PRAZNIK CIJELE PORODICE

Slavi se Badnji dan i Badnje veče

Pravoslavni vernici obilježavaju Badnji dan i Badnje veče na liturgijama u hramovima i tradicionalnim porodičnim okupljanjem za posnom trpezom, pred Božić, hrišćanski praznik kojim se proslavlja rođenje Isusa Hrista.

Badnji dan je dobio ime po badnjaku koji se prema drevnom običaju, sa prvim sutonom, unosi u dom uz poseban ritual. Badnjak je mlado hrastovo ili cerovo drvo.

Badnjak je simbol drveta koje su, prema predanju, pastiri donijeli Josifu i Mariji da založe vatru i zagriju pećinu u kojoj je rođen Isus.

Badnjak se pali uoči praznika i gori do Božića, kada se objavljuje radost Hristovog rođenja. 

Božić je dan kada se slavi rođenje Isusa Hrista i, zajedno sa Uskrsom, predstavlja jedan od najvećih hrišćanskih praznika.

Pripreme za ovaj praznik počinju 40 dana prije 7. januara, Božićnim postom koji predstavlja pročišćenje duha i tijela.

Od Božića do Bogojavljenja, ljudi se pozdravljaju riječima “Hristos se rodi”, a otpozdravljaju sa “Vaistinu se rodi”.

Božić je praznik cijele porodice i zato se očekuje da ona tokom prazničnih dana bude na okupu, a prati ga veliki spisak narodnih običaja.

Badnjakom, odnosno božićnim drvetom u kuću se unosi sreća, zdravlje i napredak.

Uz drvo, daruje se i žito da bi naredna godina bila plodna. Obavezno je i unošenje slame, jer je to običaj još iz predhrišćanskog perioda i zato što se na taj način prinosi žrtva duhu Hrista koji je i rođen na slami.

Na Božić se okuplja cijela porodica. Tada se česnica okreće u smjeru kretanja Sunca. Kao žrtva se najčešće prinosi prase, koje predstavlja nagradu ukućanima za četrdesetodnevni post.

Običaj nalaže da ukućani prvog gosta na Božić, položajnika, daruju poklonima i goste najbolje što mogu, jer on simbolizuje božanstvo.

Osim CPC-a i SPC-a, Božić se po julijanskom kalendaru slavi i u ruskoj, gruzijskoj i makedonskoj crkvi, Jerusalimskoj patrijaršiji, a obilježavaju ga i Kopti.

Tradicija u Crnoj Gori

Kako porodice u Crnoj Gori slave Badnji dan i Badnje veče pogledajte u prilogu Miomira Maroša, koji je rano jutros u Bandićima sa porodicom Vukadinović bio u sječu badnjaka.