[ Pobjeda ]

SMATSA

Zbog korone 43 miliona eura u minusu

Kao posljedica velikog pada vazdušnog saobraćaja ukupni projektovani pad prihoda Kontrole letenja Srbije i Crne Gore (SMATSA) za ovu godinu je 43 miliona eura, što predstavlja pad od 48 odsto u odnosu na planirani iznos u prvobitnom finansijskom planu za ovu godinu.

To je bio razlog za vanrednu izmjenu finansijskog plana. Vlada Crne Gore se prošle sedmice upoznala sa izmjenom finansijskog plana Kontrole letenja za 2020. godinu i dala saglasnost na plan koji sadrži nove podatke o smanjenju prihoda usljed restrikcije avio-saobraćaja zbog pandemije korona virusa.

Pad
"Od početka marta do kraja juna, broj letova na nivou Evrope je zabilježio pad od oko 75 odsto, a u prostoru nadležnosti Kontrole letenja taj pad je iznosio 80 odsto. U narednim mjesecima se očekuje određeni oporavak, koji je kvantifikovan kroz grube projekcije Eurocontrola, na osnovu kojih se očekuje da će broj letova u 2020. godini u vazdušnom prostoru u nadležnosti SMATSA bilježiti pad od oko 50 odsto u odnosu na prethodnu godinu", navodi se u izmijenjenom finansijskom planu ovog preduzeća.

U ovom dokumentu se navodi da nakon izbijanja pandemije virusa kovid-19, vazdušni saobraćaj u Evropi i svijetu bilježi izraziti pad, a očekivanja i prognoze u vezi sa normalizacijom saobraćajnih tokova su i dalje vrlo neizvjesne.

"Osim toga, zbog izrazito visoke mogućnosti transmisije virusa, mnogi aerodromi u svijetu, uključujući i aerodrome u Srbiji i Crnoj Gori su prestali da pružaju usluge komercijalnim letovima u periodu od 19. marta do 18. maja. Ovaj drastičan pad saobraćaja i zatvaranje aerodroma je imao ogroman uticaj na pogoršanje likvidnosti kompanije SMATSA", kaže se u izmijenjenom planu.
U dokumentu se ističe da je ovaj drastičan pad saobraćaja i zatvaranje aerodroma imao ogroman uticaj na pogoršanje likvidnosti Kontrole letenja.

"Pored smanjenja prihoda po osnovu pada saobraćaja, SMATSA se dodatno suočava i sa problemom naplate fakturisanih usluga imajući u vidu (ne)mogućnost avio-prevoznika da blagovremeno i redovno izmiruju svoje obaveze u odnosu na pružene usluge", dodaje se u dokumentu.

Suspenzija
Navodi se da se Međunarodno udruženje avio-prevoznika (IATA – International Air Transport Association) obratilo Eurokontrolu sa zahtjevom o suspenziji plaćanja obaveza koje dospijevaju po osnovu pruženih usluga u vazdušnoj plovidbi, u periodu trajanja krize izazvane korona virusom.

Dodaje se da su zemlje članice Eurokontrola dale saglasnost, a Stalna (proširena) komisija Eurokontrola odobrila predloženu privremenu izmjenu datuma plaćanja određenih faktura za pružanje usluge u vazdušnom saobraćaju u februaru, martu, aprilu i maju ove godine.

Na osnovu navedenog, plaćanje za letove realizovane u februaru odlaže se za novembar ove godine, dok se plaćanja za letove realizovane u martu, aprilu i maju, odlažu za narednu godinu.

"Kao posljedica navedene odluke, trenutna kalkulacija smanjenja novčanog priliva kompanije SMATSA po osnovu prihoda od rutnih usluga u odnosu na planirani prihod od rutnih naknada u finansijskom planu za 2020. godinu, iznosi oko 36 miliona eura, što predstavlja pad od oko 49 odsto u odnosu na usvojeni finansijski plan za ovu godinu, dok je ukupni projektovani pad prihoda koji uključuje i pad prihoda po osnovu terminalnih usluga 43 miliona eura, što predstavlja pad od 48 odsto u odnosu na planirani iznos u finansijskom planu za ovu godinu", saopšteno je u dokumentu.

