[ Beta ]

"NACIONALISTA, NE ISLAMISTA"

Sadamov pukovnik osnovao ID

Pukovnik obavještajnih snaga režima Sadama Huseina Iračanin Samir Abd Muhamad al-Halifi organizovao je Islamsku državu i isplanirao zauzimanje velikog dijela Sirije, piše njemački časopis Špigl.

U tekstu "Teoristički strateg: Tajni dokumenti otkrivaju strukturu Islamske države", njemački časopis piše kako je Iračanin Samir Abd Muhamad al-Halifi detaljno organizavao džihadiste, ali i kako je grupa oficira režima Sadama Huseina organizovala sunitske ekstremiste koji su postali osnova terorističke organizacije koja je zauzela velike dijelove Sirije i Iraka.

Pozivajući se na rukom ispisane dokumente Al-Hlifavija, koji je poznatiji kao Hadži Bakr, Špigl navodi da oni iznose portret organizacije koja je, mada djeluje da je vođena vjerskim fanatizmom, zapravo hladno proračunata.

Svjedoci s kojima je Špigl razgovarao Hadži Bakra opisuju kao povučenog, učtivog, laskavog, izuzetno predusretljivog, uzdržanog, neiskrenog, beskrupuloznog i zlonamernog. Svi do jednog, međutim, kažu da nikada nisu znali s kim tačno imaju posla.

Bakr, iako je godinama vukao konce u Islamskoj državi, sve do svoje smrti je bio malo primijećen. Bivši članovi Islamske države ga često pominju kao vodeću figuru, ali se nikada nije znalo koja je bila njegova uloga.

Njegovi dokumenti opisuju kako je organizavano vođsvo Islamske države i kakvu ulogu su u njoj imali bivši zvaničnici Sadama Huseina. Takođe se opisuje kako je planirano zauzimanje sjevernog dela Sirije, što je omogućilo njeno kasnije napredovanje u Iraku.

U njegovim tekstovima, međutim, upadljivo je odsustvo vjerskih elementa, navodi Špigl. Bakr je bio "nacionalista, a ne islamista", naveo je irački novinar koji ga se sjeća kao veoma inteligentnog i čvrstog oficira. Špigl piše da je Bakr s malom grupom saradnika stigao u Siriju 2012.  s "naizgled apsurdnim planom" - Islamska država će zauzeti što više teritorija u Siriji, a onda to iskoristiti za napad u Iraku.

Bakr je bio pukovnik obavještajne službe vazdušnih snaga iračke vojske sve do 2003. kada je šef američkih okupacionih snaga 2003. raspustio iračku vojsku. Kao i hiljade drugih sunitskih oficira odanih Huseinu, Bakr je ostao bez posla, ogorčen i bez prihoda.

Bakr se povukao u podzemelje i susreo Abua Musaba al-Zarkavija u proviniciji Anbar na zapadu Iraka. Zarkavi je ranije vodio kamp za obuku terorista u Avganistanu. Od 2003. postao je čuven po organizaciji napada na snage SAD, misiju UN i šiite. Zarkavi, koji je bio isuviše radikalan i za Osamu Bin Ladena, ubijen je u vazdušnom napadu SAD 2006.

Hadži Bakr je postepeno postao jedan od vojnih vođa ekstremista u Iraku, a od 2006. do 2008. bio je u američkim zatvorima Kamp Buki i Abu Graib. Preživio je talase hapšenja i ubistava u organizaciji američkih i iračkih snaga kojim je dovedeno u pitanje postojanje Islamske države Iraka i Levanta, preteče Islamske države.

S drugim bivšim visokim oficirima došao je u priliku da prigrabi vlast u malom krugu džihadista koji su u pritvoru u Kamp Buki iskoristili vrijeme da uspostave mrežu kontakata. Do 2010. poraz iračkih i američkih snaga djelovao je bezizgledno, ali je moćna podzemna organizacija dobila obličje kroz terorističke napade i  reketiranje, navodi Špigl.

