PKCG

Potrebno stvaranje pomorskog klastera

U cilju stvaranja održivog inovativnog klastera i ispunjenja strateških i razvojnih ciljeva Crne Gore potrebno je stvaranje pomorskog klastera, odnosno poželjno je da se povežu institucije u pomorstvu, na korist svih, zaključeno je na radionici koju je organzovala Privredna komora Crne Gore u sklopu projekta Shipmentt.

U okviru završnog događaja projekta „Jačanje intelektualne svojine i procesa transfera tehnologija u sektorima zelene mobilnosti” - Shipmentt organizovane su dvije radionice i panel diskusija.

Koordinatorka projekta, Sandra Perić, samostalna savjetnica u Privrednoj Komori Crne Gore, predstavila je projektne rezultate i primjere najbolje prakse do kojih se došlo kroz brojne aktivnosti koje su tokom ovog projekta sprovedene. Cilj aktivnosti bio je podsticanje inovacija i transfera tehnologija, i to u dijelu finansiranja i zaštite prava intelektualne svojine.

Kroz projektne aktivnosti je prepoznato da postoji potreba da organizacije posvećene pružanju podrške malom i srednjem biznisu poboljšaju svoje usluge, proširivanjem svog djelokruga rada i prekograničnog umrežavanja i to, između ostalog, učešćem u projektima plavog rasta kroz pretpristupne fondove Evropske unije.

U okviru projektnih aktivnosti obrađena je i tema inovativnih rješenja u pomorskom sektoru i pružen je uvod i okvir za povezivanje malih i srednjih preduzeća i organizacija u službi sektoru malih i srednjih preduzeća (MSP), naučno-istraživačkih organizacija, velikih kompanija i javnog sektora.

Kroz aktivnosti je dat podsticaj saradnji MSP koja može dovesti do toga da neke poslovne inovativne ideje preduzeća budu razrađene uz pomoć naučno-istraživačkih organizacija i tako možda pronađu put do potencijalnih investitora. Jedan od načina bi bio da se te ideje predstave u Izlogu zelene mobilnosti (Green Mobility Showroom) koji se nalazi na projektnoj platformi i pruža mogućnost za umrežavanje i saradnju u regionu.

Tokom radionice pod nazivom „Pilot aktivnosti za MSP - EU Interreg programi podrške”, Predrag Janković, konsultant i izvršni direktor firme Project Advisory Group, koja je u okviru projekta realizovala aktivnosti, govorio je o EU programima podrške, mehanizmima prijavljivanja i finansiranja, razvoju projektnih ideja, saradnji sa predstavnicima ciljnih grupa, izazovima, iskustvima i preporukama.

Drugi dio radionice sa temom „Saradnja naučno-istraživačkih institucija i MSP kroz projekat Shipmentt”, vodila je mr Radmila Gagić, predavač na Fakultetu za pomorstvo u Kotoru i članica konsultantskog tima Project Advisory Group.

Predstavljena je platforma Izlog zelene mobilnosti (SHIPmEnTT SHOWROOM) i istaknuto je da je u okviru ove platforme publikovano 12 inovativnih i inventivnih ideja iz Crne Gore.

Neke od ideja su: primjena organskih principa proizvodnje i uzgoja morskih školjki prema HACCAP standardima, primjena savremenih tehnologija i kompozitnih materijala u brodogradnji, ugradnja i upotreba solarnih sistema za pogon brodova u linijskom servisu, inovacije u proizvodnji nautičke i ribarske opreme i metode neinvazivnog ispitivanja djelova brodske konstrukcije, ispitivanja ekoloških uticaja pomorskog saobraćaja (zagađenja mora naftom, bukom, itd.)

Tokom radionice je zaključeno da je u cilju stvaranja održivog inovativnog klastera i ispunjenja strateških i razvojnih ciljeva Crne Gore potrebno stvaranje pomorskog klastera, odnosno da je poželjno da se povežu institucije u pomorstvu, na korist svih.

