A.M.

NAPREDAK U OFTAMOLOGIJI

Proteinom iz svinjske kože izliječili sljepilo kod 20 ljudi

Implanti napravljeni od proteina iz svinjske kože povratili su vid 20 ljudi sa oboljelim rožnjačama u iznenađujućem kliničkom ispitivanju. Svi pacijenti su bili ili djelimično ili potpuno slijepi prije nego što im je presađeno specijalno tkivo dobijeno bioinženjeringom.

Naučnici su se nadali dobrim rezultatima, ali ono što se desilo je i njih zapanjilo. Dvije godine nakon zahvata, svih 14 potpuno slijepih ljudi povratilo je punu funkciju očiju, a troje od njih ima savršen 20 od 20 vid.

„Ova procedura zaobilazi problem manjka doniranog tkiva rožnjača i omogućava ljudima da se izliječe i povrate kvalitet života“, kaže oftalmolog Nil Lagali sa Univerziteta Linćeping u Švedskoj.

U svijetu desetine miliona ljudi pati od gubitka vida zbog oštećenja ili bolesti rožnjače, ali samo jedan od 70 uspije da dođe do nove rožnjače putem transplantacije – što je do sada bio jedini način da im se povrati funkcija očiju.

Osim toga, zahvat je veoma skup i zbog manjka doniranih rožnjača većina ljudi nikada ni ne povrati vid.

„Učinili smo veliki pomak da bi osigurali da naš pronalazak bude lako dostupan i pristupačan svima, ne samo bogatima. Zbog toga se može koristiti u svim dielovima svijeta“, ističe biomedicinski inženjer Merdad Rafat sa Univerziteta Linćeping.

Da bi postigli to, Rafat i njegove kolege razvili su novu tehniku koja ne zahteva invazivnu intervenciju, već doktori mogu da je primjene u daleko skromnijim uslovima i sa mnogo manje opreme.

„Manje invazivan metod mogao bi da se koristi u više bolnica, čak i onih slabije opremljenih i time bi se pomoglo većem broju ljudi. Našim metodom, hirurg ne mora da odstranjuje postojeće tkivo. Umjesto toga, pravi se mali rez kroz koji se u postojeću rožnjaču ubacuje implant“, objašnjava Lagali.

Jeftin i lak za čuvanje

Ono što je možda još važnije jeste što je materijal koji se koristi nusproizvod prehrambene industrije, a zahvaljujući specijalno razvijenom pakovanju i procesu sterilizacije može da se čuva do dvije godine.

Naša rožnjača, onaj čisti prednji sloj oka koji štiti zenicu i dužicu, sačinjena je od različitih vrsta kolagena. Ona se vremenom tanji i počinje da se krivi što dovodi do oboljenja keratokonusa i djelimičnog ili potpunog gubitka vida.

Zbog toga su švedski stručnjaci prečistili kolagen iz svinjske kože i napravili novi sloj rožnjače.

Onda su putem hemijskih i fotohemijskih metoda ojačali ovaj inače mekan materijal i učinili ga stabilnijim i dobili hidrogel.

Usavršavajući svoje tehnike na životinjskim modelima, istraživači su razvili jednostavan metod usađivanja hidrogela u rožnjaču bez potrebe da se ona odstranjuje.

Implant ispravlja rožnjaču i vraća joj debljinu čime se ponovo uspostavlja mogućnost oka da se fokusira.

Minimalno invazivni zahvat takođe ostavlja nerve i ćelije rožnjače netaknutim, zbog čega se rana vrlo brzo zacjeljuje.