Mi.M. [ N1 ]

Naučnici upozoravaju da su na Antarktiku u toku nagle promjene

Antarktik izgleda prolazi kroz niz međusobno pojačavajućih naglih promjena, sa potencijalno katastrofalnim posljedicama za cio svijet, upozoravaju istraživači u studiji objavljenoj danas u časopisu Nejčer (Nature).

Naučnici, uglavnom bazirani u Australiji, ističu nove dokaze o brzim promjenama u antarktičkom okruženju – povlačenje morskog leda, usporavanje okeanskih struja, topljenje ledenih kapa i prijetnje po opstanak određenih vrsta, poput carskih pingvina.

„Antarktik pokazuje zabrinjavajuće znake promjena u pogledu leda, okeana i ekosistema. Neke od ovih naglih promjena biće teško zaustaviti i imaće posljedice za generacije koje dolaze“, rekla je za AFP Nerili Abram (Nerilie), istraživačica na Australijskom nacionalnom univerzitetu i glavna autorka studije.

Naučnici godinama upozoravaju na rizike koje predstavljaju klimatske promjene izazvane ljudskim djelovanjem za Antarktik i potencijalno katastrofalne posljedice za budućnost, poput porasta nivoa mora izazvanog topljenjem leda.

Ali studija takođe pokazuje kako su te promjene međusobno povezane i mogu, zauzvrat, pogoršati klimatske promjene, naglašava Nerili Abram.

Povlačenje morskog leda, na primjer, smanjuje njegovu sposobnost da reflektuje sunčevu energiju (albedo efekat), čime se pogoršava globalno zagrijavanje.

Britanski institut za polarna istraživanja (BAS) takođe je pokazao, u studiji objavljenoj u junu, da kolonije carskih pingvina nestaju brže nego što se očekivalo, zbog povlačenja tog ledenog pokrivača.

Usporavanje antarktičke okeanske struje i topljenje ledenih pokrivača takođe se međusobno pojačavaju – začarani krug koji naučnici nazivaju povratnom petljom.

Ti fenomeni podstiču globalno zagrijavanje i dugoročni porast nivoa mora.

Zapadnoantarktički ledeni pokrivač već je identifikovan kao onaj koji je u opasnosti od nepovratnog prevrtanja zbog porasta temperature.

Za razliku od morskog leda, njegovo topljenje podiže nivo okeana, fenomen koji će vjerovatno trajati vijekovima i opstati čak i ako se klima stabilizuje.

To područje Antarktika sadrži dovoljno zamrznute vode da podigne nivo okeana planete za oko šest metara. Polovina ove mase, ekvivalentna približno tri metra, bila bi u opasnosti od nepovratnog kolapsa u bliskoj budućnosti.

Autori studije vjeruju da je jedini siguran način da se smanji rizik od naglih promjena u antarktičkom okruženju brzo i duboko smanjenje emisije CO₂ tokom ove decenije i ograničavanje zagrijavanja na nivo koji je postavljen Pariškim sporazumom o klimatskim promjenama.