[ Mina ]

SAVJET ZA KONTROLU

Ojačati kapacitete policije, sajber kriminal u porastu

Savjet za građansku kontrolu rada policije preporučio je Vladi, Ministarstvu unutrašnjih poslova i Upravi policije da hitno ojačaju kapacitete Grupe za suzbijanje krivičnih djela visokotehnološkog kriminala.

Navodi se da je Savjet razmotrio pitanje kriminala na internetu i kapaciteta policije u odnosu na sve izraženije nasilje i govor mržnje na internetu.

Iz Savjeta su ukazali da je u Crnoj Gori kriminal na internetu u ozbljnom i stalnom porastu.

“Savjet je preporučio direktoru Uprave policije, ministru unutrašnjih poslova i Vladi da se hitno, bez daljih odlaganja, pristupi jačanju kapaciteta Grupe za suzbijanje krivičnih djela visokotehnološkog kriminala u sklopu dosadašnjeg Sektora za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije formirana Uprave policije”, navodi se u saopštenju.

Savjet je, kako je saopšteno, pozvao direktora Uprave policije i ministra unutrašnjih poslova da hitno iniciraju, pokrenu i završe dodatne izmjene i dopune sistematizacije radnih mjesta u cilju povećanja broja izvršilaca u Grupi za suzbijanje krivičnih djela visokotehnološkog kriminala, koja od 2019. godine broji pet službenika.

“Od kojih dva rade isključivo na pretresima i izuzimanju elektronskih dokaza sa digitalnih uređaja uz pomoć sofisticiranih namjenskih alata, dok rukovodilac Grupe i dva inspektora rade na referatima vođenja istraga, analize dokaza, saslušavanju osoba, i saradnje sa domaćim i stranim privatnim i javnim službama”, kaže se u saopštenju.

Dodaje se da je tokom prošle godine primljeno i otvoreno preko 250 predmeta koji imaju veze sa krivičnim djelima izvršenim uz pomoć i protiv informacionih tehnoIogija (IT).

“Oni su tokom prošle godine pretresli preko 200 digitalnih uređaja, podnijeli 19 krivičnih prijava prema nadležnim tužilaštvima, a tokom 2019. godine Grupa je započela oko 105 predmeta, mnogo manje u odnosu na prošlu godinu, što ukazuje na drastičan rast navedenih krivičnih djela”, navodi se u saopštenju.

Iz Savjeta su kazali da veliki izazov predstavljaju društvene mreže, odnosno pravila i procedure u cilju dostavljanja IP adresa za korisnike, koje posjeduju različite procedure i pravila postupanja.

“Potrebno je imati u vidu i da se podaci koje građani ostavljaju na društvenim mrežama, kao i mreže koje koriste ne nalaze na teritoriji Crne Gore, i da naša država nema ovlašćenje niti kontrole nad njima, te da samo od predstavnika društvenih mreža zavisi da li će ih dobrovoljno dostaviti”, navodi se u saopštenju.

Dodaje se da je Uprava policije ukazala Savjetu i na problem širenja lažnih vijesti, govora mržnje, terorizma i dječije pornografije.

“Ne samo na društvenim mrežama već i putem sredstava za komunikaciju a koji se odnosi na nemogućnost blokiranja sadržaja od strane internet servis provajdera, odnosno nepostojanje pravne regulative niti nadležnog tijela koje bi zahtijevalo od provajdera postupanje u slučaju kada se sa određene adrese vrše navedena krivična djela”, kazali su iz Savjeta.

Navodi se i da u Krivičnom zakoniku Crne Gore ne postoji krivično djelo kreiranje i širenje lažnih vijesti, što limitira mogućnosti državnih institucija.

“Kako u Crnoj Gori postoji preko 350 hiljada Facebook korisnika, a pored toga i ostalih društvenih mreža, i ne postoji mogućnost da se sav sadržaj na društvenim mrežama obuhvati i pregleda, službenici Uprave policije, shodno mogućnostima, ručno pretražuju naloge, što predstavlja preobiman i nepotpun posao”, dodaje se u saopštenju.

Iz Savjeta smatraju da je povećanje broja izvršilaca u navedenoj grupi neophodno, kako bi mogli adekvatno odgovoriti mogućim izazovima na polju zloupotreba IT.

Oni su naveli da su jedinice koje tretiraju tu problematiku u zemljama okruženja u prethodnom periodu formirale zasebne Odsjeke koji djeluju u okviru Uprave/Sektora za borbu protiv organizovanog kriminala.

Uprava policije je, kako se navodi, istakla da je neophodno organizovati radne posjete u države popout Holadnije, Njemačke, Austrije i drugih, radi upoznavanja sa rješenjima, alatima i programima koje koriste tamošnje policije.

Savjet je odlučio i da se neposredno obrati odborima za bezbjednost i odbranu i za politički sistem, pravosuđe i upravu Skupštine, Agenciji za elektronske medije i Ministarstvu javne uprave, digitalnog društva i medija.

“U cilju iniciranja potrebnih aktivnosti na koje je ukazala Uprava policije, a odnose se na neophodne izmjene Zakona o elektronskim komunikacijama u pogledu mogućnosti blokiranja i filtriranja sadržaja koji dolaze u Crnu Goru, odnosno definisanja institucije koja može blokirati i filtrirati sadržaje na internetu”, navodi se u saopštenju.

Iz Savjeta su naveli da u Crnoj Gori postoji više internet servis provajdera (ISP), odnosno više čvorišta za izlaz na internet, i da je potrebno opredijeliti nadležno tijelo, koje bi u konstantnoj saradnji sa ISP blokiralo i filtriralo sadržaj.