Sergej Satanovski  [ DW ]

26. 11. 2025. 12:20

Operativac Kremlja – ko je Kiril Dmitrijev?

Kiril Dmitrijev, šef ruskog državnog investicionog fonda (RDIF), smatra se jednim od arhitekata Trampovog plana od 28 tačaka za mir u Ukrajini. Diplomirao je na Stanfordu i ne samo da se može pohvaliti bliskim odnosima s Trampovim zetom Džaredom Kušnerom, već i sa uticajnim moćnicima širom arapskog svijeta. Takva biografija, zajedno sa njegovim bogatim poslovnim iskustvom, ali i vezama s porodicom ruskog predsjednika Vladimira Putina, učinila ga je idealnim izborom za ulogu ruskog nezvaničnog, alternativnog pregovarača.

Jedan od kanala ruske diplomatije

Njegov značaj za Kremlj porastao je od januara 2025, nakon početka drugog predsjedničkog mandata Donalda Trampa. Tada se Kiril Dmitrijev pojavio kao jedan od glavnih ruskih pregovarača u mirovnim pregovorima o Ukrajini, ali i kao jedan od glavnih aktera u širim rusko-američkim odnosima.

U februaru 2025. Putin ga je imenovao za specijalnog predsjedničkog izaslanika za investicije i ekonomsku saradnju sa inostranstvom. To je usledilo samo nekoliko dana nakon prvog sastanka ruskih i američkih predstavnika u Rijadu, u kojem je Dmitrijev učestvovao.

Danas je Dmitrijev jedan od ključnih diplomatskih kanala Kremlja, navodi bivši ruski diplomata Boris Bondarev. Dok se ruski ministar spoljnih poslova Sergej Lavrov bavi američkim državnim sekretarom Markom Rubiom, Dmitrijev je zadužen za kontakte sa američkim specijalnim izaslanikom Stivom Vitkofom.

„Dmitrijev je kanal prema Vitkofu“, kaže Bondarev i dodaje: „Vitkof je ranjiva, zapravo veoma slaba karika u Trampovoj administraciji. Svi su oni relativno slabi, ali on je najslabija. Zato je Dmitrijev dobio zadatak da radi s njim i da pokuša da progura ruski pristup preko te posebno slabe tačke.“

Kako je počela karijera Kirila Dmitrijeva

Kiril Dmitrijev, sin poznatog biologa Aleksandra Dmitrijeva, rođen je u Kijevu. Međutim, čini se da on nerado priznaje svoje porijeklo – u intervjuu iz 2021. za nezavisni ruski medij The Bell, budući pregovarač insistirao je na formulaciji po kojoj nije rođen u Ukrajini, nego u Sovjetskom Savezu.

Nakon što je diplomirao na Univerzitetu Stanford, kratko je ostao u Sjedinjenim Državama, gdje je, prema zvaničnoj biografiji na veb-sajtu RDIF, započeo karijeru u investicionoj banci Goldman Sachs i konsultantskoj kući McKinsey. Na kraju je odlučio da karijeru gradi u Rusiji i Ukrajini.

U Rusiji je jednu od ključnih funkcija obavljao u rusko-američkoj firmi Delta Private Equity Partners, koja je raspolagala s oko 500 miliona dolara. U Ukrajini je Dmitrijev vodio fond u vlasništvu zeta drugog ukrajinskog predsjednika, Leonida Kučme.

Dmitrijev je preuzeo sadašnju funkciju direktora Ruskog fonda za direktne investicije 2011. godine. Ta organizacija je osnovana kako bi privukla zapadni kapital u zemlju. Upravo u toj ulozi završio je na američkoj i evropskoj listi sankcija na samom početku rata u Ukrajini.

Porodična veza s Vladimirom Putinom?

Ali, nisu samo profesionalna dostignuća dovela Dmitrijeva u prvi plan međunarodnih dešavanja. Njegov pravi kapital bila je njegova društvena mreža – kontakti koje je godinama pažljivo njegovao.

Ilja Šumanov, bivši direktor organizacije za borbu protiv korupcije Transparensi internešenal Rusija rekao je za DW da je veza sa zetom drugog ukrajinskog predsjednika otvorila Dmitrijevu vrata ruskoj političkoj i poslovnoj eliti.

„Ključni dio te mreže bila je Jekaterina Tihonova, navodno Putinova ćerka, koja je u bliskim odnosima sa suprugom Kirila Dmitrijeva“, kaže Šumanov.

On tvrdi da odnos između porodice Dmitrijev i Tihonove nadilazi prijateljstvo i da su porodice usko povezane.

Dmitrijev je bio član upravnih odbora nekoliko velikih ruskih kompanija, uključujući i onih sa značajnim državnim vlasništvom.

Kada je Putin primijetio Dmitrijeva

Dmitrijev je počeo da djeluje kao posrednik još tokom prvog Trampovog mandata. List The Daily Beast 2020. ga je opisao kao „Putinovog čovjeka za novac“, koji ima tajne veze s Džaredom Kušnerom.

Džared Kušner, Trampov zet i suprug Ivanke Tramp, bio je zadužen za predsednikove spoljnopolitičke zadatke. Iako u drugom mandatu nije toliko prisutan u javnosti, Kušner je nedavno učestvovao u izradi Trampovog mirovnog plana za Gazu, a prisustvovao je i mirovnim pregovorima o Ukrajini u Ženevi.

Tokom prvog mandata, Dmitrijev i Kušner razgovarali su o mogućim američkim investicijama u Rusiji – razgovori koji na kraju nisu rezultirali velikim projektima.

Ali Dmitrijev je u decembru 2023, gotovo dvije godine nakon početka velikog rata u Ukrajini, postao važna figura u ruskoj spoljnoj politici, navodi politički analitičar i bivši pisac Putinovih govora Abas Galjamov.

„Nakon početka rata, Putin gotovo da nije mogao nigdje da putuje [zbog naloga za hapšenje Međunarodnog krivičnog suda]“, podsjeća Galjamov. „Taj osjećaj izolacije duboko ga je zabrinjavao, kao i čitavu Rusiju. Tada je Kiril Dmitrijev preuzeo ulogu glavnog organizatora njegovog putovanja [u Saudijsku Arabiju i Ujedinjene Arapske Emirate].“

Osim što je organizovao samo putovanje, Dmitrijev i njegov suvereni investicioni fond uspjeli su da privuku investicije iz tih država, što je bio impresivan uspjeh u vrijeme odliva zapadnog kapitala.

„Drugim riječima, pokazao se izuzetno efikasnim na međunarodnoj sceni“, kaže Galjamov.

Dmitrijev protiv Lavrova

Galjamov vidi Dmitrijeva kao osobu sklonu rešavanju neslaganja između SAD i Rusije putem kompromisa – za razliku od ruskog ministra spoljnih poslova Sergeja Lavrova koji je snažni zagovornik tvrde linije.

„Kada Putin osjeti da su stvarni pregovori neophodni, na scenu stupa Dmitrijev“, primjećuje Galjamov. „Ali u mnogim situacijama Putin ne želi da pregovara. Lavrov je odraz tog načina razmišljanja.“

Galjamov ističe da je tokom poslednje posjete američkog specijalnog izaslanika Stiva Vitkofa Moskvi, Putin s njim vodio razgovore bez Lavrova, ali u prisustvu Dmitrijeva i svog savjetnik Jurija Ušakova. Ipak, i dalje je nejasno da li takav Putinov izbor signalizira budući pravac ruske diplomatije.