Ditari 31.07.2025

Ditarin e përgatiti, Violeta Gjokaj

DEPUTETET E KUVENDIT TË MALIT TË ZI DISKUTOJNË PËR NJË SERË LIGJESH

Deputetët në Kuvend po diskutojnë sot për një sërë ligjesh të rëndësishme, përfshirë edhe Projektligjin për Agjencinë e Sigurisë Kombëtare. Siç është paralajmëruar, deputetët do të diskutojnë gjithashtu për: Projektligjin për plotësimin e Ligjit për mbrojtjen e pasurive kulturore, Projektligjin për shoqëritë tregtare, Projektligjin për amnistinë e personave të dënuar për vepra penale sipas ligjeve të Malit të Zi dhe të dënuarve me vendime të huaja penale që ekzekutohen në Mal të Zi, Projektligjin për Agjencinë e Sigurisë Kombëtar dhe Projektligjin për ndryshimet dhe plotësimet në Ligjin për punët e brendshme.

Deputeti i Lëvizjes Evropa Tani, Tonqi Janoviq, gjatë debatit për ligjin mbi mbrojtjen e pasurive kulturore, deklaroi se do të propozonte një moratorium për ndërtimet në Bokën e Kotorrit, pasi që prej dekadash ai territor po shkatërrohet. Duke u ndalur te ligji për shoqëritë tregtare, Boris Mugosha nga Social Demokratet tha se një pjesë e deputetëve të shumicës kanë paraqitur amendamente me qëllim që të parandalohet shuarja e organeve drejtuese në ndërmarrjet shtetërore.

Millan Knezheviq nga koalicioni Për të ardhmërinë e Mali të Zi u shpreh se nuk është i kënaqur me ligjin për shoqëritë tregtare, por theksoi se çështja e profesionalizimit në ndërmarrjet publike duhet të zgjidhet në mënyrë sistematike.

MILLATOVIQ MIRËPRITI TËRHEQJEN E RREGULLOREVE PËR TUBIMET PUBLIKE

Tërheqja e propozimit të kontestuar ligjor për tubimet publike është një lajm i rëndësishëm dhe inkurajues, tha Presidenti i Malit të Zi, Jakov Millatoviq.

"Ky është rezultat i presionit nga qytetarët, shoqëria civile dhe partnerët evropianë, të cilët thanë qartë se të drejtat themelore nuk duhet të rrezikohen. Unë e mirëpres vendimin e shumicës parlamentare për të pranuar apelin e të gjithëve ne dhe e kuptoj atë si një shenjë se mund dhe duhet të bëhet ndryshe, përmes dialogut dhe respektimit të vlerave demokratike", tha Millatoviq në rrjetin X.

Ai vëren se liria e shprehjes dhe e drejta për të protestuar nuk janë privilegje, por themeli i çdo shoqërie demokratike.

"Unë besoj se kjo është një pikë kthese e përhershme dhe se nuk do të ketë më përpjekje për të miratuar ligje që i trajtojnë qytetarët si kërcënim dhe që kërcënojnë të drejtat e tyre të garantuara kushtetuese", thuhet në deklaratë.

Ai thekson se Mali i Zi meriton një të ardhme evropiane, por se kjo e ardhme nuk duhet të ndërtohet me ligje që pengojnë hapësirën publike dhe pengojnë aktivizmin civil.

SHIMUN: STANDARDE TË REJA NË KUJDESIN SHËNDETËSOR MALAZEZ

Ligji i ri për Kujdesin Shëndetësor, qëllimi i të cilit është të krijojë një sistem shëndetësor efikas, të arritshëm dhe të qëndrueshëm, bazuar në parandalim, ekspertizë dhe transparencë, është një nga ligjet më të rëndësishme të reformës në atë fushë në dekadën e fundit, tha Ministria e Shëndetësisë, Vojisllav Shimun. Parlamenti i Malit të Zi miratoi Ligjin për Kujdesin Shëndetësor mbrëmë. Ministri i Shëndetësisë theksoi në parlament dje se miratimi i këtij ligji shënon fillimin e një epoke të re në zhvillimin e sistemit shëndetësor malazez dhe se ai vendosi një themel të fortë normativ për një reformë gjithëpërfshirëse të sistemit shëndetësor.

