Ljudi i događaji - 15. septembar

Radio i televizija Crne Gore podsjećaju na događaje koji su obilježili današnji dan.

1862.

Intervencijom velikih sila kojima nije odgovarala ekspanzija osmanlija na Balkanu zaključen je mir s Portom, upravo u periodu kad je vojska Derviš-paše, po nalogu skadarskog vezira Omer-paše, nadirala ka Cetinju. Time je okončana druga Omer-pašina vojna tokom koje se u četvoromjesečnom pohodu njegovih snaga na Crnu Goru odigralo oko stotinu bitaka u kojima je Knjaževina pretrpjela velike ljudske žrtve i materijalnu štetu.

1890.

Rođena je Agata Kristi, engleska književnica, autorka popularnih kriminalističkih romana i pozorišnih komada, jedan od najuspešnijih pisaca svih vremena sa dvije milijarde prodatih knjiga. Napisala je preko 80 romana i drama, uglavnom detektivskih, a poznata su njena djela: Ubistvo u Orijent ekspresu, Mišolovka, Vašar zločina i serijal o detektivu Poarou.

1916.

U bici na Somi u Prvom svjetskom ratu Britanci su prvi put upotrijebili tenkove, napravljene prema projektu Ernesta Svintona.

1935.

Njemački Rajhstag na vanrednom zasjedanju u Nirnbergu donio je Zakon o oduzimanju državljanstva Njemcima jevrejskog porijekla i Zakon o zaštiti njemačke krvi i časti kojim je zabranjeno sklapanje brakova između Njemaca i Jevreja i zapošljavanje Njemaca kod jevrejskih poslodavaca.

1948.

U Nikšiću je osnovan Bokserski klub “Sutjeska”, nakon što je godinu dana grupu nikšićkih sportista bokserskoj vještini podučavao jedan njemački profesionalni bokser koji je ostao u Nikšiću poslije završetka Drugog svjetskog rata. Klub je dao veliki broj istaknutih takmičara i bio član prve lige. Jedan od osnivača i prvih trenera Bokserskog kluba »Sutjeska« bio je Milan-Minjo Kankaraš, a za razvoj i uspjeh Kluba zaslužan je i Žarko Mijatović koji je vodio nikšićke boksere gotovo tri decenije.

1949.

Konrad Adenauer je izabran za prvog kancelara Zapadne Njemačke.

1997.

U Sidneju su otvorene 27. Olimpijske igre. Sportisti SR Jugoslavije su na tim igrama osvojili tri medalje - zlatnu odbojkaši, srebrnu Jasna Šekarić u gađanju iz vazdušnog pištolja, a bronzanu vaterpolisti.

2005.

U Plavom dvorcu na Cetinju otvorena je velika retrospektivna izložba Dimitrija Popovića, jednog od najpoznatijih savremenih južnoslovenskih slikara. Autor postavke, koju je činilo 180 ostvarenja i kojom su obuhvaćene sve faze Popovićevog stvaralaštva, bio je italijanski likovni kritičar Đorđo Segato.

2010.

U paviljonu Crne Gore na svjetskoj izložbi EXPO u Šangaju otvorena je izložba proslavljenog crnogorskog slikara Miodraga Dada Đurića.

2011.

U Pragu je u 100. godini preminuo slavni češki režiser Otakar Vavra, iza koga kao scenariste i režisera ostaje 80 filmova izuzetne klase na praškoj Filmskoj akademiji, iz koje su izašli režiseri kao što su Miloš Forman, Jirži Mencl i Emir Kusturica.

Međunarodni je Dan demokratije. Cilj obilježavanja je promovisanje i održavanje principa demokratije.