniji i Vašingtonu da na srpskog predsjednika ne ostavlja utisak popustljivi kurs Zapada prema njemu. On se više oslanja na jugoslovensku tradiciju političkog ljuljanja između Istoka i Zapada, iako je zemlja i dalje ekonomski jasno usmjerena ka EU“, piše frankfurtski list.

Dalje se navodi da se evropski uticaji u Srbiji dijelom poklapaju s kineskim. „Tako jedan kineski proizvođač guma, čiji je pogon u Srbiji kritikovan zbog užasnih uslova u kojima su stotine vijetnamskih radnika morali da rade, proizvodi gume mahom za njemačke kupce.“

Zaključuje se da pozadina obožavanja Kine u srpskoj državnoj politici leži u tome što je Peking, uz Moskvu, drugi garant da Kosovo neće biti primljeno u Ujedinjene nacije.

Niko u Evropi nije tako naklonjen Kini kao Vučić

O posjeti Sija izvještava i Noje cirher cajtung, koji opisuje divovsku kinesku zastavu istaknutu na Geneksovoj kuli na Novom Beogradu.

„Srbija nije slučajna stanica na Sijevoj evropskoj turneji“, bilježi list, podsjećajući da su se dvije zemlje posebno zbližile otkako njima kormilare Si i Vučić te da je tokom pandemije promovisan pojam „čeličnog prijateljstva“.

„Za Kinu je Srbija važan oslonac u dijelu svijeta u kojem se na Peking gleda sve skeptičnije. Osim mađarskog šefa Vlade Viktora Orbana, kojeg će Si posjetiti nakon boravka u Srbiji, nijedan državnik u Evropi nije tako naklonjen Kini kao Vučić“, bilježi ciriški list.

„Srbija za Sija ima i strateški značaj. Na takozvanom novom Putu svile, kojim Peking želi da obezbijedi kontrolu nad najvažnijim trgovačkim rutama, Balkan čini prirodni koridor između atinske luke koju kontrolišu Kinezi i tržišta srednje Evrope“, piše Noje cirher cajtung.

Ocjenjuje se da su kineska ulaganja dobrodošla u Srbiji jer, za razliku od Zapada, Peking ne uslovljava saradnju pravnom državom ili transparentnošću. „To je atraktivno za Vučića i njegov režim obilježen nepotizmom iako uslovi kredita nijesu uvijek povoljni. Srpski prezaduženi susjed Crna Gora mogao bi o tome da otpjeva tužbalicu.“

Švajcarski list ocjenjuje da je Vučić „majstor politike balansiranja“. „Kroz tijesne veze ka Moskvi i Pekingu srpskom predsjedniku godinama uspijeva da otvori manevarski prostor u odnosima prema Evropskoj uniji – koja je, već iz geografskih razloga, daleko najveći partner.“

Kako se ocjenjuje, demonstracija prijateljstva sa Kinom još je važnija sada, iz barem dva razloga – od agresije na Ukrajinu, za Srbiju je sve teže da pokazuje bliskost Moskvi.

Srbija još ima „moćne prijatelje“

„Uz to, Vučić u naredno vrijeme mora da računa sa spoljnopolitičkim udarcima. Djeluje izgledno prijem Kosova u Savjet Evrope. Takođe, teško da se još može spriječiti rezolucija UN kojom bi se uveo dan sjećanja na genocid u Srebrenici“, bilježi list.

Kako je novinaru rekao Stefan Vladisavljev, sprski stručnjak za Kinu, posjetom Sija predsjednik Vučić pokazuje da Srbija još ima „moćne prijatelje“.

„To se na unutrašnjem planu isplaćuje. U opozicionim krugovima se kineski uticaj redovno povezuje sa narušavanjem životne sredine i korupcijom, kaže Vladisavljev. Ali u stanovništvu je odnos prema Pekingu pozitivan ili barem neutralan. To što se o Kini relativno malo zna, čini još lakšim da se javnim mnjenjem manipuliše“, dodaje se u članku.