Siç tha ai, Ligji i ri për Kujdesin Shëndetësor është rezultat i një analize të plotë të kuadrit ligjor ekzistues dhe sfidave me të cilat përballet sistemi shëndetësor i Malit të Zi, si dhe planifikimit sistemik dhe detyrimeve që shteti ka në procesin e integrimit evropian.Shimun deklaroi se ky ligj jo vetëm që sjell ndryshime, por prezanton një filozofi të re të kujdesit shëndetësor, e cila e vendos qytetarin në qendër të sistemit, forcon rolin e punonjësve të shëndetësisë dhe prezanton rregulla dhe përgjegjësi të qarta për të gjithë aktorët.

Ai tha se një nga risitë kryesore në Ligj është forcimi i kujdesit shëndetësor parësor - zgjerimi i aktiviteteve, përcaktimi i saktë i mjekut të zgjedhur, futja e pacientëve të shtruar në zona të largëta dhe aksesi më i lehtë në specializime për mjekët e rinj.

Simun shtoi se një nga risitë është ndërhyrja e hershme dhe zhvillimi i fëmijës, ku u njoh në mënyrë sistematike për herë të parë përmes qendrave të mbështetjes në qendrat shëndetësore dhe Qendrës për Zhvillim të Hershëm në Qendrën Klinike.

LIGJI PËR FONDIN E GARANCISË SË KREDISË, NJË SHANS I RI PËR NDËRMARRJET E VOGLA DHE TË MESME

Miratimi i Ligjit për Fondin e Kredisë dhe Garancisë hap mundësi të reja për ekonominë malazeze, e cila përfaqëson një hap strategjik përpara në drejtim të sigurimit të një mjedisi të favorshëm biznesi, veçanërisht për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, të cilat përfaqësojnë shtyllën kurrizore të rritjes dhe zhvillimit të mëtejshëm të ekonomisë malazeze, tha Zëvendëskryeministri për Politikat Ekonomike dhe Ministri i Zhvillimit Ekonomik Nik Gjeloshaj.

Ai tha se Mali i Zi ka ndërmarrë një hap tjetër të rëndësishëm drejt forcimit të qëndrueshmërisë së tij ekonomike dhe mbështetjes për sektorin privat.

"Shkurt, çfarë do të thotë ky ligj konkretisht për ekonominë malazeze? Disponueshmëri më të madhe të burimeve financiare për fillimin dhe përmirësimin e bizneseve, uljen e barrierave financiare dhe ndarjen e rreziqeve me bankat, forcimin e konkurrueshmërisë vendase dhe krijimin e vendeve të reja të punës dhe mbështetjen e sipërmarrësve të rinj, fillestarëve dhe grave në biznes", thuhet në deklaratë.

Sipas tij, Ligji për Fondin e Garancisë së Kredisë do të thotë një shans i ri për zhvillim më të shpejtë dhe më të sigurt të ekonomisë malazeze, duke krijuar kushte më të favorshme për biznesin dhe stabilitet afatgjatë të ekonomisë.

PËRFAQËSUESIT E PDSDHE QUINTA: NDALONI PËRPJEKJET PËR TË NDRYSHUAR KARAKTERIN E VENDIT

Delegacioni i Partisë Demokratike të Socialistëve, i udhëhequr nga kryetari i saj Danijel Zhivkoviq, u takua me ambasadorët e vendeve të Quinte dhe kreun e Delegacionit të Bashkimit Evropian në Mal të Zi, dhe siç raportohet, ata vunë në dukje një përpjekje për të rishikuar historinë dhe qëndrimin e Qeverisë ndaj Parlamentit, gjë që minon rolin e organit më të lartë legjislativ.