Kada je u Siriji 2011. izbila pobuna protiv diktature režima Bašara Al-Asada, vođe Islamske države Iraka i Levanta su ugrabile priliku. Do kraja 2012, posebno na sjeveru, vladine snage su bile poražene i protjerane, a uspostavljeno je mnoštvo lokalnih pobunjeničkih grupa i savjeta. Taj haos organizovana grupa bivših oficira uspjela je da iskoristi.

Bakr se nastanio u Tal Rifatu, sjeverno od Alepa. Taj mali gradiće je postao 2013. uporište Islamske države u provinciji Alep. Tu je, kako su ga nazivali, "Gospodar sjenki" napravio skicu strukture Islamske države, od vođstva do lokalnog nivoa.

On je detaljno izlozio listu individualnih odgovornosti. To nije bio manifest vjere, već veoma tehnički prezican plan za obavještajnu strukturu Islamske države, koja veoma nalikuje na zloglasnu istočnjemačku tajnu policiju Štazi, navodi Špigl.

U osnovi plan je bio da se u svakom mjestu organizuje islamski misionarski centar (davat) gdje bi se regrutovalo par ljudi za špijuniranje svojih susjeda i stanovnika mjesta s ciljem da se prikupe informacije ko su glave porodice, odakle im novac, kakav im je stav prema džihadu, da li imaju ljubavnice ili da li su homoseksualci ili kriminalci, što je kasnije korišćeno za iznude.

Bakr i mala grupa bivših iračkih obavještajnih oficira za vođu Islamske države 2010. su postavili Abu Bakra al-Bagdadija s ciljem da kao obrazovani sveštenik da grupi religizono lice. Mada je Bagdadi postao poznat kao vođa džihadista, postavlja se pitanje koliko on zaista ima apsoluntu vlast.

Islamska država je imala i taktiku da ne angažuje mnogo Sirijaca, već da se više oslanja na strane borce pošto je lokalno stanovništvo bilo sklono da brani svoja mjesta i gradove. Stranci nijesu poznavali nikoga osim svojih saboraca, nijesu imali razloga da iskazuju milost i brzo su mnogli biti angažovani na različitim mjestima,  navodi njemački list.

Hadži Bakr je imao i ključnu ulogu u odnosima s Asadovim režimom, pošto je decenijama održavao kontakte sa zvaničnicima sirijske obavještajne službe.

Režim u Damasku je 2003. bio u panici da će tadašnji američki predsjednik Džordž Buš poslije pobjede nad Huseinom okrenuti trupe ka Siriji. Zvaničnici sirijske obavještajne službe su godinama organizovali prebacivanje hiljada radikalnih islamista iz Libije, Saudijske Arabije i Tunisa ka Al-Kaidi u Iraku.

Primarni cilj je bio da se Amerikancima oteža situacija u Iraku, ali je deset godina kasnije Asad imao drugačiji motiv - da sebe predstavi kao manje zlo, pa je uspotavljena neka vrsta seveza između džihadista Islamske države i režima. Obe strane su pokušavale da iskoriste drugu s namjerom da kasnije prevladaju kada se poraze drugi neprijatelji.

Uprkos zavjetu da se bore protiv režima, vođe Islamske države nijesu imale problema da dobijaju pomoć od vazdušnih snaga sirijske vojske, navodi Špigl. U borbama između Islamske države i drugih pobunjenika u januaru 2014, Asadovi avioni su bombardovali samo pobunjeničke položaje, dok su vođe Islamske države naredile svojim borcima da ne pucaju na vojsku. To je zbunilo i mnoge strane borce Islamske države koji su džihad drugačije zamišljali.

Do preokreta u odnosu sa snagama režima, došlo je kada je Islamska država zauzela irački grad Mosul sa skladištima s velikim količinama oružja. Tada su se džihadisti osjetili dovoljno snažno da napadaju svoje ranije pomagače. Napali su vojnu bazu kod grada Rake, gdje su ranije pomagali borbom protiv pobunjenika, zauzevši je i pobivši vojnike.

Od tada počinje i lagano slabljenje Islamske države, posebno u Iraku, gdje su iračke snage zauzele Kobani, a potom i Tikrit, rodno mjesto Sadama Huseina.