Istaknuto je i da je potrebno intenzivirati saradnju između akademskih i industrijskih predstavnika u pogledu prenosa znanja, naučnih otkrića, osnaživanja razvoja start-up i spin-off kompanija kao i komercijalizacija rezultata naučnih istraživanja.

U okviru događaja organizovana je i panel diskusija na temu „Razvoj inovacija kroz saradnju privrede i nauke”. Učesnici panela bili su prof. dr Radovan Stojanović, profesor Univerziteta Crne Gore, koordinator MARDS projekta (program Erasmus+), Bojana Mališić, predavač na Univerzitetu Donja Gorica, Nevres Đerić, preduzetnik, vlasnik privatnog preduzeća Školjke Boke, Radivoje Drobnjak, programski menadžer u Naučno-tehnološkom parku Crne Gore i Aleksandar Janičić, projektni menadžer u Inovaciono preduzetničkom centru Tehnopolis.

Ovaj skup je predstavljao dobru prililku za povezivanje, razmjenu ideja i iskustava, kao i razjašnjenje nedoumica vezanih za trenutno stanje i mogućnosti za razvoj inovacija i transfer tehnologija u Crnoj Gori.

Učesnici panela su se složili da treba preduzeti aktivnosti da stanje vezano za nedovoljan transfer tehnologija i komercijalizaciju proizvoda treba popraviti i zaključili da problem djelimično leži u prevelikoj administraciji koja otežava pristup inovatorima i usporava procese rada na inovacijama. Opsegdjelovanjainstitucijekoja je zaduženazaintelektualnusvojinu je takav da ne pokrivasveaspekteradanainovacijama. Proširivanjemnadležnosti (dijapazonaposlova) oveinstitucijepružila bi se većapodrškaistraživačima u konkretizacijinjihovihinovativnihideja, bio je jedanodzaključakaskupa. Naglašeno je i da bi bilo korisno da institucije koje pružaju podršku privredi objedine svoje ponude i usmjere ih na finansiranje faze rada na konkretnim inovacijama – fazu ispitivanja.

Tokom diskusije je zaključeno i da organizacije koje pružaju podršku privredi treba da nastave da rade na podizanju svijesti privrede o neophodnosti inovacija i sa njima povezanim temama prava intelektualne svojine i transfera tehnologija, kao i na povezivanju privrede sa naukom i institucijama sistema radi postizanja sinergetskog dejstva i boljih rezultata. Ovom prilikom je istaknut doprinos koji Privredna komora Crne Gore daje u toj oblasti.

Zaključeno je i da nauka ne treba da bude sama sebi cilj i svrha i da je poželjno da univerziteti promovišu njenu upotrebnu stranu za razvoj ekonomije i društva u cjelini.

Svi prisutni su se složili da treba nastaviti i produbiti dosadašnju saradnju, češće se susretati, razmjenjivati ideje, zajednički raditi na pripremi projektnih prijedloga i aktivno se uključiti u pripremu strateškog okvira za projekte EU.
Zbog trenutne epidemiološke situacije u Crnoj Gori događaj je održan online, putem aplikacije Zoom.

Projekat Shipmentt je kofinansiran od Evropske unije i realizuje se u okviru Interreg V - B Jadransko - jonskog programa (ADRION), a sprovodi se od januara 2018. godine, u saradnji 10 partnera iz osam država, četiri članice EU -Grčka, Italija, Hrvatska i Slovenija i četiri zemlje koje nisu članice EU–Crna Gora, Srbija, BiH i Albanija. Cilj projekta je da se uspostavi ekosistem inovacija usmjeren na sektor zelene mobilnosti u cijelom regionu ADRIONA, kroz prekograničnu saradnju svih učesnika projekta.

Projekat SHIPMENTT usmjeren je na dva ključna elementa za ekonomski razvoj regiona ADRION, plave tehnologije i zelenu mobilnost, i bavi se podrškom zaštiti i korišćenju prava industrijske svojine (patenti, žigovi, modeli/dizajn, koji su zakonom garantovani nosilac prava) i podrškom pristupu finansijama i iz privatnih i iz javnih izvora. Ukupni budžet projekta je 1,324,655.31 eura.