Përveç kryetarit Zhivkoviq, në takim morën pjesë nënkryetari i PDS-së Ivan Vukoviq, kryetari i Klubit të Deputetëve të PDS-së Andrija Nikoliq dhe anëtari i Kryesisë së PDS-së dhe nënkryetari i Parlamentit të Malit të Zi Nikolla Rakoceviq.

Takimi ishte një mundësi për pjesëmarrësit për të shkëmbyer pikëpamje mbi çështjet kryesore politike dhe sociale, duke konfirmuar angazhimin e përbashkët për dialogun demokratik, stabilitetin dhe të ardhmen evropiane të Malit të Zi.

Kryetari Zhivkoviqi, thuhet në njoftim, përsëriti angazhimin e qartë të PDS-së për ruajtjen e një Mali të Zi të pavarur, civil dhe antifashist me një rrugë të qartë evropiane dhe kujtoi se PDS-ja kishte një qasje konstruktive në proceset kyçe socio-politike, veçanërisht kur bëhet fjalë për çështje me rëndësi thelbësore për procesin e integrimit evropian.

Nënkryetari i PDS -së, Ivan Vukoviq, paraqiti më hollësisht nisma dhe veprime specifike të aktorëve qeveritarë, të cilat, sipas tij, ndikojnë negativisht në procesin e integrimit evropian, minojnë standardet demokratike, sundimin e ligjit dhe devijojnë nga harmonizimi me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të BE-së.

Kreu i Klubit të Deputetëve të PDS-së, Andrija Nikolliq, komentoi veprimet e shumicës parlamentare në Kuvend, duke theksuar se mungesa e respektit ndaj deputetëve dhe opozitës po bëhet gjithnjë e më e theksuar, thuhet në deklaratë.

“Ambasadorët e vendeve të Quinte dhe kreu i Delegacionit të BE-së mirëpritën kontributin e PDS -së në procesin e reformës zgjedhore, duke e vlerësuar atë si një hap të rëndësishëm në rrugën evropiane. Ata theksuan rëndësinë e arritjes së një konsensusi politik mbi çështjet më të rëndësishme për vendin dhe theksuan rolin e opozitës në atë proces. Ambasadorët gjithashtu apeluan për të shmangur narrativat retrograde dhe çdo veprim që bie ndesh me vlerat evropiane. Përfaqësuesit e bashkësisë ndërkombëtare konfirmuan edhe një herë mbështetjen e tyre të fortë për Malin e Zi në rrugën e tij drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke theksuar se perspektiva evropiane e Malit të Zi është me rëndësi strategjike për stabilitetin e vendit, si dhe për rajonin dhe të gjithë Evropën", thuhet në deklaratë.

KOLLASHIN ËSHTË GATI PËR NDRYSHIME QË SJELLIN PËRFITIME PËR QYTETARËT

Kollashini tregon potencialin dhe gatishmërinë për ndryshime që sjellin përfitime konkrete për qytetarët, tha Ministri i Administratës Publike Marash Dukaj gjatë një vizite pune në atë komunë.

Siç u njoftua nga Ministria e Administratës Publike, Dukaj diskutoi me kryetarin e komunës së Kolashinit, Petko Bakiq, sfidat dhe prioritetet kryesore në fushën e administratës lokale dhe mbështetjen e Ministrisë në procesin e reformës së administratës publike në nivel lokal.

"Takimi ishte një mundësi për të shkëmbyer mendime mbi aktivitetet dhe planet e mëparshme për përmirësimin e mëtejshëm të punës së administratës lokale", thuhet në njoftim.

Dukaj theksoi se partneriteti midis Ministrisë së Administratës Publike dhe njësive të vetëqeverisjes lokale është i rëndësishëm.

Sipas tij, administrata lokale e qëndrueshme dhe moderne është çelësi i zhvillimit të ekuilibruar të të gjitha zonave në Mal të Zi.

