[ M.V. ]

NA UNIVERZITETU PRINSTON

Prikazan film TVCG o Kani Radević iz 1980. godine, zaštititi i promovisati njenu zaostavštinu

Film Televizije Crne Gore o životu i radu crnogorske i jugoslovenske arhitektice Svetlane Kane Radević, iz 1980. godine, prikazan je na čuvenom Univerzitetu Prinston u SAD a tokom konferencije panelisti su ukazali da je potrebno sistemski pristupiti zaštiti, promociji i istraživanju Kanine zaostavštine.

Organizatori su istakli da je Kana Radević sa 29 godina, postala najmlađa i jedina žena koja je dobila Državnu jugoslovensku Borbinu nagradu za arhitekturu, za projekat hotela “Podgorica”. Prikazani su i drugi njeni istaknuti projekti - Autobuska stanica u Podgorici i Spomenik palim borcima Lješanske nahije na Barutani. Ovi radovi izražavaju posvećenost Svetlane Kane Radević stvaranju simbioze između građanske angažovanosti i kreiranja pejzaža, kroz korišćenje lokalnih materijala, smjelih formi i izdašnih proporcija.

Razvila je međunarodnu praksu i karijeru i, osim u Jugoslaviji, radila u Sjedinjenim Američkim Državama, Japanu, Francuskoj i Rusiji.

O nedovoljno istraženim aspektima života i rada Svetlane Kane Radević, ali i toga šta arhitektonska profesija danas može da nauči iz njenog iskustva, naročito o ulozi arhitekture u vremenima društvene i političke transformacije, govorili su istoričarka arhitekture prof.dr Ljiljana Blagojević, profesorica na Univerzitetzu u Korku Kjara Bonfriđoli, predavač na Birbek koledžu Lina Džuverović i arhitektonski dizajner iz Graca Ena Kukić. 

Prezentaciju je imala i istraživačica u Centru za socioekonomske i prostorne studije u Lisabonu Sonja Dragović. 

Godišnja konferencija  “Womxn in Design and Architecture” 2. i 3. marta) bila je posvećena životu i radu crnogorske i jugoslovenske arhitektice. To je bio multidisciplinarni simpozijum na kome je govoreno o arhitektonskim ali i društvenim implikacijama njenog opusa.

U pripremi ove prestižne konferencije, Dragović je kazala da pored svega što se o Kaninom radu zna, više je onoga što se ne zna. Konkretno, o vezama koje je stvarala kroz angažovanje u različitim međunarodnim kontekstima, o odnosu između uloga koje je imala kao samostalna arhitektica i javna službenica i planerka u Crnoj Gori, ali i o mogućim doprinosima arhitekturi van jugoslovenskog prostora.

Kao glavni projektant i samostalni tvorac sopstvene arhitektonske prakse, Svetlana Kana Radević je formulisala sopstveni arhitektonski jezik, saopšteno je tokom panela.

Oslanjajući se na globalizujući leksikon kasnog modernizma i narodne tradicije svoje domovine, angažovala je široku mrežu uticaja i odupirala se nekom posebno definisanom stilu.

Svetlana Kana Radević je arhitekturu zamišljala kao oruđe koje služi javnom dobru i nastavlja napore socijalističke države blagostanja. Posvećena pravima radnika na visok materijalni kvalitet života, njena arhitektura je bila vođena ideološkim okvirom u kojem javni prostori imaju radikalan potencijal za društvene i političke promjene.

Od Hotela Podgorica do stambenog bloka za radničku zadrugu u Petrovcu, njen rad je svjedočanstvo snage njenog političkog opredjeljenja i njene sposobnosti da svoja uvjerenja pretoči u pristupačne, egalitarne i dekomodifikovane zgrade svih vrste.