Tufik Softić

Rijeka Lim najzagađenija na teritoriji Bijelog Polja

Međunarodna rijeka Lim, koja od svog izvorišta iz Plavskog jezera prolazi kroz tri države do ulivanja u Drinu, malo iznad Višegrada, najzagađenija na teritoriji Bijelog Polja, a kolektor u ovom sjevernom gardu nije završen ni jedanaestu godinu od početka radova.

To tvrde u nevladinoj organizaciji “Euromost” koja se preko uporno bori da zaštiti ovu rijeku.

Oni, nažalost, ističu da je, situacija svake godine sve gora, gdje se zbog nekontrolisanog odlaganja otpada na njenim obalama ne šteti samo Bijelom Polju i Crnoj Gori, već i susjednim državama, Srbiji i BiH, u kojima se otpad spušta nakon nagloh porasta vodostaja.

“Zbog nečinjenja naše države i Opštine Bijelo Polje, Vlada Srbije ozbiljno razmišlja da na granici sa Crnom Gorom postave takozvane lančanice, koje bi svu plutajuću otpad zadržali na području Bijelog Polja, gdje bi u tom slučaju otpad vadile bjelopoljske komunalne službe” – kažu u “Euromostu”.

Iz ove ekološke organizacije ističu da je Lim na području Bijelog Polja trenutno najzagadjenija rijeka u regionu i rijeka koja na ovom području ljeti predstavlja ogroman rizik za zaraze, jer se u nju uliva čak pet hiljada kanalazicionih izliva, što direktno, što preko raznih gradskih rijeka, od Lješnice, Lipnice pa nadalje.

“Opština Bijelo Polje, iako je milione eura dobila od EU za izgradnju kolektora da bi zaštitila ovu rijeku, preko više od deceniju nije završila ni pola posla, bjelopoljska komunalna policija za poslednje tri godine, iako se ogroman otpad odlaže na obalama ove rijeke, nije podnijela ni jednu prijavu, navodeći razlog za to da nisu nikoga do sada uhvatili da nelegalno odlaže otpad na obalama Lima, odnosno da nikoga nisu uhvatili na djelu” – kažu u “Euromostu”.

“Euromost” je godinama organizovao veliki broj ekoloških akcija čišćenja obale Lima, ali što više čiste, više se i baca otpad, i to na istim mjestima, tako da više nema svrhe organizovati takve akcije, dok god lokalne i državne institucije, ne počnu konačno da preduzimaju nešto po pitanju zagadjivanja ove rijeke.

Oni su se zbog toga obratili i međunarodnim institucijama, pa podsjećaju da je evropski komesar za životnu sredinu pokrenuo u odavno pitanje zagađivanja rijeke Lim, na sastanku sa tadašnjim ministrom poljoprivrede i ruralnog razvoja, čime je skrenuta pažnja međunarodne javnosti na učestale ekološke incidente na ovoj rijeci.

Iz “Euromosta” podsjećaju da im je evropski komesar odgovorio na pismo koje su mu ranije uputili u vezi sa teškim incidentima na Limu, posebno na području Bijelog Polja, pa sve do granice sa Srbijom, što je potkrepljeno obimnom foto i video dokumentacijom.

Oni tvrde da je Brisel prepoznao Lim kao rijeku od značaja ne samo za Crnu Goru, već za čitav region pa i Evopsku uniju. 

“Ono što je evidentno je da je Lim najviše ugrožen na području opštine Bijelo Polje. Nijesmo zadovoljni dinamikom  izgradnje prečišćivača i tražimo da se javnosti stavi na uvid ugovor između EU i Opštine Bijelo Polje u vezi sa tim projektom. Da vidimo šta tamo piše i koje obaveze je preuzela Opština Bijelo Polje, kao i zašto to do sada nije realizovano. Interes javnosti je da to zna” – kažu iz “Euromosta”.

Ova nevladina ekološka organizacija očekuje od mesnih preradjivača u Bijelom Polju da poštuju Zakon o veterinarstvu, s obzirom da su dobili vodne dozvole.

“I dalje se razni otpad životinjskog porijekla  odlaže u Lim. Prema našim informacijama, to se najviše dešava kasno noću. Mi smo spremni i danju i noću da dežuramo i sprečavamo uništavanje rijeke. To što neko misli da će mu od pomoći biti dojave o našem prisustvu na rijeci, od ljudi čiji posao je da sprečavaju divljanje na Limu, loša je računica” - poručuju iz ''Euromosta.

Oni kažu da žele opet svima poručiti da neće odustati od zaštite Lima i da će kao što su i obećali, štititi Lim i sa kopna, i iz vazduha, i sa rijeke.

"Lim je trenutno u takvom stanju, da zbog malog vodostaja i velikog broja kanalazicionih cijevi, koje se nalaze najviše u gradskom dijelu, može dovesti do epidemije zaraze. Svaka cijev visi zbog malog vodostaja i sve se kanalizacije  zadržavaju na obali, posebno pored naseljenih mjesta, gdje se osjeća i nepodnošljiv miris" – saopštili su iz Euromosta.

Nešto manji zagađivači Lima su Plav, Andrijevica i Berane. Da je Evopska unija preko svoje misije u Crnoj Gori prepoznala ovaj problem, jasno je i po tome što su sa skoro petnaest miliona finansirali izgradnju kolektora u dužini od 21 kilometar i postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Beranama. Tako  je u slivu Lima kroz našu državu, ova međunarodna rijeka zaštićena od zagađenja jedino u Beranama.

Da je situacija sa zagađenjem Lima kroz teritoriju Bijelog Polja više nego ozbiljna, govori i činjenica da su učesnici tradicionalne Limske regate jednom prilikom, od Plava do Prijepolja, jednostavno na ulazu u teritoriju bjelopoljske opštine, spakovali čamce, preskočili automobilima taj grad, i nastavili da plove tek na izlazu iz Crne Gore.