"Përmes projektit, ne planifikojmë të zhvillojmë dokumente planifikimi për dixhitalizimin në komuna (harta të zhvillimit të dixhitalizimit), libra të procedurave administrative, si dhe lista të regjistrave si bazë për dixhitalizim të mëtejshëm", tha Dukaj.

Vizioni i tyre, siç theksoi ai, është administrimi vendor në përputhje me nevojat dhe masat e qytetarëve.

SINDIKATA E ARSIMIT E MALIT TË ZI E SHQETËSUAR PËR VENDIMIN E MINISTRISË SË FINANCAVE DHE TË QEVERISË

Sindikata e Arsimit e Malit të Zi i ka dërguar një letër mbrojtëses së interesave pronësore-juridike të Malit të Zi, Bojana QiroviQ, duke shprehur shqetësim serioz për vendimin e Ministrisë së Financave dhe të Qeverisë për të pezulluar njëanshëm zbatimin e nenit 22 të Marrëveshjes Kolektive Sektoriale, sipas të cilit paguhen pagat për të punësuarit në arsim. Ata kujtojnë se Marrëveshja Kolektive Sektoriale është akt juridik në fuqi, dhe neglizhimi i saj nga pushteti ekzekutiv, pa negociata paraprake me sindikatën dhe pa vendim gjyqësor, nuk është vetëm i paligjshëm, por përbën edhe rrezik të madh për buxhetin e shtetit.

KRIJIMI I NJË PROGRAMI STUDIMI PËR INXHINIERI MJEDISORE

Mali i Zi ka nevojë për një program të rregullt studimi në fushën e inxhinierisë mjedisore, në mënyrë që të sigurojë stafin që vendi ka nevojë urgjente, u vlerësua në një panel diskutimi të organizuar nga Ministria e Ekologjisë, Zhvillimit të Qëndrueshëm dhe Zhvillimit të Veriut.

Siç u njoftua, pjesëmarrësit e panel diskutimit "Inxhinieria ekologjike për një Mal të Zi të qëndrueshëm" diskutuan luftën kundër krimit mjedisor, mbrojtjen e burimeve natyrore, tokës, ujit dhe pyjeve, zhvillimin e qëndrueshëm të veriut dhe të ardhmen e brezave që do të vijnë.

Drejtori i Përgjithshëm në detyrë i Drejtorisë për Bashkëpunim Ndërkombëtar dhe Fondet e Bashkimit Evropian (BE) në Ministria e Ekologjisë, Zhvillimit të Qëndrueshëm dhe Zhvillimit të Veriut, Trifun Saviq, theksoi se mbrojtja e natyrës dhe menaxhimi i qëndrueshëm i burimeve janë çështje sigurie, ekonomie dhe të ardhmeje të Malit të Zi.

Drejtoresha e organizatës joqeveritare Green Home, Azra Vukoviq, deklaroi se roli i organizatave të shoqërisë civile në procesin e monitorimit të gjendjes së mjedisit është i rëndësishëm nga dy këndvështrime - avokimi dhe presioni publik mbi institucionet dhe monitorimi i gjendjes së mjedisit në terren.

Profesori Velibor Spalleviq nga Fakulteti Bioteknik i UMZ tha se nëse Mali i Zi nuk e njeh dhe nuk e forcon institucionalisht arsimimin e ekspertëve në fushën e inxhinierisë mjedisore, nesër do të duhet të blejë atë që mund të krijojë dhe formësojë vetë - njohuri dhe njerëz të aftë.

Edhe Drejtoresha e Parqeve Kombëtare të Malit të Zi, Marinella Gjuretiq, theksoi se menaxhimi i parqeve kombëtare nuk është vetëm ruajtja e natyrës, por një luftë e vazhdueshme me sfidat, burimet e kufizuara, presionet në rritje dhe nevojën që stafi të jetë vërtet profesional.

Ndërkaq Drejtori i Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit, Millan Gazdiq, tha se arsimi dhe shkenca përfaqësojnë themelin e zhvillimit të çdo dege ekonomike, sepse ato mundësojnë krijimin e stafit profesional, inkurajojnë inovacionin dhe përmirësojnë efikasitetin e procesit.

