Regionalno istraživanje: Državno tužilaštvo Crne Gore sve profesionalnije, efikasnije i nezavisnije

Prema nalazima Regionalnog istraživanja pravosuđa 2025, koje je sprovela Svjetska banka u šest zemalja Zapadnog Balkana, Državno tužilaštvo Crne Gore potvrđuje poziciju jedne od najstabilnijih i najprofesionalnijih institucija u pravosudnom sistemu, uz rast povjerenja građana, privrede i tužilaca u efikasnost, kvalitet i nezavisnost rada, navodi se u saopštenju VDT-a.

Istraživanje je sprovedeno u periodu maj–septembar 2025. godine, obuhvatajući percepcije građana, privrede i pravosudnih profesionalaca o efikasnosti, kvalitetu, nezavisnosti, integritetu i pristupu pravdi.

"U Crnoj Gori je učestvovalo 71 državni tužilac, što omogućava pouzdano poređenje sa rezultatima iz 2020. godine. Da Državno tužilaštvo radi efikasno smatra 58% građana i isto toliko predstavnika privrede. Kada je riječ o unutrašnjem funkcionisanju sistema, 80% tužilaca ističe da bi povećanje broja tužilaca, istražitelja i stručnog osoblja smanjilo postojeće opterećenje, koje je i dalje 67% iznad optimalnog. Iako je zabilježen pad procesne efikasnosti u odnosu na 2020. godinu (44% ročišta doprinijelo rješavanju predmeta, naspram 65% ranije), 95% tužilaca zadovoljno je efikasnošću institucije, navodeći da najveće zastoje uzrokuju opstrukcije stranaka, svjedoci, vještaci i preopterećenost sistema", navodi se u istraživanju. 

Kvalitet rada Državnog tužilaštva pozitivno ocjenjuje 61% građana, što predstavlja napredak u odnosu na prethodni ciklus.

"Više od 60% građana smatra da je rad tužilaštva jednako dostupan svima, iako ističu potrebu za većom finansijskom pristupačnošću i lakšim pristupom informacijama. Kada je riječ o nezavisnosti pravosuđa, 52% građana vjeruje da sistem funkcioniše nezavisno, dok to uvjerenje dijeli 83% državnih tužilaca, što je najviši procenat među svim profesionalnim grupama obuhvaćenim istraživanjem", piše u saopštenju. 

Građani najčešće navode duge postupke, korupciju i neujednačene sudske odluke kao negativne pojave, dok tužioci probleme prepoznaju prvenstveno u senzacionalističkom izvještavanju medija, sporosti postupaka i neujednačenoj praksi, a mnogo rjeđe u korupciji, ističući da u institucijama u kojima rade korupcija nije prisutna.

U oblasti pravičnosti, između 40% i 56% građana smatra da ekonomski status, politička pripadnost, religija, etnička pripadnost ili invaliditet mogu uticati na ishod postupka, dok tužioci takve pojave percipiraju znatno rjeđe (3–12%), uglavnom zbog organizacionih faktora i preopterećenosti sistema.

U odnosu na 2020. godinu, kod tužilaca je zabilježen pad percepcije političkog uticaja i korupcije kao mogućih uzroka nejednakog tretmana, što ukazuje na rast povjerenja u profesionalni integritet institucija.

"Povjerenje građana u pravosudni sistem ostaje stabilno i relativno visoko, uz blag pad sa 59% na 55% u odnosu na 2020. godinu. Slično tome, povjerenje u medije opalo je sa 56% na 52%, što ukazuje da pad povjerenja ne odražava samo institucije pravde, već širi društveni trend. Iako većina građana smatra da mediji često negativnije prikazuju rad pravosuđa nego što je realno, percepcija tužilaca se poboljšava: 73% i dalje smatra da je izvještavanje nepovoljnije od stvarnosti, dok je udio onih koji ga ocjenjuju kao objektivno porastao sa 11% na 23%. Građani, s druge strane, u 43% slučajeva ocjenjuju izvještavanje o tužilaštvu kao objektivno ili čak povoljnije nego što je realno stanje", navode u saopštenju. 

Građani sve više prepoznaju rezultate reformi: 46% smatra da se efikasnost poboljšala (u odnosu na 24% u 2020.), 47% da se poboljšao kvalitet rada (sa 32% u 2020.), dok percepcija nezavisnosti bilježi rast sa 26% na 46%.

"Tužioci su još pozitivniji: 75% smatra da se reforme kreću u dobrom pravcu, a 73% da su unaprijedile sistem. Za razliku od građana i privrede, tužioci se o reformama informišu putem zvaničnih i profesionalnih kanala, što doprinosi visokom nivou stručne informisanosti", piše u saopštenju.