Dragoslav Dedović (priredio izbor iz štampe)  [ DW ]

07. 10. 2025. 09:30

„Imamo problem u Beogradu“

Na početku teksta autor kaže da suvlasti u Srbiji „odahnule kada su izbori u Moldaviji prije nešto više od nedjelju dana protekli bez većih incidenata“. Potom se u tekstu podsjeća da je policija u Moldaviji uoči izbora izvršila 250 racija i uhapsila 74 osobe. „Prema moldavskim vlastima, uhapšeni su se obučavali u kampovima u Srbiji. Tamo su, navodno, trenirani u taktikama i metodama napada i otpora prema bezbjednosnim snagama. Kao organizatora Moldavija vidi Rusiju, koja želi da spriječi proevropski kurs te male države“.

Svinjske glave ispred džamija

U švajcarskom listu se dalje kaže: „Optužbe su dobile na težini kada su četiri dana nakon racija u Moldaviji i srpske bezbjednosne snage uhapsile dvije osobe. Dvojica Srba se sumnjiče da su između 16. jula i 12. septembra organizovali paravojnu obuku za 150 do 170 Moldavaca i Rumuna". U tekstu se navodi da je nakon tih hapšenja izgledalo kao da je Srbija izbjegla diplomatsku katastrofu. „Ipak, Beograd – koji održava bliske veze sa Moskvom – sada mora da se suoči sa vrlo neprijatnim pitanjem: da li Srbija služi kao baza za ruske pokušaje destabilizacije Evrope?“

Autor sugeriše potvrdan odgovor na postavljeno pitanje navodeći još jedan primjer destabilizujućeg djelovanja koje ima korijene u Srbiji: „U ponedjeljak, tri dana nakon prva dva hapšenja, Ministarstvo unutrašnjih poslova Srbije je saopštilo da je policija uhapsila još jedanaest osoba, svi su Srbi. Sumnjiče se da su početkom septembra u Parizu postavili odsječene svinjske glave ispred više džamija.

Takođe, između aprila i septembra navodno su bacali zelenu boju (boju islama) na jevrejske ustanove kao što su muzej Holokausta i više sinagoga u širem području Pariza“.

Švajcarski list citira saopštenje srpskog Ministarstva unutrašnjih poslova, prema kome su uhapšene osobe osumnjičene da su za takve akcije prošle obuku u Srbiji „po nalogu strane obavještajne službe". Navodni cilj im je bio „da se podstakne mržnja, diskriminacija i nasilje prema osobama različitog porijekla, boje kože ili vjere“.

U tekstu se podsjeća da je Francuska još u junu optužila trojicu Srba zbog napada bojom na jednu jevrejsku ustanovu te da Francuska, kao i Moldavija, sumnjiči Rusiju kao organizatora ovih akcija.

„Prema bezbjednosnim stručnjacima, vjerovatnoća da se ovakvi kampovi za obuku u Srbiji organizuju bez znanja bezbjednosnog aparata – i time režima – je izuzetno mala. Još 2024. godine, pred predsjedničke izbore u Moldaviji, kružile su informacije o kampovima pod ruskom kontrolom za moldavske izgrednike u Srbiji i srpskom entitetu u Bosni i Hercegovini. Tada su srpske vlasti ćutale“.

Vučić „zadaje sve više glavobolje“

Sada se u švajcarskom listu postavlja pitanje, zašto se hapšenja u Srbiji dešavaju baš sad, kada ona bacaju loše svijetlo na Srbiju? „To vjerovatno ima veze sa politikom balansiranja predsjednika Srbije, Aleksandra Vučića. Vučić već godinama pokušava da održava dobre – i prije svega za njega isplative – odnose sa Rusijom, EU, SAD i Kinom. Strategija je do sada davala rezultate. Investicije su stizale i sa Zapada i sa Istoka. Vučić je bio gost u Berlinu, Briselu, Pekingu, Moskvi i Mar-a-Lagu. Međutim, on zadaje sve više glavobolje i Evropskoj uniji i Sjedinjenim Državama – ali i Rusiji.“

Autor podsjeća na činjenicu da je Brisel sve više zabrinut zbog autoritarnog načina na koji režim postupa prema učesnicima protesta koji traju gotovo godinu dana i citira komesarku za proširenje, Martu Kos, koja je prije nekoliko nedjelja rekla: „Imamo problem u Beogradu.“ U tekstu se podsjeća da je Evropska narodna partija, najjača grupacija u Evropskom parlamentu, nedavno je razmatrala sankcije ili čak isključenje Vučićeve Srpske napredne stranke. U tekstu se ne zaboravlja ni ljutnja Moskve zbog isporuka srpske municije i oružja Ukrajini, ali i strahovanja Srbije i Rusije od najavljenih američkih sankcija protiv Naftne industrije Srbije koja je u većinskom ruskom vlasništvu.

Autor zaključuje da su i obuka u Srbiji i hapšenja osumnjičenih samo primjer do koje mjere je za Beograd postalo teško da balansira između Istoka i Zapada. „Da li su hapšenja sprovedena samo kako bi se izbjegle sankcije protiv NIS-a – za sada ostaje spekulacija“.

U tekstu se navodi reakcija predsjednika Srbije na povećanje pritiska: „ Vučić u međuvremenu napada i zapadne i istočne partnere. U intervjuu za njemački list, nedavne ruske optužbe povodom isporuke srpske municije nazvao je ’nesumnjivo najuvredljivijom izjavom protiv Srbije’ koju je ikada čuo. Istovremeno, ponovo je optužio zapadne obavještajne službe da finansiraju revoluciju u Srbiji. Kao i obično, nije iznio nikakve dokaze.“