HARGREAVES: KOSOVA NË KRIZË SERIOZE, PARTITË TË BËJNË KOMPROMIS

Ambasadori i Mbretërisë së Bashkuar në Kosovë, Jonathan Hargreaves, ka deklaruar se Kosova po kalon një krizë serioze politike, e cila po ndikon në aftësinë për të marrë vendime të rëndësishme për të ardhmen e vendit. "Kjo është një krizë dhe jo vetëm politike. Besoj se ky është një moment shumë serioz për Kosovën", tha ambasadori Hargreaves në një intervistë për radion lokale në gjuhën serbe.

Ai më pas theksoi nevojën urgjente për formimin e një qeverie funksionale, e cila do të jetë në gjendje të marrë vendime kyçe për të ardhmen e Kosovës. "Kosova ka nevojë urgjente për një qeveri dhe parlament të formuar siç duhet, të aftë për të marrë vendime të rëndësishme në lidhje me pozitën e Kosovës në botë dhe për fondet që aktualisht ndodhen në parlament, duke pritur të miratohen. Këto fonde nuk mund të përdoren për momentin dhe Kosova rrezikon t'i humbasë ato", shtoi ambasadori.

Duke iu referuar rolit të Gjykatës Kushtetuese në zgjidhjen e bllokadës politike, ambasadori shprehu optimizëm të moderuar, por gjithashtu theksoi faktin se nevojitet vullnet politik për dalje nga ngërçi. "Mendoj se jemi ende në fazën e shpresës se Gjykata Kushtetuese do ta zgjidhë këtë çështje. Por në fund të fundit, kjo duhet të zgjidhet politikisht - me kompromis midis partive politike. Ky është thelbi i problemit. Kushtetuta dhe ligji mund të ofrojnë një kornizë, por u takon palëve të bien dakord se si të vazhdojnë", tha ambasadori Hargreaves. Lidhur me zgjedhjet lokale të planifikuara për 12 tetor, Hargreaves tha se ato përfaqësojnë një shans për të gjitha komunitetet, veçanërisht atë serb, që të jenë politikisht aktive dhe të përfaqësohet përsëri.

MILLOSH PLESKOVIQ DËNOHET ME 15 VJET BURGIM PËR KRIME LUFTE NË KOSOVË

Gjykata Themelore në Prishtinë e ka dënuar sot Millosh Pleskoviqin me 15 vjet burgim, nën akuzat për krime lufte në Kosovë.

Sipas aktakuzës, Pleskoviq bashkë me një grup serbësh të armatosur, i kanë vrarë tre civilë shqiptarë dhe i kanë plagosur disa të tjerë në qytetin e Prizrenit, raporton Betimi për Drejtësi, medium i specializuar raportime në fushën e drejtësisë.

Gjykatësi Rrahman Beqiri ka thënë të enjten se vendimi do të ekzekutohet në afat prej 15 ditësh ngahyrja në fuqi e aktgjykimit. Pleskoviq veçse ka qenë nën masë të paraburgimit.

Sipas aktakuzës, Pleskoviq ka gjuajtur me armë të tipit ‘Kallashnikov’, ku nga të shtënat në vendin e ngjarjes kishin mbetur të vrarë R.D., B.D., dhe F.B., kurse të dëmtuarit Xhenger Cana, Fevzi Cana dhe Bashkim Kastrati kishin shpëtuar.

SULMI AJROR RUS NË KIEV VRET GJASHTË PERSONA, NË MESIN E VIKTIMAVE NJË 6-VJEÇAR

Rusia nisi një sulm të kombinuar me raketa dhe dronë ndaj Kievit, duke vrarë të paktën gjashtë persona, përfshirë një fëmijë, dhe duke plagosur dhjetëra të tjerë, thanë zyrtarët vendas sot .

