[ Agencije, objavila M.M. ]

NAJKRVAVIJI RAT

77 godina od početka II svjetskog rata

Prije 77 godina, na današnji dan, napadom tadašnje nacističke Njemačke na Poljsku, počeo je Drugi svjetski rat. Tačan broj ljudskih žrtava nije utvrđen, mada većina istoričara pominje brojku 55 miliona ljudi. Procijenjeno je da je broj žrtva u Jugoslaviji bio 1,7 miliona.

Drugi svjetski rat trajao je od 1939. i 1945., a vodio se između dva bloka država - Sila osovine, na čelu sa Njemačkom i Savezničkih snaga, na čelu sa SSSR-om, Velikom Britanijom i SAD-om.

Tadašnja Jugoslavija napadnuta je 6. aprila 1941, a rat je okončan 9. maja 1945. godine bezuslovnom kapitulacijim Trećeg rajha.

Ranjeno je više od 35 miliona ljudi, samo u Jugoslaviji je oko pola miliona. U tadašnjem Sovjetskom Savezu umrlo je ili ubijeno 26,6 miliona građana.

U Evropi, materijalna šteta je procijenjena na oko 277,7 milijardi dolara prema cijenama iz 1938, a u Jugoslaviji na 46,9 milijardi dolara.

Izbijanje Drugog svjetskog rata bio je proces koji je trajao skoro cijelu deceniju i kome je glavni katalizator bila Velika ekonomska kriza, nastala u SAD u oktobru 1929.

Sa krizom je došlo do pojave ekstremnih lijevih i desnih ideologija i naglog porasta antisemitizma.

Drugi svjetski rat je započeo napadom na mjesto Vesterplate nedaleko od Gdanjska (njemački naziv je bio Dancig) 1. septembra 1939. u 4,45 sati ujutro, a izvela ga je njemačka krstarica "Šlezvig Holštajn".

U isto vrijeme njemački Luftvafe započeo je bombardovanje varošice Veilun, u tadašnjoj graničnoj zoni. Samo u tom mjestu poginulo je 1. septembra oko 2.000 ljudi, a gotovo tri četvrtine građevinskih i drugih objeketa je uništeno.

Prelomni momenat u Drugom svjetskom ratu u Evropi bio je napad Njemačke na tadašnji Sovjetski Savez 22. juna 1941. godine. Poslije poraza Njemaca kod Staljingrada početkom februara 1943. započelo je odstupanje Njemačke okončano maja 1945. potpunim porazom.

Na Pacifiku, napad Japana na američku pacifičku flotu u luci Perl Harbur na Havajima 7. decembra 1941. bio je povod za otvoreni ulazak SAD u rat, što će se okončati potpunim slomom Japana, a time i krajem svjetskog rata, 2. septembra 1945.

Usljed masovnog i indrustrijskog uništavanja ljudi, taj rat je u jezik uveo dvije nove riječi: genocid i holokaust. Holokaust, čije su razmjere i oblici otkriveni tek nakon završetka rata, za mnoge je predstavljao još veći šok od samih ratnih razaranja.

Rat je doveo i do dramatičnih demografskih promena u mnogim oblastima svijeta.

Cijele etničke zajednice su ili desetkovane ili prisilno raseljene. Najjeziviji primjer predstavlja gotovo potpuni nestanak Jevreja u Evropi. Petnaest miliona Njemaca je, po završetku rata, protjerano iz velikog dijela Istočne Evrope.