Tufik Softić

PETNJICA

Treća generacija migranata sigurno se ne vraća

Na teritoriji opštine Petnjice iz godine u godinu živi sve manji broj stanovnika, na šta ukazuju negativni prirodni pripraštaj, sve manji broj đaka u petnjičkim školama, kao i podatak da trenutno više Petnjičana živi u inostranstvu nego na području Bihora.

U nevladinom sektoru ukazuju na činjenicu da u Lukseburgu, kao glavnoj destinaciji kada se radi o iseljavanju, kao i u drugim razvijenim zapadnoevropskim državama, stasavaju generacije iseljenika iz Petnjice koji su tamo završili ne samo visoko obrazovanje, već su u potpunosti integrisani, a neki čak predaju na evropskim univerzitetima, ili zauzimaju visoke položaje u politici.

Od te generacije iseljenika sigurno, kažu u nevladinom sektoru, ne treba očekivati da će se nekada ovdje vratiti.

“Kako očekivati od nekoga ko je, recimo, došao do pozicije zamjenika gradonačelnika, ili je profesor na fakultetu, da se vrati. To je iluzorno”, kaže jedna od rijetkih nevladinih aktivistkinja iz ovog kraja, Sabaheta Novalić.

Ako želi bar donekle da zaustavit iseljavanje lokalnog stanovništva, u lokalnoj upravi smatraju da država mora više računa da povede o sjeveru države ukoliko se iskreno želi,.

“Više je nego očigledno da u većini slučajeva mladi ne vide sebe kao nekoga ko može da u trenutnim okolnostima organizuje ugodniji život na sjeveru Crne Gore, pa samim tim ni na području Bihora. Zato država mora da osmisli strategiju, kako bismo zajednički stvarali bolje uslove za život naših građana. Jednostavno, mora se stvoriti mnogo povoljniji ambijent za mlade, počev od ekonomskog, pa do kulturnog i duhovnog ambijenta. Bez jačih podsticaja sa državnog nivoa efekti ne mogu da budu na zadovoljavajućem nivou”, tvrde u Opštini Petnjica.

Oni ostiču da sjever ima resurse i perspektivu i što se brže krene u razvoj infrastrukture, ljudi bi, vjeruju, ostali ovdje da žive.

Prema nezvaničnim rezultatima poslednjeg popisa, područje opštine Petnjica broji nešto više od šest hiljada stanovnika, što je duplo manje u odnosu na prije pet decenija. Zabrinjava činjenica da na tom prostoru obitavaju uglavnom staračka domaćinstva i da su brojne kuće u kojima niko ne živi.

Na poslednjim lokalnim izborima bila su upisana 6.202 birača, dok je pravo glasa na psolednjim izborima iskoristilo njih 3.018, što govori da je značajan broj ljudi samo formalno prijavljen u Petnjici.
Da Bihor bilježi negativne bilanse kada je broj stanovnika u pitanju ukazuju i iz matične službe pojašnjavajući da se broj sklopljenih brakova smanjuje iz godine u godinu.

“Tokom prošle godine na prostoru Bihora, prema našoj evidenciji, sklopljeno je tek oko pedeset brakova, što je znatno manje nego u nekom ranijem periodu. Zabrinjavajuće je i to što većina onih koji sklope brak odmah odlaze u inostranstvo, ili u razvijenije sredine u Crnoj Gori. Rijetkost je da neki od onih koji stupe u bračnu zajednicu ostanu u zavičaju, što ne uliva nadu da za ovo područje dolaze bolji dani po pitanju uvećavanja broja stanovnika. Tim prije, jer imamo podatak da u petnjičkoj opštini umire znatno više ljudi nego što se rodi, odnosno da imamo negativan prirodni priraštaj”, kazali su u matičnoj službi Opštine Petnjica.

Migraciona kretanja desetkovala su i broj učenika u obrazovnim ustanovama, s tim što nekima od njih prijeti zatvaranje. Tako osnovna škola u Petnjici 1971. godine brojala oko hiljadu učenika, dok trenutno u njoj nastavu pohađa manje od 200 đaka.

“Očigledno je da nedostatak radnih mjesta podstiče mlade ljude da napuštaju ove krajeve. Zato su i naše škole sve praznije, a broj kuća u kojima niko ne živi sve veći. Mladi odlaze tamo gdje je skoncentrisana ekonomska i svaka druga moć, a ovdje toga očigledno nema”, ukazuju u nevladinom sektoru u Petnjici.

Takođe je u poslednjih nekoliko kriznih godine primijećena i tendencija da i oni koji su ranije ljeti dolazili iz inostranstva i ostajali duže, sada ne istaje više od desetak do petnaest dana, uglavnom koristeći to vrijeme da završe administrativne obaveze u Crnoj Gori.

“Proluftiraju prazne kuće, obiđu imanja, plate poreze i ostale obaveze prema opštini ili državi, i vrate se tamo gdje su očigledno opredijeljeni da stalno žive”, ističe NVO aktivistkinja Sabaheta Novalić.