Navodi se da, s druge strane, u strukturi troškova preduzeća SMATSA dominiraju (sa preko 85 odsto) troškovi koji nijesu u direktnoj korelaciji sa obimom saobraćaja, a uključuju zarade zaposlenih, troškove tekućeg održavanja sistema, obavezna osiguranja, zakupe državne imovine kao i troškove kamata.

Troškovi
"Ovi troškovi su fiksni i obračunavaju se po ugovorenim iznosima i u najvećoj mjeri ne zavise od obima aktivnosti i saobraćaja. Pomenute troškove nije moguće ukinuti niti značajno smanjiti u kratkom roku, već je samo moguće odložiti njihovo plaćanje, tako da sve navedeno predstavlja jak pritisak na likvidnost preduzeća SMATSA", ističe se u dokumentu.

Dodaje se da SMATSA preduzima sve potrebne mjere u cilju kontinuiranog pružanja usluga, obezbjeđivanja solventnosti i likvidnosti, kao i minimiziranja štete nastale kao posljedice smanjenja obima saobraćaja.

"Preduzete mjere prije svega uključuju smanjivanje troškova poslovanja i investicionog ulaganja kao i obezbjeđivanje dodatnih kreditnih sredstava za potrebe očuvanja tekuće likvidnosti", kaže se u izmijenjenom planu.

Precizirano je da su konkretno troškovi materijala umanjeni za gotovo 40 odsto, troškovi proizvodnih usluga za 45 odsto, dok su

nematerijalni troškovi smanjeni za 35 odsto, u odnosu na prvobitni plan.

"Mjere podrazumijevaju i odlaganje realizacije i potpuno ukidanje investicionih projekata koji nijesu od vitalnog značaja za funkcionisanje preduzeća tako da je ukupan fond za investicije umanjen za 57 odsto u odnosu na prvobitno usvojen finansijski plan", navodi se u dokumentu.

Ističe se da je takođe značajno smanjenje troškova postignuto i na poziciji troškovi zarada, naknada zarada i ostali lični rashodi i to za sedam odsto.

Odlukom Vlade Srbije od 20. decembra prošle godine i zaključkom Vlade Crne Gore od 30. januara ove godine data je saglasnost na prvobtni finansijski plan kompanije SMATSA za ovu godinu, koji je usvojila Skupština Kontrole letenja na sjednici održanoj 13. decembra prošle godine.

Ugovorom o potvrđivanju kontinuiteta pružanja usluga u vazdušnoj plovidbi

u prostorima Srbije i Crne Gore preduzeće SMATSA obavlja djelatnost na osnovu ratifikovanih multilateralnih sporazuma radi izvršenja preuzetih međunarodnih obaveza i svoje prihode isključivo koristi za obavljanje djelatnosti.

Na osnovu finansijskog plana preduzeća, vrši se raspoređivanje planiranih prihoda i primanja u toku godine po namjenama za obavljanje djelatnosti rme, te time finansijski plan predstavlja osnov za angažovanje sredstava za obavljanje delatnosti preduzeća.

Osnivači preduzeća SMATSA su vlade Crne Gore i Srbije. Kao pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi, preduzeće je nezavisno od regulatornih organa, a svoja interna akta donosi u skladu sa važećom zakonskom regulativom Srbije i Crne Gore.

SMATSA pruža usluge u vazdušnoj plovidbi u vazdušnom prostoru i na aerodromima Srbije, vazdušnom prostoru i na aerodromima Crne Gore, dijelu vazdušnog prostora iznad Jadranskog mora i u vazdušnom prostoru Bosne i Hercegovine iznad užeg dijela u neposrednoj blizini granice sa Srbijom i sa Crnom Gorom. S.P.

Polijetanja 55 odsto manje
U dokumentu se navodi da je za prvih šest mjeseci ove godine broj realizovanih polijetanja iznosio oko 10.000 što predstavlja pad od oko 55 odsto u odnosu na inicijalni plan.

"Na osnovu najnovije prognoze saobraćaja u terminalu, rađenu od strane stručnih službi preduzeća SMATSA, očekivani broj operacija do kraja godine iznosi oko 27.000 što bi trebalo da rezultira u godišnjem prihodu društva od terminalnih naknada u iznosu od 6,74 miliona eura", kaže se u izmijenjenom finansijskom planu ovog preduzeća.

Navodi se da je projektovani prihod od terminalnih naknada za ovu godinu za oko 49 odsto manji u odnosu na inicijalni plan za ovu godinu.