B.B.

Počela priprema nove Strategije pametne specijalizacije 2026-2031

Strategija pametne specijalizacije omogućila je pokretanje Fonda za inovacije, ojačana je infrastruktura: Naučno-tehnološki park u Podgorici i Tehnopolis u Nikšiću danas okupljaju više od 150 kompanija i timova, a kroz poreske olakšice, u četiri godine država je obezbijedila sedam miliona eura podrške investitorima, što je samo u 2024. rezultiralo sa milion eura direktnih stranih investicija u inovacione kompanije u Crnoj Gori", kazao je premijer Milojko Spajić na otvaranju Procesa preduzetničkog otkrivanja (EDP), koji je jedna od ključnih faza u izradi pomenute strategije. Danas je obilježen i zvanično početak izrade nove S3 strategije 2026-2031.

Kako se navodi u saopštenju, u prethodnom šestogodišnjem periodu uloženo je preko 167 miliona eura za implementaciju prve Strategije pametne specijalizacije (S3 2019-2024), a sada je u toku izrada druge, kojom će biti nastavljeno jačanje inovacionih i naučno-istraživačkih aktivnosti u Crnoj Gori.

Strategija pametne specijalizacije je krovni strateški dokument kojim se utvrđuju oblasti sa najvećim potencijalom za ulaganja u istraživanje i inovacije.

Napominju da je u procesu izrade druga po redu takva strategija, a kao ključne oblasti preliminarno su utvrđene: energija i održiva životna sredina; inovativni i održivi turizam; održiva poljoprivreda i lanac vrijednosti hrane; informaciono-komunikacione tehnologije; građevinarstvo, što će se dalje obrađivati u predstojećoj konsultacionoj fazi izrade Strategije - Procesu preuzetničkog otkrivanja (EDP).

Spajić je poručio da je dosta primjera kojima dokazujemo da Crna Gora ima znanje, talenat i hrabrost da ide rame uz rame sa mnogo većim ekonomijama.

Ekaterina Paniklova, stalna predstavnica Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) u Crnoj Gori, rekla je da je riječ o posebno važnom dokumentu.

"Ono što ovaj proces čini posebnim jeste način na koji povezuje Vladu, privredu, akademsku zajednicu i civilno društvo u jedinstvenom inkluzivnom dijalogu, osiguravajući da prioriteti Strategije odražavaju stvarni potencijal Crne Gore i donose konkretne rezultate. U središtu procesa je preduzetničko otkrivanje - prostor gdje ideje postaju prilike za ulaganja i partnerstva. UNDP, zajedno sa Ekonomskom komisijom Ujedinjenih nacija za Evropu (UNECE), ponosan je što kroz projekat Inovacije za razvoj i ekonomski napredak u Crnoj Gori (IDEA-ME) finansiran od strane Evropske unije kroz Fond za ubrzani razvoj, podržava ovaj proces i jača kapacitete za razvoj inovacionog sistema u skladu sa evropskim standardima i globalnim ciljevima održivog razvoja”, kazala je ona.

Ministarka prosvjete nauke i inovacija Anđela Jakšić Stojanović u video poruci saopštila je da se Crna Gora danas nalazi pred novim razvojnim ciklusom.

"Započinjemo konsultacioni proces preduzetničkog otkrivanja, koji će nam omogućiti da identifikujemo ključne oblasti za razvoj u narednom šestogodišnjem periodu. Na osnovu dosadašnjih analiza identifikovano je pet ključnih oblasti, a konačne prioritetne oblasti će biti identifikovane nakon predstojećeg EDP procesa konsultacija”, naglasila je ministarka.

Predstavnik Udruženog istraživačkog centra Evropske komisije Migel Landabaso Alvarez istakao je da je EDP proces “fundamentalni dio kvalitetne Strategije pametne specijalizacije Crne Gore”, kao i da je izuzetno zadovoljan sadnjom sa crnogorskom stranom u toku izrade Strategije, te da je ovaj proces važan za pristup naše zemlje Evropskoj uniji.

Ivana Janković Mijanović, vršiteljka dužnosti direktorice direktorata u Ministarstvu prosvjete, nauke i inovacija i nacionalna S3 koordinatorka, razložila je metodologiju izrade nove strategije i EDP proces.

"Pametna specijalizacija znači da ulažemo u ono što nas čini konkurentnim i prepoznatljivim. To je put ka modernoj Crnoj Gori i mi ga posvećeno pratimo", kazala je Janković Mijanović.

Proces preduzetničkog otkrivanja (EDP), koji je otpočeo danas, a realizuje se u okviru izrade nove S3 strategije 2026-2031, je centralna metodološka okosnica izrade Strategije, koja ima za cilj identifikaciju S3 prioritetnih oblasti na osnovu participativnog i dinamičnog dijaloga između države, privrede, akademske zajednice i civilnog društva.

Istaknuto je i da je Crna Gora još od 2019. godine prepoznata kao pionir na Zapadnom Balkanu i šire, kao prva država van Evropske unije koja je usvojila svoju prvu Strategiju pametne specijalizacije (S3) za period 2019–2024. Donošenjem druge strategije, koje je u toku, nastavlja se putem potvrđivanja inovacionog potencijala i bliske saradnje sa EU.