[ BBC ]

05. 08. 2025. 17:45   >>  18:46

Ko je Đorđa Meloni, čelična dama italijanske politike

Italijanska premijerka drugi put dolazi u zvaničnu posetu Beogradu, pošto je u srpskoj prestonici bila i 2023. godine.

Prva italijanska premijerka, najmlađa ministarka u istoriji zemlje, ali i žena sa krajnje desničarskom prošlošću, koja predvodi Braću Italije, partiju desnice sa najvećom podrškom u državi.

Svi ti epiteti odnose se na 48-godišnju Đorđu Meloni, koja stiže u posetu Beogradu, gde će se sastati sa predsednikom Srbije Aleksandrom Vučićem, a prethodni put je srpsku prestonicu posetila 2023. godine.

Meloni je na vlasti u Italiji od oktobra 2022, pošto su njena Braća Italije na parlamentarnim izborima te godine osvojila 26 odsto glasova i kao najpopularnija partija formirali su vladu sa desničarskom Ligom i partijom Forca Italia (Napred Italija) Silvija Berluskonija, bivšeg premijera koji je preminuo 2023.

Sa 15 godina postala članica Omladinskog fronta, krila neofašističkog Italijanskog socijalnog pokreta (MSI), a kasnije i predsednica studentskog ogranka Nacionalnog saveza, naslednika pokreta.

Braća Italije političke korene vuku iz MSI, koji se izdigao iz pepela Musolinijevog fašizma, a trobojni plamen na koji krasi logo stranke Đorđe Meloni bio je simbol italijanskih desničara posle Drugog svetskog rata.

• Italijanska premijerka Meloni raskinula sa partnerom posle njegovih nepristojnih komentara
• Italijanska premijerka žrtva lažnih porno snimaka
• Novinarka plaća odštetu italijanskoj premijerki Meloni zbog ruganja njenoj visini

Ipak, italijanska premijerka koja predvodi Braću Italije od 2014. više puta je odbijala fašističku etiketu.

Ona „ne želi da se reši tog simbola zato što je to identitet od kog ne može da pobegne; to je njena mladost", rekao je Đanluka Pasareli, profesor političkih nauka sa rimskog Univerziteta Sapijenca, u septembru 2022. za BBC.

Kako je tada rekao, njena sadašnja partija nije fašistička, ali „postoje krila u njoj povezana sa neofašističkim pokretom“.

„Ona se oduvek kretala negde između", objasnio je Sapijenca nekoliko nedelja pre nego što će Meloni postati premijerka.

Fašizam u Italiji vezuje se za lidera Benita Musolinija, diktatora koji je tokom Drugog svetskog rata u savezu sa nacističkom Nemačkom predvodio sile alijanse u Evropi.

Meloni je sa 19 godina opisivala Musolinija kao „dobrog političara koji je sve radio za Italiju“, ali je tokom prethodnih godina iznela stav da je fašizam stvar prošlosti i da se njen pokret znatno promenio, o čemu je BBC pisao.

Kako se politički formirala Meloni?

Otac Frančesko je bio levičar i napustio je porodicu kada je Đorđa imala godinu dana, preselivši se na Kanarska ostrva u Španiji.

Njena majka Ana je bila desničarka, što je dovelo do spekulacija da je njen politički put delom motivisan željom da se osveti odsutnom ocu.

Odrastala je u Garbateli, oblasti na jugu Rima u kojoj pretežno živi radnička klasa orijentisana pretežno ka političkoj levici, ali se Meloni tamo učlanjuje u desničarski Omladinski front.

Kao članica desničarske Nacionalne alijanse 2006. sa nepunih 30 godina prvi put postaje poslanica u nižem domu italijanskog parlamenta.

Politički uspon

Dve godine kasnije, u 31. godini, postala je najmlađi ministar u italijanskoj istoriji, kojoj je premijer Silvio Berluskoni dodelio ministarstvo omladine i sporta.

Meloni 2012. učestvuje u osnivanju Braće Italije, ali ta partija nije imala veliku podršku i na izborima 2018. osvojila je oko četiri odsto glasova.

To nije bila prepreka da italijanska političarka 2020. postane predsednica Evropskih konzervativaca i reformista, grupe poslanika u Evropskom parlamentu poznatoj po evroskepticizmu.

Već 2022. godine dolazi na vlast u Italiji i postaje prva premijerka te zemlje.

Pre toga njena partija je bila jedina parlamentarna stranka koja se nije pridružila vladi narodnog jedinstva koju je predvodio Mario Dragi, bivši premijer.

Kako su Braća Italije postali jedina opoziciona partija u parlamentu, poplarnost im je porasla i na izborima su sa 26 odsto ostvarili najbolji rezultat.

Politički savez sa Berluskonijevom Forca Italijom i desničarskom Ligom Matea Salvinija doneo joj je premijersku funkciju u 45. godini.

„Italijani su poslali jasnu poruku da podržavaju desničarsku vladu koju će predvoditi Braća Italije“, rekla je u izbornoj noći, kada je proglasila pobedu.

Uprkos saradnji sa političarima koji gaje simpatije prema ruskom predsedniku Vladimiru Putinu, tada je obećala da Italija neće napuštati Evropsku uniju i Nato alijansu.

Meloni vuče teret „postfašističke istorije“, ali u prethodnih godina „zauzima vrlo umerenu poziciju i neće menjati politiku ka UkrajinI“, kazao je 2022. Roberto D'Alimonte, italijanski politikog, za BBC.

„Tvrdo jezgro njene partije i dalje je na krajnjoj desnici, ali novi glasači koji su podržali Meloni nisu“, pa ona mora da stvori novi imidž Braće Italije, dodao je.

Kontroverze

Italijanska premijerka poznata je po stavovima za ograničavanje prava LGBT ljudi, ali je obećala da neće kriminalizovati abortus, koji je u toj zemlji dozvoljen u prvih 90 dana trudnoće.

„Da prirodnoj porodici, ne LGBT lobiju, da seksualnom identitetu, ne ideologiji polova“, govorila je pre dolaska na vlast.

Meloni je protivnica prihvatanja migranata u Italiji, a bila je na udaru kritika zbog plana da njena zemlja ilegalne migrante šalje u kampove u Albaniju, što je osporio i specijalni sud za ta pitanja u Rimu.

O njoj se govorilo i kada su se na internetu pojavili lažirani pornografski snimci u kojima je navodno ona, zbog čeka je Meloni prošle godine podnela i tužbu sudu na Sardiniji.

Posle godinu dana na čelu italijanske vlade, političarka se rastala sa dugogodišnjim partnerom Andreom Đambrunom, italijanskim televizijskim voditeljem sa kojim ima ćerku.

Do toga je došlo ubrzo pošto su objavljeni tajni snimci na kojima Đambruno iznosi seksističke stavove, govoreći i o ljubavnim aferama sa drugim ženama.

BBC na srpskom je od sada i na Jutjubu, pratite nas OVDE.

Pratite nas na Fejsbuku, Tviteru, Instagramu i Vajberu. Ako imate predlog teme za nas, javite se na bbcnasrpskom@bbc.co.uk