DAN PISMENOSTI

U svijetu 774 miliona nepismenih

U svijetu se sjutra obilježava Međunarodni dan pismenosti. Podaci UNESCO-a pokazuju da u svijetu danas ima oko 774 miliona nepismenih osoba, odnosno oko 16,1 posto stanovništva starijeg od 15 godina.

Od 774 miliona nepismenih, dvije trećine ili gotovo 500 miliona su žene, a 123 miliona mladi od 15 do 24 godine.

Zanimljiv je podatak da se smanjuje broj nepismenih mladih osoba, ali se proporcionalno ne smanjuje i broj nepismenih mladih žena.

Njih 54 miliona, od ukupno 76 miliona, živi u samo devet zemalja. Najviše ih je u Indiji oko 28 miliona, Pakistanu oko sedam miliona, a manje od pet miliona mladih nepismenih žena u ukupnom stanovništvu je u Etiopiji, Bangladešu, Demokratskoj Republici Kongo, Tanzaniji, Egiptu i Burkini Faso.

Od navedenih zemalja jedino u Bangladešu ima više nepismenih mladih muškaraca nego mladih žena.

Podaci sa popisa stanovništva u Crnoj Gori iz 2011. pokazuju da u Crnoj Gori ima ukupno 8.149 nepismenih ljudi. Od tog broja 1.559 je nepismenih muškaraca, odnosno 6.590 nepismenih žena. 

Najviše nepismenih je u Podgorici 2.538, Bijelom Polju 914, Pljevljima 703, Beranama 539, Ulcinju 519, Nikšiću 494, Baru 460, Rožajama 451 i Plavu 401, dok ih je najmanje na Žabljaku 38, u Šavniku 39 i Plužinama 40. 

U starosnim grupama preko 70 godina nepismenih žena je deset puta više nego nepismenih muškaraca.  Prosjećna starost nepismene žene je 66, a muškarca 44 godine.

Inače, ideja o obilježavanju dana pismenosti pojavila se u septembru 1965. u Teheranu, na svjetskoj konferenciji o temi iskorjenjivanja nepismenosti, a tada je predstavljena i inicijativa za proglašavanjem jednog dana u godini Međunarodnim danom pismenosti.

Pismenost je ljudsko pravo, implicitno sadržano u pravu na obrazovanje. Ono je prepoznato kao pravo u nizu međunarodnih konvencija i deklaracija. Opšom deklaracijom o ljudskim pravima iz 1948. priznato je pravo na obrazovanje, a time i pravo na pismenost.