Një djalë 6-vjeçar ishte midis të vrarëve, tha administratori ushtarak i qytetit Tymur Tkachenko, i cili tha se sulmi gjatë natës kishte shkaktuar dëme në 27 vende në katër rrethe të kryeqytetit ukrainas, raporton Reuters.

Presidenti Volodymyr Zelenskiy postoi një video të rrënojave që digjen, duke thënë se njerëzit ishin ende të bllokuar nën rrënojat e një ndërtese banimi.

Rusia, e cila mohon se ka shënjestruar civilët, në muajt e fundit ka shtuar sulmet ajrore në qytetet dhe qytezat ukrainase larg vijës së frontit të pushtimit të saj, i cili tani është në vitin e katërt. 

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, duke sinjalizuar zhgënjim me homologun e tij rus, shkurtoi këtë javë një afat për Vladimir Putinin për të bërë paqe.

DISA SHTETE NËNSHKRUAN NJË DEKLARATË TË PËRBASHKËT PËR MUNDËSINË E NJOHJES NË TË ARDHMEN TË NJË SHTETI TË PAVARUR PALESTINEZ

Franca dhe 14 vende të tjera kanë nënshkruar një deklaratë të përbashkët që tregon mundësinë e njohjes në të ardhmen të një shteti të pavarur palestinez.

Midis nënshkruesve janë Australia, Kanadaja, Finlanda , Luksemburgu, Zelanda e Re , Portugalia dhe San Marino.

Deklarata thekson gjithashtu “rëndësinë e bashkëpunimit” të Rripit të Gazës dhe Bregut Perëndimor  nën kujdesin e Autoritetit Palestinez”.

TË PAKTËN 48 PALESTINEZË TË VRARË, DHJETËRA TË PLAGOSUR NGA ZJARRI IZRAELIT GJATË PRITJES PËR NDIHMA NË GAZA

Të paktën 48 palestinezë kanë humbur jetën si pasojë e një serie incidentesh të dhunshme të ndodhura në Rripin e Gazës, ndërsa qindra të tjerë janë plagosur, sipas raportimeve të ndryshme nga terreni.

Sipas agjencisë Associated Press, spitali njoftoi se të paktën 48 persona u vranë në një sulm që përfshiu zjarr të drejtuar ndaj civilëve palestinezë.

Ndërkohë, burime spitalore në Gaza i thanë BBC-së se gjashtë palestinezë u vranë të mërkurën në mëngjes pranë një qendre shpërndarjeje të Fondacionit Humanitar të Gazës (GHF) në zonën Rafah.

Megjithatë, vetë GHF mohoi çdo incident të tillë, duke deklaruar se nuk kishte patur asnjë vrasje në apo afër pikave të saj të shpërndarjes gjatë asaj dite.

NESËR MOT KRYESISHT ME DIELL

Në pjesët jugore të Malit të Zi mban mot kryesisht me diell, kurse ne pjesët qendrore dhe veriore  me vranësira të pakta deri mesatare. Frynë erë kryesisht e dobët, në pjesët jugore e dobët deri mesatare  e drejtimeve jugperendimore dhe perëndimore. Temperaturat e shënuara në orën 14: Herceg Novi e Podgoricë 32, Budvë 30, Ulqin 29, Tivar e Bijello Pole 28, Beranë 27, Nikshiq 26, Shavnik e Andrievicë 25, Cetinë, Kollashin e Plevle 24, Rozhajë e Guci 23, Plluzhinë e Petnjicë 22 dhe në Zhablak 19 gradë.

Për nesër paralajmërojnë mot kryesisht me diell dhe me vranësira të dobëta deri mesatare në zonat kontinentale.Në veri në orët e mëngjesit në lugina, vende-vende është e mundur mjegull ose vranësira të ulëta. Do të fryjë erë  kryesisht e dobët nga  drejtimet e ndryshme. Temperatura e mëngjesit nga 8 deri në 23 gradë, kurse më e larta ditore nga 21 deri në 33 gradë.