Ljudi i događaji - 26. oktobar

Radio i televizija Crne Gore podsjećaju na događaje koji su obilježili današnji dan.

1768.
Šćepan Mali, koga su Crnogorci prihvatili za vladara, vjerujući da je ruski car Petar III, predvodio je crnogorsku vojsku u bici protiv Osmanlija na Čevu. U tom okršaju odnio je značajnu pobjedu koja ga je, donekle, vojnički rehabilitovala nakon poraza crnogorske vojske u Ostroškom klancu i njegovog bjekstva poslije te bitke.

1863.
U Ženevi je počela četvorodnevna međunarodna konferencija 14 zemalja, na kojoj je osnovan Crveni krst i objavljeni principi koji su 1864. poslužili kao osnova za usvajanje Ženevske konvencije o zaštiti žrtava rata.

1905.
Karlštadskim sporazumom Norveška se odvojila od Švedske i postala nezavisna kraljevina s kraljem Hakonom VII. Prije toga, Norveška je bila u uniji sa Danskom do 1814. kada joj je priznata nezavisnost, uz personalnu uniju sa Švedskom. Zbog stalnog uplitanja u unutrašnja pitanja Norveške i zbog ometanja postavljanja konzularnih pretstavnika u inostranstvu, norveški parlament je proglasio raskid te unije.

1909.
U Kunku kod Nikšića rođen je crnogorski književnik i prosvjetni radnik Vladimir Mijušković. Prvi je crnogorski književnik iz međuratnog perioda čija su djela izvođena na pozorišnoj sceni. Napisao je veliki broj drama i komedija, ali je poznatiji kao pripovjedač.

1911.
U Kini je ukinuta monarhija i proglašena republika sa Sun Jat Senom kao privremenim predsjednikom.

1949.
Rođen je Zoran Slavnić, košarkaš i trener. Popularni Moka igrao je na poziciji plejmejkera i spada u igrače koji su unijeli dodatne driblinge pri vođenju lopte. Za reprezentaciju Jugoslavije odigrao je 179 utakmica i osvojio tri evropska zlata, svjetsko prvenstvo u Manili i Olimpijsko zlato u Moskvi 1980.

1961.
Nobelovu nagradu za književnost dobio je književnik Ivo Andrić i tako postao prvi Jugosloven dobitnik najprestižnijeg svjetskog priznanja za književno stvaralaštvo. Nagrada je Andriću dodijeljena u Stokholmu 10. decembra 1961. godine, u dvorani Koncertne palate Švedske kraljevske akademije. Književnik je cjelokupni novčani iznos od Nobelove nagrade poklonio bibliotekarskom fondu Bosne i Hercegovine.

2016.
Predsjedništvo vladajuće Demokratske partije socijalista predložilo je zamjenika predsjednika te partije Duška Markovića za mandatara desete crnogorske vlade od uvodjenja višestranačja.

2022.
Riši Sunak stupio je na dužnost predsjednika vlade Velike Britanije. Sunak je prvi britanski premijer koji nije bjelac i najmlađi lider te zemlje u više od 200 godina.

2023.
Robert Fico se po četvrti put našao na mjestu premijera Slovačke nakon što je njegova ljevičarska stranka osvojila većinu na parlamentarnim izborima.