Anadolija [ Objavio: O.Z. ]

NAJGORE U PLJEVLJIMA

Negativan priraštaj u polovini opština

Od 23 crnogorske opštine, u 11 više ljudi umire nego što se rađa. Po negativnom prirodnom priraštaju prednjače opštine na sjeveru države, a najalarmantnija situacija je u Pljevljima. Sociolozi ocjenjuju da su uzroci opadajućeg demografskog trenda na sjeveru nedostatak posla, loši društveno-ekonomski odnosi, kao i gašenje obrazovnih institucija.

Iz godine u godinu sjever Crne Gore sve je prazniji. Ljudi odlaze prema Podgorici i jugu Crne Gore, a nije mali broj onih koji idu prema trećim zemljama. Rezultat sve masovnijih odlazaka je i negativan prirodni priraštaj u čak polovini opština u Crnoj Gori, dominantno na sjeveru.

U prvih pet mjeseci 2016. godine, 11 opština imalo je negativan prirodni priraštaj i većina je sa sjevera. Prednjače Pljevlja, gdje godinama unazad više ljudi umire nego što se rađa. U prvih pet mjeseci u Pljevljima se rodilo 79 djece, a u istom periodu umrlo je 190 Pljevljaka, što je prirodni priraštaj minus 111.

Iza Pljevalja, najveći negativni prirodni priraštaj registrovan je u Nikšiću - minus 70, Herceg Novom - 34, Cetinju - 28, Kolašinu - 25, Žabljaku - 19, Plužinama - 18, Mojkovcu - 16, Danilovgradu - 15, Šavniku - 14 i Bijelom Polju - 12. Od primorskih opština, negativan prirodni priraštaj jedino je zabilježen u Herceg Novom.

Od gradova na sjeveru Crne Gore, Rožaje, Berane, Gusinje, Plav i Andrijevica imaju pozitivan prirodni priraštaj. Najveći prirodni priraštaj imaju Podgorica (363), Rožaje (91), Budva i Bar (30).

Podgorica je grad u koji se najviše doseljava stanovništva. U prvih pet mjeseci u glavni grad Crne Gore doselilo se 1.068 stanovnika, a u istom periodu iz glavnog grada Crne Gore iselilo se njih 430.

Najveća razlika između broja doseljenih i odseljenih registrovana je u Bijelom Polju. Iz tog grada iselio se 301 stanovnik, a doselilo se njih 108. Na drugom mjestu su Pljevlja, koja je napustilo 150 stanovnika za prvih pet mjeseci, a doselilo 47.

Mladi odlaze jer nema obrazovnih institucija

Sociolog Srđan Vukadinović, u razgovoru za Anadoliju, napominje da je nekoliko razloga zašto se bilježi negativan prirodni priraštaj.

"Mi danas imamo u pojedinim opštinama više kuća koje su zatvorene, nego što imamo domaćinstava. Stopa priraštaja je smanjena, ona se na sjeveru države smanjuje mnogo više u odnosu na ostatak zemlje. Procjenjuje se da će Crna Gora 2050. godine izgubiti jedan grad, da će imati deset odsto manje stanovništva. Smanjena stopa priraštaja je prisutna iz više razloga. Kriza braka kao institucije, loši društveno-ekonomski odnosi, mogućnost zapošljavanja, ali kada je sjever u pitanju, to je rezultat lošeg odnosa prema sjeveru, gašenja preduzeća i obrazovnih ustanova. Uostalom, vidjeli smo da je fakultet u Pljevljima ugašen, nešto slično razmišlja se i za Berane i Bijelo Polje", kaže Vukadinović.

On ističe da ako ne postoje obrazovne institucije koje će ostaviti mlade ljude u tim gradovima, onda ne može se očekivati neka značajna stopa priraštaja.

"Kada je u pitanju sjever, tu je država Crna Gora pala na ispitu, jer danas ni jedan značajni kombinat, ni jedno preduzeće na sjeveru ne radi, ugašeno je. Gašenje fakulteta znači smrt sjevera na isti onaj način kao što gašenje škole u selu znači smrt toga sela. Ne može nam stopa priraštaja na sjeveru biti pozitivna ako mladi ljudi sa sjevera odlaze i ne vraćaju se. Tamo ostaju stariji ljudi, i nema ko da formira porodicu i obezbjeđuje kvalitet života. I nema tih demografskih činilaca, a čovjek je najbitniji demografski činilac, koji mogu potpomoći razvoj sjevera u tom demografskom smislu“, jasan je Vukadinović.

Procjene UN-a ne idu u prilog demografskom rastu

Podaci za 2015. pokazuju da, kada je u pitanju cjelokupna teritorija Crne Gore, rođeno je 7.386 djece, dok je u prošle godine 6.329 ljudi umrlo. Ipak, prema projekcijama Ujedinjenih nacija (UN), Crna Gora će 2050. godine imati oko 52.000 stanovnika manje, odnosno oko osam odsto.

Prema tim podacima, negativni demografski trend usloviće smanjenje od oko 8,2 odsto stanovnika, pa će 2050. u Crnoj Gori živjeti 574.000 stanovnika. Ujedinjene nacije predviđaju da će 2100. godine u Crnoj Gori biti još manje stanovnika, odnosno, 437.000. Takvi podaci, prema Ujedinjenim nacijama, svrstavaju Crnu Goru u zemlje sa opadajućim demografskim trendom.