Vojka Pajkić Đorđević, RTS

RTS

Monografija o Urošu Toškoviću mapira i dokumentuje nemir u životu poznatog slikara

Prema ocjeni evropskih likovnih kritičara Uroš Tošković je bio jedan od najbolji svjetskih crtača dvadesetog vijeka. Bio je ekscentrik, mijenjao je mjesto boravka, ali uglavnom živio na ulicama svjetskih metropola. Kapitalna monografija slikara Bojana Krljića koji više od dvije decenije istražuje Toškovićevo djelo i život, donosi zaokruženu biografiju i uvid u bogatstvo opusa čuvenog slikara.

Istrajavanje jednog umjetnika omogućilo nam je da zaokružimo biografiju drugog umjetnika. A Toškovićeva biografija bila je, za razliku od statičnog pokreta njegovih slika, eksplozivna i začudna. Svako mirovanje je samo epizoda. Baš kao i ona varka u trenutku zaustavljenog kretanja na njegovom crtežu. Jer nemir je unutrašnji i on pokreće.

Monografija mapira i dokumentuje taj nemir u životu Uroša Toškovića. Kao i njegovu estetiku počev od 50-ih u Beogradu, preko Pariza, Njujorka, Los Anđelesa. Fotografijama, plakatima koje smo prvi put u prilici da vidimo. Otkriva potpuno nepoznate detalje i uticaj na druge umjetnike.

„Tošković je u Los Angelesu snimio eksperimentalni film sa rediteljkom Donom Dejč 1969. godine, koji se zove Portret. Naši reditelji su bili inspirisani Toškovićem. Predrag Golubović je, na primjer bio pod uticajem Toškovića kada je snimio film Sezona mira u Parizu“, napominje slikar Bojan Krljić, autor monografije.

Bio je jedan od rodonačelnika kolonije jugoslovenskih slikara u Parizu. Drugovao je sa Belmondom, Sartrom, radio sa Pikasom, Dalijem i Joneskom, a živio je pod mostovima Sene.

„Moge stvari za koje smo mislili da je mit, u stvari su, ja sam dobio informacije iz prve ruke od ljudi svijeta kulture i likovnih kritičara, da su stvari bile tačne. Da je na primjer, Salvador Dali kada je vidio na jednoj grupnoj izložbi u Parizu Toškovićeve radove, želio da izlaže zajedno s njim“, dodaje Krljić.

Odnos Uroša Toškovića prema životu bio je duboko nekonvencionalan, a odnos prema umjetnosti strasan.

„To je prije svega neka poetika nadrealizma koja je krasila njegovu ideju i njegove ideale. Mislim da je i taj Drugi svjetski rat obilježio njegov odnos prema svijetu, prema životu, i da je on sve vrijeme nosio taj neki nemir“, navodi Ljiljana Ćinkul, istoričarka umjetnosti i likovna kritičarka.

Zahvaljujući kolekcionarskoj strasti Bojana Krljića, koja je prerasla u pasionirano istraživanje života umjetnika, zaokružena je biografija, ali i pružena mogućnost da pogledamo bogatstvo opusa slikara Uroša Toškovića.